272

Rumantsch è ina lingua naziunala, ma ina lingua parzialmain uffiziala da la Confederaziun, numnadamain en la correspundenza cun persunas da lingua rumantscha. La translaziun d’in decret federal serva a l’infurmaziun, n’ha dentant nagina validitad legala.

Cudesch da procedura civila svizzer

(Cudesch da procedura civila, CPC)

dals 19 da december 2008 (versiun dal 1. da fanadur 2020)

L’Assamblea federala da la Confederaziun svizra,

sa basond sin l’artitgel 122 alinea 1 da la Constituziun federala¹, suenter avair gì invista da la missiva dal Cussegl federal dals 28 da zercladur 2006²,

concluda:

1. part Disposiziuns generalas

1. titel Object e champ d’applicaziun

Art. 1 Object

Questa lescha regla la procedura davant las instanzas chantunalas per:

a.: chaussas civilas dispitaivlas;
b.: ordinaziuns giudizialas da la giurisdicziun voluntara;
c.: fatschentas giudizialas dal dretg da scussiun e da concurs;
d.: la giurisdicziun da cumpromiss.

Art. 2 Relaziuns internaziunalas

Las disposiziuns dal dretg da contracts internaziunals e las disposiziuns da la Lescha federala dals 18 da december 1987¹ davart il dretg internaziunal privat (LDIP) restan resalvadas.

¹ SR 291

Art. 3 Organisaziun da las dretgiras e da las autoritads da mediaziun

L’organisaziun da las dretgiras e da las autoritads da mediaziun è chaussa dals chantuns, nun che questa lescha disponia insatge auter.

2. titel Cumpetenza da las dretgiras e recusaziun

1. chapitel Cumpetenza materiala e funcziunala

Art. 4 Princips

¹ Il dretg chantunal regla la cumpetenza materiala e funcziunala da las dretgiras, nun che questa lescha disponia insatge auter.

² Sche la cumpetenza materiala dependa da la valur en dispita, vegn quella calculada tenor questa lescha.

Art. 5 Suletta instanza chantunala

¹ Il dretg chantunal designescha la dretgira ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per:

a.: dispitas en connex cun la proprietad intellectuala, inclusiv las dispitas che concernan la nullitad, la titularitad, il licenziament, il transferiment e la violaziun da tals dretgs;
b.: dispitas dal dretg da cartels;
c.: dispitas davart l’utilisaziun d’ina firma;
d.: dispitas tenor la Lescha federala dals 19 da december 1986¹ davart la concurrenza illoiala, sche la valur en dispita importa passa 30 000 francs u sche la Confederaziun fa diever da ses dretg da purtar plant;
e.: dispitas tenor la Lescha federala dals 18 da mars 1983² davart la responsabladad civila per l’energia nucleara;
f.: plants cunter la Confederaziun;
g.: la nominaziun d’in controllader spezial tenor l’artitgel 697b dal Dretg d’obligaziuns³ (DO);
h.⁴: dispitas tenor la Lescha dals 23 da zercladur 2006⁵ davart las investiziuns collectivas, tenor la Lescha dals 19 da zercladur 2015⁶ da las infrastructuras da finanzas e tenor la Lescha federala dals 15 da zercladur 2018⁷ davart ils instituts da finanzas;
i.⁸: dispitas tenor la Lescha dals 21 da zercladur 2013⁹ davart la protecziun da las vopnas, tenor la Lescha federala dals 25 da mars 1954¹⁰ davart la protecziun da l’emblem e dal num da la Crusch Cotschna e tenor la Lescha federala dals 15 da december 1961¹¹ davart la protecziun dals nums e dals emblems da l’Organisaziun da las Naziuns Unidas e d’autras organisaziuns interguvernamentalas.

² Questa instanza è er cumpetenta per ordinar mesiras preventivas avant l’entrada da la litispendenza d’in plant.

¹ SR 241
² SR 732.44
³ SR 220
⁴ Versiun tenor la cifra II 4 da l’agiunta da la LF dals 15 da zer. 2018 davart ils instituts da finanzas, en vigur dapi il 1. da schan. 2020 (AS 2018 5247, 2019 4631; BBl 2015 8901).
⁵ SR 951.31
⁶ SR 958.1
⁷ SR 954.1
⁸ Integrà tras la cifra II 3 da l’agiunta 3 da la Lescha da las vopnas dals 21 da zer. 2013 davart la protecziun, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 3679; BBl 2009 8533).
⁹ SR 232.21
¹⁰ SR 232.22
¹¹ SR 232.23

Art. 6 Dretgira commerziala

¹ Ils chantuns pon designar ina dretgira spezialisada ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per dispitas dal dretg commerzial (dretgira commerziala).

² I sa tracta d’ina dispita dal dretg commerzial, sche:

a.: l’activitad commerziala d’almain ina partida è pertutgada;
b.: ins po far recurs en chaussas civilas tar il Tribunal federal cunter la decisiun;
c.: las partidas èn inscrittas en il register svizzer da commerzi u en in register ester cumparegliabel.

³ Sche mo la partida accusada è inscritta en il register svizzer da commerzi u en in register ester cumparegliabel, ma sche las ulteriuras premissas èn ademplidas, po la partida accusanta tscherner tranter la dretgira commerziala e la dretgira ordinaria.

⁴ Ultra da quai pon ils chantuns attribuir a la dretgira commerziala:

a.: las dispitas tenor l’artitgel 5 alinea 1;
b.: las dispitas che concernan il dretg da societads commerzialas e d’associaziuns.

⁵ La dretgira commerziala è er cumpetenta per ordinar mesiras preventivas avant l’entrada da la litispendenza d’in plant.

Art. 7 Dretgira per dispitas che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala

Ils chantuns pon designar ina dretgira ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per dispitas che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 1994¹ davart l’assicuranza da malsauns.

¹ SR 832.10

Art. 8 Plant direct davant la dretgira superiura

¹ Sche la valur en dispita d’ina dispita dal dretg patrimonial importa almain 100 000 francs, po la partida accusanta sa drizzar directamain a la dretgira superiura, sche la partida accusada è d’accord.

² Questa dretgira decida sco suletta instanza chantunala.

2. chapitel Cumpetenza locala

1. secziun Disposiziuns generalas

Art. 9 Cumpetenza stringenta

¹ Ina dretgira cumpetenta è mo stringenta, sche quai vegn prescrit explicitamain da la lescha.

² D’ina dretgira cumpetenta stringenta na pon las partidas betg divergiar.

Art. 10 Domicil e sedia

¹ Uschenavant che questa lescha na dispona nagut auter, è cumpetenta:

a.: la dretgira a ses domicil per plants cunter ina persuna natirala;
b.: la dretgira a sia sedia per plants cunter ina persuna giuridica, cunter instituziuns e cunter corporaziuns dal dretg public sco er cunter societads collectivas e commanditaras;
c.: la dretgira superiura dal chantun Berna u la dretgira superiura da quel chantun, en il qual la partida accusanta ha ses domicil, sia sedia u sia dimora usitada, per plants cunter la Confederaziun;
d.: ina dretgira a la chapitala dal chantun per plants cunter in chantun.

² Il domicil sa determinescha tenor il Cudesch civil svizzer¹ (CCS). L’artitgel 24 CCS n’è betg applitgabel.

¹ SR 210

Art. 11 Lieu da dimora

¹ Sche la partida accusada n’ha betg in domicil, è cumpetenta la dretgira en ses lieu da dimora usità.

² Il lieu da dimora usità è là, nua che la persuna viva durant in temp pli lung, er sche la durada da la dimora è limitada gia d’emprim ennà.

³ Sche la partida accusada n’ha betg in lieu da dimora usità, è cumpetenta la dretgira en ses ultim lieu da dimora enconuschent.

Art. 12 Fatschenta e filiala

Per plants che resultan tras la gestiun d’ina fatschenta commerziala u professiunala u d’ina filiala è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu da la filiala.

Art. 13 Mesiras preventivas

Uschenavant che questa lescha na dispona nagut auter, è stringentamain cumpetenta per ordinar mesiras preventivas:

a.: la dretgira ch’è cumpetenta per la chaussa principala; u
b.: la dretgira dal lieu, nua che la mesira duai vegnir exequida.

Art. 14 Cuntraplant

¹ A la dretgira che ha la cumpetenza locala per il plant principal pon ins inoltrar in cuntraplant, sche quel stat en in connex material cun il plant principal.

² Questa dretgira resta cumpetenta, er sch’il plant principal scroda per in motiv u l’auter.

Art. 15 Litisconsorzi ed accumulaziun da plants

¹ Sch’il plant sa drizza cunter plirs litisconsorts, è la dretgira ch’è cumpetenta per ina partida accusada, cumpetenta per tut las partidas accusadas, uschenavant che questa cumpetenza na sa basa betg mo sin ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta.

² Sche pliras pretensiuns cunter ina partida accusada stattan en in connex material, è mintga dretgira ch’è cumpetenta per ina da las pretensiuns, cumpetenta per tut las autras pretensiuns.

Art. 16 Plant sin denunzia da la dispita

Per il plant sin denunzia da la dispita è cumpetenta la dretgira dal process principal.

Art. 17 Cunvegna davart la dretgira cumpetenta

¹ Las partidas pon fixar ina dretgira cumpetenta per ina dispita giuridica existenta u futura davart pretensiuns che resultan tras ina tscherta relaziun giuridica, nun che questa lescha disponia insatge auter. Sche la cunvegna na dispona nagut auter, po il plant vegnir inoltrà sulettamain a la dretgira cumpetenta fixada.

² La cunvegna sto vegnir fatga en scrit u en in’autra furma che permetta da la cumprovar a maun d’in text.

Art. 18 Acceptaziun taciturna

Uschenavant che questa lescha na dispona nagut auter, daventa la dretgira appellada cumpetenta, cur che la partida accusada s’exprima en chaussa senza far resalvas davart la cumpetenza.

Art. 19 Giurisdicziun voluntara

En chaussas da la giurisdicziun voluntara è stringentamain cumpetenta la dretgira u l’autoritad al domicil u a la sedia da la partida petenta, nun che questa lescha disponia insatge auter.

2. secziun Dretg da persunas

Art. 20 Protecziun da la persunalitad e protecziun da datas

La dretgira al domicil u a la sedia d’ina da las partidas è cumpetenta per:

a.: plants che resultan tras la violaziun da la persunalitad;
b.: dumondas concernent il dretg da replica;
c.: plants sin protecziun dal num e sin contestaziun d’ina midada dal num;
d.: plants e dumondas tenor l’artitgel 15 da la Lescha federala dals 19 da zercladur 1992¹ davart la protecziun da datas.

¹ SR 235.1

Art. 21 Decleranza da mort e da spariziun

Per dumondas che concernan ina decleranza da mort u da spariziun (art. 34 fin 38 CCS¹) è stringentamain cumpetenta la dretgira a l’ultim domicil enconuschent da la persuna sparida.

¹ SR 210

Art. 22 Rectificaziun dal register da stadi civil

Per plants che concernan ina rectificaziun dal register da stadi civil è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel circul d’uffizi, en il qual la documentaziun è vegnida rectifitgada u avess stuì vegnir rectifitgada.

3. secziun Dretg da famiglia

Art. 23 Inoltraziuns e plants dal dretg matrimonial

¹ Per dumondas e per plants dal dretg matrimonial sco er per dumondas d’ordinar mesiras preventivas è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina partida.

² Per dumondas da l’autoritad da surveglianza en fatgs da scussiun d’ordinar la separaziun dals bains è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil dal debitur.

Art. 24 Inoltraziuns e plants concernent il partenadi registrà

Per dumondas e per plants concernent il partenadi registrà sco er per dumondas d’ordinar mesiras preventivas è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina partida.

Art. 25 Constataziun e contestaziun da la relaziun da figlialanza

Per plants sin constataziun e sin contestaziun da la relaziun da figlialanza è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina da las partidas.

Art. 26 Plants sin mantegniment e sin sustegn

Per plants independents dals uffants sin mantegniment e sin sustegn cunter lur geniturs e per plants sin obligaziun da sustegn cunter parents è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina da las partidas.

Art. 27 Pretensiuns da mammas betg maridadas

Per pretensiuns da mammas betg maridadas è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina da las partidas.

4. secziun Dretg d’ierta

Art. 28

¹ Per plants dal dretg d’ierta sco er per plants sin liquidaziun dals bains matrimonials en cas da mort d’in conjugal u d’in partenari registrà è cumpetenta la dretgira a l’ultim domicil dal testader.

² Per mesiras en connex cun la successiun d’ierta è stringentamain cumpetenta l’autoritad a l’ultim domicil dal testader. Sch’il testader n’è betg mort a ses domicil, infurmescha l’autoritad dal lieu da la mort l’autoritad dal domicil e prenda las mesiras necessarias per segirar las valurs da facultad al lieu da la mort.

³ Plants independents sin attribuziun d’in manaschi u d’in bain immobigliar agricul tenor il dretg d’ierta pon er vegnir inoltrads al lieu, nua che l’object sa chatta.

5. secziun Dretgs reals

Art. 29 Bains immobigliars

¹ La dretgira al lieu, nua ch’il bain immobigliar è vegnì inscrit u stuess vegnir inscrit en il register funsil, è cumpetenta per:

a.: plants reals;
b.: plants cunter la cuminanza dals proprietaris en condomini;
c.: plants sin constituziun da dretgs da pegn legals.

² Auters plants che sa refereschan a dretgs vi da bains immobigliars pon er vegnir inoltrads a la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada.

³ Sch’in plant sa referescha a plirs bains immobigliars u sch’il bain immobigliar è vegnì inscrit en il register funsil en plirs circuls, è cumpetenta la dretgira en quel lieu, nua ch’il bain immobigliar cun la surfatscha la pli gronda u nua che la surfatscha la pli gronda dal bain immobigliar sa chatta.

⁴ En chaussas da la giurisdicziun voluntara che sa refereschan a dretgs vi da bains immobigliars è stringentamain cumpetenta la dretgira en quel lieu, nua ch’il bain immobigliar è vegnì inscrit u stuess vegnir inscrit en il register funsil.

Art. 30 Chaussas moviblas

¹ Per plants che concernan dretgs reals, il possess da chaussas moviblas e pretensiuns garantidas tras in pegn movibel è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua che la chaussa sa chatta.

² En chaussas da la giurisdicziun voluntara è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida petenta u la dretgira al lieu, nua che la chaussa sa chatta.

6. secziun Plants che resultan tras contracts

Art. 31 Princip

Per plants che resultan tras contracts è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua che la prestaziun caracteristica sto vegnir furnida.

Art. 32 Contracts cun consuments

¹ Per dispitas che resultan tras contracts cun consuments è cumpetenta:

a.: la dretgira al domicil u a la sedia d’ina da las partidas per plants dal consument;
b.: la dretgira al domicil da la partida accusada per plants da l’offerent.

² Sco contracts cun consuments valan contracts davart prestaziuns dal consum usità ch’èn destinadas als basegns persunals u famigliars dal consument e che vegnan purschidas da l’autra partida en il rom da sia activitad professiunala u commerziala.

Art. 33 Locaziun e fittanza da chaussas immoviblas

Per plants che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da chaussas immoviblas è cumpetenta la dretgira al lieu, nua che la chaussa sa chatta.

Art. 34 Dretg da lavur

¹ Per plants dal dretg da lavur è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua ch’il lavurant exequescha per ordinari sia lavur.

² Per plants che vegnan inoltrads d’ina persuna che tschertga ina plazza e d’in lavurant sin basa da la Lescha federala dals 6 d’october 1989¹ davart l’intermediaziun da lavur e l’emprest da persunal è ultra da quai cumpetenta la dretgira al lieu da la sedia da la fatschenta da l’intermediatur u da l’emprestader.

¹ SR 823.11

Art. 35 Renunzia a las dretgiras cumpetentas tenor la lescha

¹ Betg renunziar gia ordavant u tras acceptaziun taciturna a las dretgiras cumpetentas tenor ils artitgels 32 fin 34 na pon:

a.: il consument;
b.: il locatari u il fittadin da locals d’abitar u da fatschenta;
c.: il fittadin agricul;
d.: la persuna che tschertga ina plazza u il lavurant.

² Resalvada resta la conclusiun d’ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta suenter l’entrada da la dispita.

7. secziun Plants che resultan d’acziuns scumandadas

Art. 36 Princip

Per plants che resultan d’acziuns scumandadas è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la persuna donnegiada u da la partida accusada ubain la dretgira al lieu da l’acziun u da l’eveniment.

Art. 37 Indemnisaziun dal donn en cas da mesiras preventivas nungiustifitgadas

Per plants sin indemnisaziun dal donn che resultan tras mesiras preventivas nungiustifitgadas è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua che la mesira preventiva era vegnida ordinada.

Art. 38 Accidents da vehichels a motor e da velos

¹ Per plants che resultan tras accidents da vehichels a motor e da velos è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu da l’accident.

² Per plants cunter il biro naziunal d’assicuranza (art. 74 da la Lescha federala dals 19 da december 1958¹ davart il traffic sin via; LTV) u cunter il fond naziunal da garanzia (art. 76 LTV) è ultra da quai cumpetenta la dretgira al lieu d’ina filiala da questas instituziuns.

¹ SR 741.01

Art. 39 Plant d’adesiun

Per giuditgar plants civils che vegnan fatgs valair sin via d’adesiun resta resalvada la cumpetenza da la dretgira penala.

8. secziun Dretg da commerzi

Art. 40 Dretg da societads

Per plants da responsabladad che resultan tras il dretg da societads è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira a la sedia da la societad.

Art. 41¹

¹ Abolì tras la cifra II 1 da la LF dals 28 da sett. 2012, cun effect dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 1103; BBl 2011 6875).

Art. 42 Fusiuns, partiziuns, transfurmaziuns e transferiments da facultad

Per plants che sa basan sin la Lescha da fusiun dals 3 d’october 2003¹ è cumpetenta la dretgira a la sedia d’in dals subjects giuridics participads.

¹ SR 221.301

Art. 43 Annullaziun da vaglias e da polissas d’assicuranza; scumond da pajament

¹ Per annullar titels da participaziun è stringentamain cumpetenta la dretgira a la sedia da la societad.

² Per annullar titels da pegn immobigliar è stringentamain cumpetenta la dretgira al lieu, nua ch’il bain immobigliar è vegnì inscrit en il register funsil.

³ Per annullar las ulteriuras vaglias e las polissas d’assicuranza è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia dal debitur.

⁴ Per pronunziar e per annullar scumonds da pajament che resultan tras cambialas e tras schecs è stringentamain cumpetenta la dretgira al lieu dal pajament.

Art. 44 Obligaziuns d’emprest

La cumpetenza locala per l’autorisaziun da convocar la radunanza dals crediturs sa drizza tenor l’artitgel 1165 DO¹.

¹ SR 220

Art. 45 Investiziuns collectivas

Per plants dals investiders sco er dal represchentant da la cuminanza dals investiders è stringentamain cumpetenta la dretgira a la sedia dal titular da la permissiun pertutgà.

9. secziun Dretg da scussiun e da concurs

Art. 46

Per plants tenor la Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889¹ davart la scussiun ed il concurs (LSC) vegn la cumpetenza locala determinada tenor quest chapitel, nun che la LSC prevesia ina dretgira cumpetenta.

¹ SR 281.1

3. chapitel Recusaziun

Art. 47 Motivs da recusaziun

¹ Ina persuna giudiziala prenda recusaziun, sch’ella:

a.: ha in interess persunal vi da la chaussa;
b.: è stada participada a la medema chaussa en in’autra posiziun, en spezial sco commembra d’ina autoritad, sco assistenta giuridica, sco experta, sco perditga u sco mediatura extragiudiziala;
c.: è u era maridada, viva u ha vivì en partenadi registrà u maina facticamain ina communitad da vita cun ina partida, cun ses represchentant u cun ina persuna ch’è stada participada a la medema chaussa sco commembra da l’instanza precedenta;
d.: è parenta u quinada cun ina partida en lingia directa u fin e cun il terz grad da la lingia laterala;
e.: è parenta u quinada en lingia directa u en il segund grad da la lingia laterala cun il represchentant d’ina partida u cun ina persuna ch’è stada participada a la medema chaussa sco commembra da l’instanza precedenta;
f.: pudess esser implitgada per auters motivs, en spezial pervia d’amicizia u d’inimicizia cun ina partida u cun ses represchentant.

² Nagin motiv da recusaziun per sasez n’è en spezial la cooperaziun:

a.: a la decisiun davart la giurisdicziun gratuita;
b.: a la procedura da mediaziun;
c.: a l’avertura da dretg tenor ils artitgels 80 fin 84 LSC¹;
d.: a l’ordinaziun da mesiras preventivas;
e.: a la procedura per la protecziun da la lètg.

¹ SR 281.1

Art. 48 Obligaziun d’annunzia

La persuna giudiziala pertutgada annunzia a temp in eventual motiv da recusaziun e prenda recusaziun da sai anor, sch’ella è da l’avis ch’il motiv saja avant maun.

Art. 49 Dumonda da recusaziun

¹ Ina partida che vul refusar ina persuna giudiziala sto far immediatamain ina dumonda correspundenta a la dretgira, e quai uschespert ch’ella ha survegnì enconuschientscha dal motiv da recusaziun. Ils fatgs che motiveschan la recusaziun ston vegnir fatgs valair vardaivlamain.

² La persuna giudiziala pertutgada prenda posiziun davart la dumonda.

Art. 50 Decisiun

¹ Sch’i vegn contestà in motiv da recusaziun ch’ina partida fa valair, decida la dretgira.

² Cunter la decisiun pon ins far recurs.

Art. 51 Consequenzas da la violaziun da las prescripziuns da recusaziun

¹ Acts uffizials, als quals ina persuna che sto prender recusaziun è stada participada, ston vegnir abolids e repetids, sch’ina partida pretenda quai entaifer 10 dis dapi ch’ella ha survegnì enconuschientscha dal motiv da recusaziun.

² Mesiras da cumprova che na pon betg vegnir repetidas dastgan vegnir resguardadas da la dretgira.

³ Sch’il motiv da recusaziun vegn scuvrì pir suenter la finiziun da la procedura, valan las disposiziuns davart la revisiun.

3. titel Princips da procedura e premissas per in process

1. chapitel Princips da procedura

Art. 52 Agir en buna fai

Tut las persunas participadas a la procedura ston agir en buna fai.

Art. 53 Attenziun giuridica

¹ Las partidas han il dretg d’attenziun giuridica.

² En spezial pon ellas prender invista da las actas e laschar far copias, nun che interess publics u privats predominants s’opponian a quai.

Art. 54 Publicitad da la procedura

¹ Las tractativas ed in’eventuala communicaziun da la sentenzia a bucca èn publicas. Las decisiuns vegnan rendidas accessiblas a la publicitad.

² Il dretg chantunal determinescha, sche la tractativa da la sentenzia è publica.

³ La publicitad po vegnir exclusa per part u dal tuttafatg, sche l’interess public u sche l’interess degn da vegnir protegì d’ina persuna pertutgada pretenda quai.

⁴ Las proceduras dal dretg da famiglia n’èn betg publicas.

Art. 55 Princip da tractativa e d’inquisiziun

¹ Las partidas ston preschentar a la dretgira ils fatgs ch’èn la basa da lur dumondas ed inditgar ils meds da cumprova.

² Resalvadas restan disposiziuns legalas davart la constataziun dals fatgs e davart la registraziun uffiziala da las cumprovas.

Art. 56 Interrogaziun tras la dretgira

Sch’ils arguments d’ina partida èn obscurs, cuntradictorics, intscherts u evidentamain incumplets, dat la dretgira a questa partida la pussaivladad da sclerir e da cumplettar ses arguments a maun da dumondas correspundentas.

Art. 57 Dretg applitgà d’uffizi

La dretgira applitgescha d’uffizi il dretg.

Art. 58 Princip da disposiziun e maxima uffiziala

¹ La dretgira na dastga betg attribuir ad ina partida dapli u insatge auter che quai ch’ella pretenda e betg pli pauc che quai che la cuntrapartida ha renconuschì.

² Resalvadas restan disposiziuns legalas, tenor las qualas la dretgira n’è betg liada vi da las propostas da las partidas.

2. chapitel Premissas per in process

Art. 59 Princip

¹ La dretgira entra en in plant u en ina dumonda, sche las premissas per in process èn ademplidas.

² Questas premissas èn en spezial las suandantas:

a.: la partida accusanta u petenta ha in interess degn da vegnir protegì;
b.: la dretgira ha la cumpetenza materiala e locala;
c.: las partidas èn capablas dad esser partida e da processar;
d.: la chaussa n’è betg pendenta davant in’autra autoritad;
e.: la chaussa n’è betg anc vegnida decidida cun vigur legala;
f.: il pajament anticipà e la segirezza per ils custs da process èn vegnids prestads.

Art. 60 Examinaziun da las premissas per in process

La dretgira examinescha d’uffizi, sche las premissas per in process èn ademplidas.

Art. 61 Cunvegna da cumpromiss

Sche las partidas han fatg ina cunvegna da cumpromiss davart ina chaussa dispitaivla che po vegnir suttamessa ad in cumpromiss, refusescha la dretgira statala appellada sia cumpetenza, nun che:

a.: la partida accusada haja acceptà la procedura senza resalvas;
b.: la dretgira constateschia che la cunvegna da cumpromiss saja evidentamain nunvalaivla u betg ademplibla; u
c.: la dretgira da cumpromiss na possia betg vegnir nominada per motivs che ston evidentamain vegnir attribuids a la partida accusada en la procedura da cumpromiss.

4. titel Litispendenza e consequenzas da la retratga dal plant

Art. 62 Cumenzament da la litispendenza

¹ Tras l’inoltraziun d’ina dumonda da mediaziun, d’in plant, d’ina dumonda u d’ina dumonda cuminaivla da divorzi cumenza la litispendenza.

² A las partidas vegn confermada l’entrada d’in plant u d’ina dumonda.

Art. 63 Litispendenza en cas che la cumpetenza manca ed en cas ch’il tip da procedura è fauss

¹ Sch’in plant, ch’è vegnì retratg u refusà per mancanza da cumpetenza, vegn purtà da nov davant l’autoritad da mediaziun u davant la dretgira cumpetenta entaifer 1 mais dapi la retratga u dapi la decisiun da betg entrar en chaussa, vala la data da l’emprima inoltraziun sco mument da l’entrada da la litispendenza.

² Il medem vala, sch’in plant n’è betg vegnì inoltrà cun la dretga procedura.

³ Resalvads restan ils termins legals spezials per purtar plant tenor la LSC¹.

¹ SR 281.1

Art. 64 Effects da la litispendenza

¹ La litispendenza ha en spezial ils suandants effects:

a.: tranter las medemas partidas na po l’object da dispita betg vegnir fatg pendent davant in’autra autoritad;
b.: la cumpetenza locala vegn mantegnida.

² Per observar in termin legal dal dretg privat che sa basa sin il mument ch’il plant è vegnì deponì u inoltrà u che sa basa sin in auter act che iniziescha la procedura, è decisiva la litispendenza tenor questa lescha.

Art. 65 Consequenzas da la retratga dal plant

Tgi che retira in plant tar la dretgira cumpetenta, na po betg pli manar in segund process cunter la medema partida davart il medem object da dispita, sche la dretgira ha gia tramess il plant a la partida accusada e sche quella n’accepta betg la retratga.

5. titel Partidas e participaziun da terzas persunas

1. chapitel Capacitad d’esser partida e da processar

Art. 66 Capacitad d’esser partida

Capabel d’esser partida è tgi ch’è capabel da giudair dretgs u tgi che dastga sa preschentar sco partida tenor il dretg federal.

Art. 67 Capacitad da processar

¹ Capabel da processar è, tgi ch’è abel d’agir.

² Per tgi che n’è betg abel d’agir agescha sia represchentanza legala.

³ Uschenavant ch’ina persuna inabla d’agir è abla da giuditgar, po ella:

a.: far diever independentamain da ses dretgs che sa basan sin sia persunalitad;
b.: prender sezza las mesiras provisoricas necessarias, sch’i resulta in privel dal retard.

2. chapitel Represchentanza da las partidas

Art. 68 Represchentanza contractuala

¹ Mintga partida ch’è capabla da processar po sa laschar represchentar en il process.

² Da represchentar professiunalmain las partidas èn autorisads:

a.: en tut las proceduras: advocats ch’èn autorisads da represchentar partidas davant dretgiras svizras tenor la Lescha dals 23 da zercladur 2000¹ davart las advocatas ed ils advocats;
b.: davant l’autoritad da mediaziun, en dispitas dal dretg patrimonial en la procedura simplifitgada sco er en chaussas da la procedura summarica: curaturs patentads sco er agents da dretg, uschenavant ch’il dretg chantunal prevesa quai;
c.: en chaussas da la procedura summarica tenor l’artitgel 251 da questa lescha: represchentants professiunals tenor l’artitgel 27 LSC²;
d.: davant dretgiras da locaziun e da lavur: represchentants cun las qualificaziuns professiunalas, uschenavant ch’il dretg chantunal prevesa quai.

³ Il represchentant sto sa legitimar tras in plainpudair.

⁴ La dretgira po ordinar ch’ina partida represchentada stoppia sa preschentar persunalmain davant dretgira.

¹ SR 935.61
² SR 281.1

Art. 69 Incapacitad d’ina partida

¹ Sch’ina partida è evidentamain incapabla da processar sezza, la po la dretgira intimar d’incumbensar in represchentant. Sche la partida na dat betg suatientscha a questa intimaziun, nominescha la dretgira in represchentant per ella.

² La dretgira infurmescha l’autoritad da protecziun da creschids e d’uffants, sch’ella è da l’avis che mesiras da protecziun sajan inditgadas.¹

¹ Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001).

3. chapitel Litisconsorzi

Art. 70 Litisconsorzi necessari

¹ Sche pliras persunas èn participadas ad ina relaziun giuridica e sch’i po vegnir decidì davart questa relaziun mo cun effect per tuttas, ston ellas accusar u vegnir accusadas cuminaivlamain.

² Ils acts processuals ch’in dals litisconsorts exequescha a temp han in effect er sin ils litisconsorts negligents; exceptà da quai è l’inoltraziun da meds legals.

Art. 71 Litisconsorzi simpel

¹ Sch’i duain vegnir giuditgads dretgs ed obligaziuns che sa basan sin fatgs u sin motivs giuridics sumegliants, pon pliras persunas accusar u vegnir accusadas cuminaivlamain.

² Il litisconsorzi simpel è exclus, sch’il medem tip da procedura n’è betg applitgabel per ils singuls plants.

³ Mintga litisconsort po manar il process independentamain dals auters litisconsorts.

Art. 72 Represchentanza cuminaivla

Ils litisconsorts pon designar in represchentant cuminaivel, uschiglio vegnan ils documents consegnads a mintga singul litisconsort.

4. chapitel Intervenziun

1. secziun Intervenziun principala

Art. 73

¹ Tgi che pretenda d’avair in meglier dretg vi da l’object da dispita, ch’excluda per part u dal tuttafatg omaduas partidas, po purtar plant cunter omaduas partidas davant la dretgira tar la quala il process è pendent en emprima instanza.

² La dretgira po ubain sistir il process, fin ch’il plant da l’intervenient principal è liquidà cun vigur legala, ubain unir las proceduras.

2. secziun Intervenziun accessorica

Art. 74 Princip

Tgi che fa valair vardaivlamain in interess giuridic ch’ina dispita pendenta vegnia decidida a favur d’ina da las partidas, po intervegnir da tut temp en il process sco partida secundara e suttametter a la dretgira ina dumonda d’intervenziun per quest intent.

Art. 75 Dumonda

¹ La dumonda d’intervenziun cuntegna il motiv da l’intervenziun e la designaziun da la partida, a favur da la quala i vegn intervegnì.

² La dretgira decida davart la dumonda suenter avair tadlà las partidas. Cunter la decisiun pon ins far recurs.

Art. 76 Dretgs da l’intervenient

¹ Per sustegnair la partida principala po l’intervenient exequir tut ils acts processuals ch’èn admissibels tenor il stadi da la procedura, en spezial far valair tut ils meds d’attatga e da defensiun ed er inoltrar meds legals.

² Sch’ils acts processuals da l’intervenient stattan en cuntradicziun cun ils acts processuals da la partida principala, na vegnan els betg considerads en il process.

Art. 77 Effects da l’intervenziun

Sch’il resultat dal process è disfavuraivel per la partida principala, ha quai er in effect sin l’intervenient, cun excepziun dals suandants cas:

a.: l’intervenient è stà impedì da far valair meds d’attatga u da defensiun causa il stadi dal process al mument da sia intervenziun ubain causa acts u omissiuns da la partida principala; u
b.: la partida principala n’ha – intenziunadamain u per greva negligientscha – betg fatg valair meds d’attatga u da defensiun che l’intervenient n’enconuscha betg.

5. chapitel Convocaziun en ina dispita e delegaziun d’ina dispita

1. secziun Convocaziun simpla en ina dispita

Art. 78 Princips

¹ Ina partida che vul recurrer ad ina terza persuna en cas ch’ella perda il process u che tema las pretensiuns d’ina terza persuna, po convocar questa terza persuna e delegar ad ella il process.

² La terza persuna convocada po da sia vart delegar la dispita ad autras persunas.

Art. 79 Posiziun dal convocà

¹ Il convocà po:

a.: intervegnir senza ulteriuras premissas a favur da la partida che l’ha delegà la dispita; u
b.: manar il process empè da la partida che l’ha delegà la dispita, sche quella dat ses consentiment ch’el fetschia quai.

² Sch’el refusescha l’intervenziun u na respunda betg, vegn il process cuntinuà senza prender resguard dad el.

Art. 80 Effects da la delegaziun da la dispita

L’artitgel 77 vala confurm al senn.

2. secziun Delegaziun d’ina dispita

Art. 81 Princips

¹ La partida che deleghescha la dispita po far valair ils dretgs ch’ella crai d’avair cunter il convocà en la dispita davant la dretgira ch’è fatschentada cun il plant principal.

² Il convocà na po da sia vart betg delegar la dispita ad autras persunas.

³ En la procedura simplifitgada ed en la procedura summarica n’è il plant sin denunzia da la dispita betg admissibel.

Art. 82 Procedura

¹ L’admissiun dal plant sin denunzia da la dispita sto vegnir dumandada cun la resposta al plant u cun la replica en il process principal. Las pretensiuns giuridicas che la partida denunzianta ha l’intenziun da far cunter il denunzià ston vegnir numnadas e motivadas curtamain.

² La dretgira dat la pussaivladad da prender posiziun a la cuntrapartida sco er al denunzià.

³ Sch’il plant sin denunzia da la dispita vegn admess, fixescha la dretgira il mument e la dimensiun da la correspundenza respectiva; l’artitgel 125 resta resalvà.

⁴ Cunter la decisiun davart l’admissiun dal plant pon ins far recurs.

6. chapitel Midada da partida

Art. 83

¹ Sche l’object da dispita vegn alienà durant il process, po l’acquistader entrar en il process empè da l’alienader.

² La partida entranta stat buna per tut ils custs da process. Per ils custs da process ch’èn resultads fin a la midada da la partida stat buna solidaricamain la partida che sorta.

³ En cas motivads sto la partida entranta prestar – sin dumonda da la cuntrapartida – ina garanzia per l’execuziun da la decisiun.

⁴ Senza alienaziun da l’object da dispita è ina midada da partida mo permessa cun il consentiment da la cuntrapartida; resalvadas restan disposiziuns legalas spezialas davart la successiun da dretg.

6. titel Plants

Art. 84 Plant sin condemnaziun ad ina prestaziun

¹ Cun il plant sin condemnaziun ad ina prestaziun pretenda la partida accusanta che la partida accusada vegnia condemnada da far, da tralaschar u da tolerar insatge.

² Sch’i vegn pretendì ch’i vegnia pajada ina summa da daners, sto quella vegnir quantifitgada.

Art. 85 Plant sin ina pretensiun betg quantifitgada

¹ Sch’i n’è betg pussaivel u betg pretendibel che la partida accusanta quantifitgeschia sia pretensiun gia al cumenzament dal process, po ella inoltrar in plant sin ina pretensiun betg quantifitgada. Ella sto dentant inditgar ina valur minimala che vala sco valur en dispita provisorica.

² Suenter la finiziun da la procedura da cumprova u suenter la furniziun da las infurmaziuns necessarias tras la partida accusada sto la partida accusanta quantifitgar sia pretensiun uschespert ch’ella è en cas da far quai. La dretgira appellada resta cumpetenta, er sche la valur en dispita surpassa la cumpetenza materiala.

Art. 86 Plant parzial

Sch’ina pretensiun è divisibla, po er vegnir inoltrà in plant mo sin ina part da la pretensiun.

Art. 87 Plant constitutiv

Cun in plant constitutiv pretenda la partida accusanta la constituziun, la midada u l’aboliziun d’in tschert dretg u d’ina tscherta relaziun giuridica.

Art. 88 Plant da constataziun

Cun in plant da constataziun pretenda la partida accusanta ch’i vegnia constatà davant dretgira, sch’in dretg u ina relaziun giuridica exista u betg.

Art. 89 Plant collectiv

¹ Las uniuns e las autras organisaziuns d’impurtanza naziunala u regiunala, ch’èn autorisadas sin basa da lur statuts da defender ils interess da tschertas gruppas da persunas, pon purtar plant en agen num sin violaziun da la persunalitad dals commembers da questas gruppas da persunas.

² Cun il plant collectiv pon ins pretender:

a.: da scumandar ina violaziun smanatschanta;
b.: d’eliminar ina violaziun existenta;
c.: da constatar l’illegalitad d’ina violaziun, sche quella irritescha vinavant.

³ Disposiziuns legalas spezialas davart il plant collectiv restan resalvadas.

Art. 90 Accumulaziun da plants

La partida accusanta po unir en in plant pliras pretensiuns cunter la medema partida, sche:

a.: la medema dretgira ha la cumpetenza materiala en chaussa;
b.: il medem tip da procedura è applitgabel.

7. titel Valur en dispita

Art. 91 Princip

¹ La valur en dispita vegn determinada tras la pretensiun giuridica. Ils tschains ed ils custs da la procedura currenta u d’ina eventuala publicaziun da la decisiun sco er ulteriuras pretensiuns eventualas na vegnan betg resguardads.

² En cas che la pretensiun giuridica na cuntegna betg ina summa da daners determinada, fixescha la dretgira la valur en dispita, sche las partidas n’arrivan betg da sa cunvegnir davart quest punct u sche lur indicaziuns èn evidentamain faussas.

Art. 92 Utilisaziuns e prestaziuns periodicas

¹ Sco valur d’utilisaziuns u da prestaziuns periodicas vala la valur dal chapital.

² En cas d’ina durada intscherta u illimitada vala l’import da l’utilisaziun u da la prestaziun dad 1 onn, multiplitgà cun ventg, sco valur da chapital, en cas da rentas vitalizias la valur en daners.

Art. 93 Litisconsorzi simpel ed accumulaziun da plants

¹ En cas d’in litisconsorzi simpel e d’ina accumulaziun da plants vegnan adidas las pretensiuns che vegnan fatgas valair, nun ch’ellas excludian ina l’autra.

² En cas d’in litisconsorzi simpel vegn mantegnì il tip da procedura, er sche la valur en dispita vegn adida.

Art. 94 Cuntraplant

¹ Sch’in cuntraplant s’oppona al plant, vegn la valur en dispita determinada tras la pretensiun giuridica pli auta.

² Per determinar ils custs da process vegnan adidas las valurs en dispita, nun ch’il plant ed il cuntraplant excludian in l’auter.

8. titel Custs da process e giurisdicziun gratuita

1. chapitel Custs da process

Art. 95 Noziuns

¹ Custs da process èn:

a.: ils custs da dretgira;
b.: l’indemnisaziun da la partida.

² Custs da dretgira èn:

a.: las pauschalas per la procedura da mediaziun;
b.: las pauschalas per la decisiun (taxa da decisiun);
c.: ils custs per la registraziun da las cumprovas;
d.: ils custs per la translaziun;
e.: ils custs per la represchentanza da l’uffant (art. 299 e 300).

³ Sco indemnisaziun da la partida vala:

a.: l’indemnisaziun da las expensas necessarias;
b.: ils custs d’ina represchentanza professiunala;
c.: en cas motivads: ina indemnisaziun adequata per malcumadaivladads, sch’ina partida n’ha betg gì in represchentant professiunal.

Art. 96 Tariffas

Ils chantuns fixeschan las tariffas per ils custs da process.

Art. 97 Infurmaziun davart ils custs da process

Sch’ina partida n’è betg represchentada tras in advocat, l’infurmescha la dretgira davart l’autezza presumtiva dals custs da process sco er davart la giurisdicziun gratuita.

Art. 98 Pajament anticipà dals custs

La dretgira po pretender da la partida accusanta in pajament anticipà fin a l’autezza dals custs da dretgira presumtivs.

Art. 99 Garanzia per l’indemnisaziun da la partida

¹ Sin dumonda da la partida accusada sto la partida accusanta prestar ina garanzia per l’indemnisaziun da la partida accusada, sche:

a.: ses domicil u sia sedia n’è betg en Svizra;
b.: ella para dad esser insolventa, en spezial sch’il concurs è vegnì declerà cunter ella, sch’igl ha lieu ina procedura d’accumodament cunter ella u sch’i èn avant maun attests da perdita;
c.: ella sto anc pajar custs da process anteriurs;
d.: auters motivs pericliteschan considerablamain l’indemnisaziun da la partida.

² En cas d’in litisconsorzi necessari sto la segirezza vegnir prestada mo, sch’ina da las premissas è avant maun tar tut ils litisconsorts.

³ Segirezzas na ston betg vegnir prestadas:

a.: en la procedura simplifitgada, cun excepziun da las dispitas dal dretg patrimonial tenor l’artitgel 243 alinea 1;
b.: en la procedura da divorzi;
c.: en proceduras summaricas, cun excepziun da la protecziun giuridica en cas clers (art. 257).

Art. 100 Gener ed autezza da la garanzia

¹ La garanzia po vegnir prestada en daners ubain cun pajar in garanzia tar ina banca domiciliada en Svizra u tar ina societad d’assicuranzas ch’è admessa al commerzi en Svizra.

² La dretgira po augmentar, reducir u abolir posteriuramain la segirezza che sto vegnir prestada.

Art. 101 Prestaziun dal pajament anticipà e da la garanzia

¹ La dretgira fixescha in termin per prestar il pajament anticipà e la garanzia.

² Mesiras preventivas po ella ordinar gia avant che la garanzia vegnia prestada.

³ Sch’il pajament anticipà u la garanzia na vegn er betg prestà entaifer in termin prolungà, n’entra la dretgira betg en il plant u en la dumonda.

Art. 102 Pajament anticipà per la registraziun da las cumprovas

¹ Mintga partida sto pajar ordavant las expensas da la dretgira che resultan tras la registraziun da las cumprovas che la partida ha dumandà.

² Sche las partidas dumondan il medem med da cumprova, sto mintga partida pajar ordavant la mesadad da las expensas.

³ Sch’ina partida na paja betg ordavant ses custs, po l’autra partida far quai; cas cuntrari na vegnan las cumprovas betg registradas. Resalvadas restan dispitas, en las qualas la dretgira sto examinar d’uffizi ils fatgs.

Art. 103 Meds legals

Cunter las decisiuns davart la prestaziun da pajaments anticipads e da garanzia pon ins far recurs.

2. chapitel Repartiziun e liquidaziun dals custs da process

Art. 104 Decisiun davart ils custs da process

¹ Davart ils custs da process decida la dretgira per regla en la decisiun finala.

² En cas d’ina decisiun intermediara (art. 237) pon vegnir repartids ils custs da process ch’èn resultads fin a quest mument.

³ Davart ils custs da process da mesiras preventivas po vegnir decidì ensemen cun la chaussa principala.

⁴ En ina decisiun da refusaziun po l’instanza superiura surlaschar a l’instanza precedenta da reparter ils custs da process da la procedura da meds legals.

Art. 105 Fixaziun e repartiziun dals custs da process

¹ Ils custs da dretgira vegnan fixads e repartids d’uffizi.

² L’indemnisaziun da la partida vegn concedida da la dretgira tenor las tariffas (art. 96). Las partidas pon inoltrar ina nota dals custs.

Art. 106 Princips da repartiziun

¹ Ils custs da process vegnan adossads a la partida perdenta. Sch’i na vegn betg entrà en chaussa e sch’il plant vegn retratg, vala la partida accusanta sco partida perdenta; sch’il plant vegn renconuschì, è la partida accusada la partida perdenta.

² Sche ni l’ina ni l’autra partida n’ha gudagnà cumplettamain, vegnan ils custs da process repartids tenor il resultat da la procedura.

³ Sche pliras persunas èn participadas al process sco partidas principalas u secundaras, fixescha la dretgira la part dals custs da process che mintgina sto surpigliar. Ella po er decider che mintgina stoppia star buna solidaricamain.

Art. 107 Repartiziun tenor agen giudicat

¹ La dretgira po divergiar dals princips da repartiziun e reparter ils custs da process tenor agen giudicat:

a.: sch’il plant è vegnì approvà da princip, dentant betg en l’autezza da la pretensiun, e sche questa autezza è stada dependenta dal giudicat da la dretgira u sch’igl è stà difficil da quantifitgar la pretensiun;
b.: sch’ina partida ha gì motivs da buna fai da manar il process;
c.: en proceduras dal dretg da famiglia;
d.: en proceduras concernent il partenadi registrà;
e.: sche la procedura è vegnida stritgada pervia da mancanza d’object e sche questa lescha na dispona nagut auter;
f.: sch’i dat autras circumstanzas spezialas che laschan parair inadequata ina repartiziun tenor il resultat da la procedura.

² Per motivs d’adequatezza po la dretgira adossar al chantun ils custs da dretgira che ni ina partida ni terzas persunas n’han chaschunà.

Art. 108 Custs da process nunnecessaris

Ils custs da process nunnecessaris ston vegnir pajads da quel ch’als chaschuna.

Art. 109 Repartiziun en cas d’accord

¹ En cas d’in accord giudizial surpiglia mintga partida ils custs da process confurm a l’accord.

² Ils custs vegnan repartids tenor ils artitgels 106 fin 108, sche:

a.: l’accord na cuntegna nagina regulaziun; u
b.: la regulaziun prendida disfavurisescha unilateralmain la partida, a la quala è vegnida concedida la giurisdicziun gratuita.

Art. 110 Meds legals

La decisiun da custs è contestabla en moda independenta mo cun in recurs.

Art. 111 Liquidaziun dals custs da process

¹ Ils custs da dretgira vegnan cumpensads cun ils pajaments anticipads che las partidas han prestà. La summa restanta va a quint da la partida ch’è sentenziada da pajar ils custs.

² La partida ch’è sentenziada da pajar ils custs sto restituir a l’autra partida ils pajaments anticipads prestads e pajar l’indemnisaziun che la dretgira ha concedì a la partida.

³ Resalvadas restan las disposiziuns davart la giurisdicziun gratuita.

Art. 112 Prorogaziun, relasch, scadenza e tschains dals custs da dretgira

¹ Per pajar ils custs da dretgira po vegnir concedì in termin da prorogaziun ed en cas da basegnusadad permanenta pon ils custs da dretgira vegnir relaschads.

² Las pretensiuns scadan 10 onns suenter la finiziun da la procedura.

³ Il tschains da retard importa 5 pertschient.

3. chapitel Regulaziuns spezialas areguard ils custs

Art. 113 Procedura da mediaziun

¹ En la procedura da mediaziun na vegnan concedidas naginas indemnisaziuns da las partidas. Resalvada resta l’indemnisaziun d’in assistent giuridic gratuit tras il chantun.

² Nagins custs da dretgira na vegnan concedids en dispitas:

a.: tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995¹;
b.: tenor la Lescha dals 13 da december 2002² davart l’egualitad da persunas cun impediments;
c.: che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula;
d.: che resultan tras la relaziun da lavur sco er tenor la Lescha dals 6 d’october 1989³ davart l’intermediaziun da lavur fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs;
e.: tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 1993⁴;
f.: che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 1994⁵ davart l’assicuranza da malsauns.

¹ SR 151.1
² SR 151.3
³ SR 823.11
⁴ SR 822.14
⁵ SR 832.10

Art. 114 Procedura da decisiun

En la procedura da decisiun na vegnan concedids nagins custs da dretgira en dispitas:

a.: tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995¹;
b.: tenor la Lescha dals 13 da december 2002² davart l’egualitad da persunas cun impediments;
c.: che resultan tras la relaziun da lavur sco er tenor la Lescha dals 6 d’october 1989³ davart l’intermediaziun da lavur fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs;
d.: tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 1993⁴;
e.: che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 1994⁵ davart l’assicuranza da malsauns;
f.⁶: pervia da violenza, smanatschas u persecuziuns tenor l’artitgel 28b CCS⁷ u concernent la surveglianza electronica tenor l’artitgel 28c CCS.

¹ SR 151.1
² SR 151.3
³ SR 823.11
⁴ SR 822.14
⁵ SR 832.10
⁶ Integrà tras la cifra I 2 da la LF dals 14 da dec. 2018 davart la meglieraziun da la protecziun da victimas da violenza, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2273; BBl 2017 7307).
⁷ SR 210

Art. 115 Obligaziun da surpigliar ils custs

¹ En cas da process che vegnan manads da mala fai u da levsenn pon ils custs da dretgira vegnir adossads ad ina partida er en proceduras gratuitas.

² En cas da dispitas tenor l’artitgel 114 litera f pon ils custs da dretgira vegnir adossads a la partida che ha pers, sch’i vegn ordinà in scumond cunter ella tenor l’artitgel 28b CCS¹ u ina surveglianza electronica tenor l’artitgel 28c CCS.²

¹ SR 210
² Integrà tras la cifra I 2 da la LF dals 14 da dec. 2018 davart la meglieraziun da la protecziun da victimas da violenza, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2273; BBl 2017 7307).

Art. 116 Liberaziun dals custs tenor il dretg chantunal

¹ Ils chantuns pon conceder ulteriuras liberaziuns dals custs da process.

² Liberaziuns ch’in chantun conceda a sasez, a sias vischnancas ed ad autras corporaziuns da dretg chantunal valan er per la Confederaziun.

4. chapitel Giurisdicziun gratuita

Art. 117 Dretg

Ina persuna ha il dretg sin la giurisdicziun gratuita, sche:

a.: ella n’ha betg ils meds finanzials necessaris; e
b.: sia pretensiun giuridica na para betg dad esser invana.

Art. 118 Dimensiun

¹ La giurisdicziun gratuita cumpiglia:

a.: la liberaziun da la prestaziun da pajaments anticipads e da garanzias;
b.: la liberaziun dals custs da dretgira;
c.: la nominaziun giudiziala d’in assistent giuridic, sche quai è necessari per defender ils dretgs, en spezial sche la cuntrapartida è represchentada tras in advocat; l’assistent giuridic po vegnir nominà gia per la preparaziun dal process.

² La giurisdicziun gratuita po vegnir concedida per part u cumplainamain.

³ Ella na liberescha betg da pajar ina indemnisaziun a la cuntrapartida.

Art. 119 Dumonda e procedura

¹ La dumonda da giurisdicziun gratuita po vegnir fatga avant u suenter l’entrada da la litispendenza.

² Il petent sto infurmar davart sias entradas e facultads e s’exprimer tant davart la chaussa sco er davart sias cumprovas. En la dumonda po el designar il num da l’assistent giuridic giavischà.

³ La dretgira decida davart la dumonda en ina procedura summarica. La cuntrapartida po vegnir tadlada. Ella sto adina vegnir tadlada, sche la giurisdicziun gratuita duai cumpigliar la prestaziun da la segirezza per l’indemnisaziun da la partida.

⁴ Excepziunalmain po la giurisdicziun gratuita vegnir concedida retroactivamain.

⁵ En la procedura da meds legals sto la giurisdicziun gratuita vegnir dumandada da nov.

⁶ Cun excepziun da mala fai e da levsenn na vegnan incassads nagins custs da dretgira en la procedura da giurisdicziun gratuita.

Art. 120 Retratga da la giurisdicziun gratuita

La dretgira retira la giurisdicziun gratuita, sche las premissas per tala n’existan betg pli u n’han mai existì.

Art. 121 Meds legals

Cunter la decisiun che refusescha u che retira per part u cumplainamain la giurisdicziun gratuita pon ins far recurs.

Art. 122 Liquidaziun dals custs da process

¹ Sche la partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, perda, vegnan ils custs da process liquidads sco suonda:

a.: l’assistent giuridic gratuit vegn indemnisà adequatamain tras il chantun;
b.: ils custs da dretgira van a quint dal chantun;
c.: a la cuntrapartida vegnan restituids ils pajaments anticipads prestads;
d.: la partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, sto pajar l’indemnisaziun a la cuntrapartida.

² Sche la partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, gudogna e sche l’indemnisaziun da la partida n’è betg u probablamain betg incassabla, vegn l’assistent giuridic gratuit indemnisà adequatamain tras il chantun. Cun il pajament va la pretensiun al chantun.

Art. 123 Restituziun

¹ Ina partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, sto pajar enavos quella, uschespert ch’ella è en cas da far quai.

² Il dretg dal chantun scada 10 onns suenter la fin da la procedura.

9. titel Direcziun dal process, agir processual e termins

1. chapitel Direcziun dal process

Art. 124 Princips

¹ La dretgira maina il process. Ella decretescha las disposiziuns processualas necessarias per preparar e per realisar la procedura en moda speditiva.

² La direcziun dal process po vegnir delegada ad in commember da la dretgira.

³ La dretgira po empruvar da tut temp da chattar ina cunvegna tranter las partidas.

Art. 125 Simplificaziun dal process

Per simplifitgar il process po la dretgira en spezial:

a.: restrenscher la procedura a singulas dumondas u pretensiuns giuridicas;
b.: separar plants ch’èn vegnids inoltrads cuminaivlamain;
c.: unir plants ch’èn vegnids inoltrads independentamain;
d.: separar in cuntraplant da la procedura principala.

Art. 126 Sistida da la procedura

¹ La dretgira po sistir la procedura, sche l’opportunitad pretenda quai. La procedura po vegnir sistida en spezial, sche la decisiun dependa dal resultat d’ina autra procedura.

² Cunter la sistida pon ins far recurs.

Art. 127 Surdada en cas da proceduras connexas

¹ En cas che plants, che stattan en in connex material in cun l’auter, èn pendents tar differentas dretgiras, po la dretgira ch’è vegnida appellada pli tard surdar il plant ch’è pendent tar ella a la dretgira ch’è vegnida appellada sco emprima, sche quella è d’accord cun quai.

² Cunter la surdada pon ins far recurs.

Art. 128 Disciplina en la procedura e process da levsenn

¹ Tgi che violescha las reglas da maniera u disturba l’andament da la procedura davant dretgira, vegn chastià cun ina reprimanda u cun ina multa disciplinara fin a 1000 francs. Ultra da quai po la dretgira ordinar che questa persuna vegnia exclusa da la tractativa.

² Per exequir sias ordinaziuns po la dretgira clamar la polizia.

³ En cas da process che vegnan manads da mala fai u da levsenn pon las partidas e lur represchentants vegnir chastiads cun ina multa disciplinara fin a 2000 francs ed en cas da repetiziun fin a 5000 francs.

⁴ Cunter la multa disciplinara pon ins far recurs.

2. chapitel Furmas da l’agir processual

1. secziun Lingua da procedura

Art. 129

La procedura vegn manada en la lingua uffiziala dal chantun cumpetent. En cas da pliras linguas uffizialas reglan ils chantuns il diever da las linguas.

2. secziun Inoltraziuns da las partidas

Art. 130¹Furma

¹ Las inoltraziuns ston vegnir consegnadas a la dretgira sin palpiri u sin via electronica. Ellas ston vegnir suttascrittas.

² En cas d’ina consegna electronica sto l’inoltraziun vegnir munida cun ina signatura electronica qualifitgada tenor la Lescha federala dals 18 da mars 2016² davart la signatura electronica. Il Cussegl federal regla:

a.: il format da l’inoltraziun e da sias agiuntas;
b.: la moda e maniera da la transmissiun;
c.: las premissas, sut las qualas i po vegnir pretendì ch’ils documents vegnian anc tramess sin palpiri en cas da problems tecnics.

¹ Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta da la LF dals 18 da mars 2016 davart la signatura electronica, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 4651; BBl 2014 1001).
² SR 943.03

Art. 131 Dumber

En cas d’ina inoltraziun sin via electronica stoi esser avant maun in exemplar da l’inoltraziun e da las agiuntas per la partida ed in exemplar da l’inoltraziun e da las agiuntas per mintga cuntrapartida; cas cuntrari po la dretgira ubain fixar in termin posteriur per furnir quai ubain far las copias necessarias sin donn e cust da la partida.

Art. 132 Inoltraziuns manglusas, querulantas e giuridicamain abusivas

¹ Mancanzas, sco la mancanza da la suttascripziun u dal plainpudair, ston vegnir curregidas entaifer in termin che vegn fixà da la dretgira. Cas cuntrari na vegn l’inoltraziun betg considerada.

² Il medem vala per inoltraziuns illegiblas, nuncunvegnentas, nunchapiblas u bler memia extendidas.

³ Inoltraziuns querulantas e giuridicamain abusivas vegnan tramessas enavos al speditur senza commentari.

3. secziun Citaziun giudiziala

Art. 133 Cuntegn

La citaziun cuntegna:

a.: il num e l’adressa da la persuna citada;
b.: l’object dal process e las partidas;
c.: la qualitad, en la quala la persuna vegn citada;
d.: il lieu, la data e las uras che la persuna citada sto cumparair;
e.: l’act processual, al qual la persuna vegn citada;
f.: las consequenzas da la negligientscha;
g.: la data da la citaziun e la suttascripziun da la dretgira.

Art. 134 Termin

La citaziun sto vegnir tramessa almain 10 dis avant il termin da l’audiziun, nun che questa lescha disponia insatge auter.

Art. 135 Spustament dal termin d’audiziun

La dretgira po spustar il termin d’audiziun per motivs suffizients:

a.: d’uffizi; u
b.: sche quai vegn dumandà avant il termin.

4. secziun Consegna giudiziala

Art. 136 Documents da consegnar

A las persunas pertutgadas trametta la dretgira en spezial:

a.: citaziuns;
b.: disposiziuns e decisiuns;
c.: inoltraziuns da la cuntrapartida.

Art. 137 En cas da represchentanza

Sch’ina partida vegn represchentada, vegnan ils documents tramess al represchentant.

Art. 138 Furma

¹ Citaziuns, disposiziuns e decisiuns vegnan consegnadas per posta recumandada u confirmond la recepziun en autra moda.

² La consegna vegn considerada sco succedida, sche la spediziun è vegnida recepida da l’adressat u d’ina persuna che ha almain 16 onns e ch’è emploiada u che viva en la medema chasada. Resalvadas restan ordinaziuns da la dretgira da consegnar in document persunalmain a l’adressat.

³ Plinavant vegn la consegna considerada sco succedida:

a.: en cas d’ina spediziun postala recumandada che n’è betg vegnida retratga: il 7. di suenter ch’igl è vegnì empruvà da consegnar la spediziun senza success, sche la persuna stueva far quint cun ina consegna;
b.: en cas d’ina consegna persunala, sche l’adressat refusescha da recepir la spediziun e sche quai vegn attestà dal consegnader: il di da la refusa.

⁴ Autras spediziuns po la dretgira consegnar per posta normala.

Art. 139¹Consegna electronica

¹ Cun il consentiment da la persuna pertutgada pon citaziuns, disposiziuns e decisiuns vegnir consegnadas sin via electronica. Ellas ston vegnir munidas cun ina signatura electronica tenor la Lescha federala dals 18 da mars 2016² davart la signatura electronica.

² Il Cussegl federal regla:

a.: la signatura che sto vegnir utilisada;
b.: il format da las citaziuns, da las disposiziuns e da las decisiuns sco er da lur agiuntas;
c.: la moda e maniera da la transmissiun;
d.: il mument, il qual la citaziun, la disposiziun u la decisiun vala sco consegnada.

¹ Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta da la LF dals 18 da mars 2016 davart la signatura electronica, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 4651; BBl 2014 1001).
² SR 943.03

Art. 140 Domicil da consegna

A partidas cun domicil u cun sedia a l’exteriur po la dretgira ordinar da designar in domicil da consegna en Svizra.

Art. 141 Publicaziun uffiziala

¹ La consegna vegn fatga tras ina publicaziun en il Fegl uffizial chantunal u en il Fegl uffizial svizzer da commerzi, sche:

a.: il lieu da dimora da l’adressat n’è betg enconuschent e na po betg vegnir eruì, malgrà retschertgas pretendiblas;
b.: ina consegna n’è betg pussaivla u fiss colliada cun malcumadaivladads extraordinarias;
c.: ina partida cun domicil u cun sedia a l’exteriur n’ha – cuntrari a l’ordinaziun da la dretgira – betg designà in domicil da consegna en Svizra.

² La consegna vegn considerada sco succedida il di da la publicaziun.

3. chapitel Periodas da scadenza, negligientscha e restituziun

1. secziun Periodas da scadenza

Art. 142 Cumenzament e calculaziun

¹ Periodas da scadenza che dependan d’ina communicaziun u d’in eveniment, cumenzan il di suenter.

² Sche la perioda da scadenza è calculada en mais, finescha ella l’ultim mais, e quai quel di che ha la medema cifra sco il di che la perioda da scadenza ha cumenzà. Sch’il di correspundent manca, finescha il termin l’ultim di dal mais.

³ Sche l’ultim di d’ina perioda da scadenza è ina sonda, ina dumengia u in firà renconuschì en il lieu da dretgira tras il dretg federal u chantunal, finescha il termin il proxim lavurdi.

Art. 143 Observaziun

¹ Las inoltraziuns ston vegnir consegnadas a la dretgira il pli tard l’ultim di da la perioda da scadenza u surdadas – per mauns da la dretgira – a la Posta svizra u ad ina represchentanza svizra diplomatica u consulara.

² Per l’observaziun d’in termin en cas d’ina inoltraziun electronica è decisiv il mument, il qual vegn emessa la quittanza che conferma che la partida ha terminà tut ils pass ch’èn necessaris per la transmissiun.¹

³ La perioda da scadenza per in pajament a la dretgira è observada, sche l’import è vegnì surdà a la Posta svizra u pajà sin in conto da posta u da banca en Svizra a favur da la dretgira, e quai il pli tard l’ultim di da la perioda da scadenza.

¹ Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta da la LF dals 18 da mars 2016 davart la signatura electronica, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 4651; BBl 2014 1001).

Art. 144 Prolungaziun

¹ Las periodas legalas na pon betg vegnir prolungadas.

² Per motivs suffizients pon las periodas giudizialas da scadenza vegnir prolungadas, sche la dretgira vegn dumandada da far quai avant la fin da la perioda da scadenza.

Art. 145 Interrupziun da las periodas da scadenza

¹ Las periodas da scadenza legalas e giudizialas vegnan interruttas:

a.: dal 7. di avant Pasca fin e cun il 7. di suenter Pasca;
b.: dals 15 da fanadur fin e cun ils 15 d’avust;
c.: dals 18 da december fin e cun ils 2 da schaner.

² Questa interrupziun da las periodas da scadenza na vala betg per:

a.: la procedura da mediaziun;
b.: la procedura summarica.

³ Las partidas ston vegnir rendidas attentas a las excepziuns tenor l’alinea 2.

⁴ Resalvadas restan las disposiziuns da la LSC¹ davart las vacanzas da scussiun e davart il moratori.

¹ SR 281.1

Art. 146 Effects da l’interrupziun

¹ Sche la consegna ha lieu durant ina interrupziun, cumenza la perioda da scadenza il 1. di suenter la fin da l’interrupziun.

² Durant l’interrupziun da la perioda da scadenza n’han lieu naginas tractativas giudizialas, nun che las partidas sajan d’accord cun quai.

2. secziun Negligientscha e restituziun

Art. 147 Negligientscha e consequenzas

¹ Ina partida è negligenta, sch’ella n’exequescha betg in act processual entaifer il termin fixà u sch’ella na cumpara betg ad in termin.

² La procedura vegn cuntinuada senza l’act negligì, nun che questa lescha disponia insatge auter.

³ La dretgira renda attentas las partidas a las consequenzas da la negligientscha.

Art. 148 Restituziun

¹ Sin dumonda d’ina partida negligenta po la dretgira conceder in termin posteriur u citar la partida ad in nov termin, sch’ella fa valair vardaivlamain ch’ella n’haja nagina culpa u mo ina pitschna culpa da la negligientscha.

² La dumonda sto vegnir inoltrada entaifer 10 dis suenter ch’il motiv da negligientscha è scrudà.

³ Sch’ina decisiun è vegnida communitgada, po la restituziun vegnir pretendida mo entaifer 6 mais dapi che la decisiun è entrada en vigur.

Art. 149 Procedura da restituziun

La dretgira dat a la cuntrapartida la pussaivladad da prender posiziun e decida alura definitivamain.

10. titel Cumprova

1. chapitel Disposiziuns generalas

Art. 150 Object da la cumprova

¹ L’object da la cumprova èn fatgs dispitaivels, giuridicamain relevants.

² L’object da la cumprova pon er esser l’isanza, l’isanza locala, ed – en dispitas dal dretg patrimonial – il dretg ester.

Art. 151 Fatgs enconuschents

Fatgs notorics ed enconuschents a la dretgira sco er experientschas generalmain renconuschidas na dovran nagina cumprova.

Art. 152 Dretg d’inoltrar cumprovas

¹ Mintga partida ha il dretg che la dretgira acceptia las cumprovas adattadas ch’ella inoltrescha en moda formalmain correcta ed entaifer il termin fixà.

² Cumprovas acquistadas en moda illegala vegnan resguardads mo, sche l’interess da chattar la vardad predominescha.

Art. 153 Cumprovas registradas d’uffizi

¹ La dretgira registrescha d’uffizi las cumprovas, sch’ils fatgs ston vegnir cumprovads d’uffizi.

² Ella po registrar d’uffizi las cumprovas, sch’i dat dubis considerabels ch’in fatg betg dispitaivel saja correct.

Art. 154 Decrets areguard las cumprovas

Avant che las cumprovas vegnan acceptadas, ston vegnir formulads ils decrets necessaris areguard las cumprovas. En quels vegnan surtut numnadas las cumprovas admessas ed i vegn fixà, per tge fatgs che mintga partida sto furnir cumprovas e cuntraprovas. Il decret areguard las cumprovas po adina vegnir midà u cumplettà.

Art. 155 Examinaziun da las cumprovas

¹ L’examinaziun da las cumprovas po vegnir delegada ad in u a plirs commembers da la dretgira.

² Per motivs impurtants po ina partida pretender che la dretgira sentenzianta examineschia las cumprovas.

³ Las partidas han il dretg da sa participar a l’examinaziun da las cumprovas.

Art. 156 Protecziun d’interess degns da vegnir protegids

Sche l’examinaziun da las cumprovas periclitescha ils interess degns da vegnir protegids d’ina partida u da terzas persunas, sco en spezial ses secrets da fatschenta, prenda la dretgira las mesiras necessarias.

Art. 157 Liber giudicat a basa da las cumprovas

La dretgira fa sias conclusiuns giuditgond libramain las cumprovas.

Art. 158 Cumprovas preventivas

¹ La dretgira examinescha da tut temp las cumprovas, sche:

a.: la lescha conceda in dretg correspundent;
b.: la partida petenta fa valair vardaivlamain che las cumprovas èn periclitadas u ch’i dat in interess degn da vegnir protegì.

² I vegnan applitgadas las disposiziuns davart las mesiras preventivas.

Art. 159 Organs d’ina persuna giuridica

Sch’ina persuna giuridica è partida, vegnan ses organs tractads en la procedura da cumprova sco ina partida.

2. chapitel Obligaziun da cooperar e dretg da refusar la cooperaziun

1. secziun Disposiziuns generalas

Art. 160 Obligaziun da cooperar

¹ Las partidas e terzas persunas èn obligadas da cooperar a la registraziun da las cumprovas. En spezial ston ellas:

a.: dir la vardad sco partidas u sco perditgas;
b.¹: consegnar documents; exceptads da quai èn documents or dal contact d’ina partida u d’ina terza persuna cun in advocat ch’è autorisà da represchentar professiunalmain la partida u la persuna u cun in advocat da patenta en il senn da l’artitgel 2 da la Lescha federala dals 20 da mars 2009² davart las advocatas ed ils advocats da patenta;
c.: tolerar ch’experts fan ina inspecziun da lur persuna u da lur proprietad.

² Davart l’obligaziun da cooperar d’ina persuna minorenna decida la dretgira tenor ses agen bainparair.³ Ella resguarda il bainstar da l’uffant.

³ Terzas persunas ch’èn obligadas da cooperar han il dretg da vegnir indemnisadas adequatamain.

¹ Versiun tenor la cifra I 4 da la LF dals 28 da sett. 2012 davart l’adattaziun da disposiziuns da procedura concernent il secret professiunal dals advocats, en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 847; BBl 2011 8181).
² SR 935.62
³ Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001).

Art. 161 Infurmaziun

¹ La dretgira infurmescha las partidas e terzas persunas davart l’obligaziun da cooperar, davart il dretg da refusar la cooperaziun e davart las consequenzas da la negligientscha.

² Sch’ella tralascha l’infurmaziun davart il dretg da refusar la cooperaziun, dastga ella mo resguardar las cumprovas registradas, sche la persuna pertutgada dat ses consentiment u sche la refusa fiss stada nungiustifitgada.

Art. 162 Cooperaziun refusada giustifitgadamain

Sch’ina partida u ina terza persuna refusescha giustifitgadamain la cooperaziun, na dastga la dretgira trair naginas conclusiuns areguard il fatg che sto vegnir cumprovà.

2. secziun Dretg da las partidas da refusar la cooperaziun

Art. 163 Dretg da refusa

¹ Ina partida po refusar la cooperaziun, sch’ella:

a.: exponiss in da ses proxims en il senn da l’artitgel 165 ad ina persecuziun penala u a la responsabladad civila;
b.: sa faschess chastiabla pervia da la violaziun d’in secret tenor l’artitgel 321 dal Cudesch penal¹ (CP); exceptads èn ils revisurs; l’artitgel 166 alinea 1 litera b, terza part, vala tenor il senn.

² Persunas che portan auters secrets ch’èn protegids tras la lescha pon refusar la cooperaziun, sch’ellas fan valair vardaivlamain che l’interess da tegnair secret predominescha l’interess da chattar la vardad.

¹ SR 311.0

Art. 164 Refusa nungiustifitgada

Sch’ina partida refusescha nungiustifitgadamain la cooperaziun, vegn quai resguardà da la dretgira cun giuditgar las cumprovas.

3. secziun Dretg da terzas persunas da refusar la cooperaziun

Art. 165 Dretg cumplessiv da refusar la cooperaziun

¹ Refusar mintga cooperaziun po:

a.: tgi ch’è u era maridà cun ina partida u maina facticamain ina communitad da vita cun ina partida;
b.: tgi che ha uffants cuminaivels cun ina partida;
c.: tgi ch’è parent u quinà cun ina partida en lingia directa u fin e cun il terz grad da la lingia laterala;
d.: ils geniturs da tgira, ils uffants confidads ed ils uffants tratgs si sco fragliuns d’ina partida;
e.¹: la persuna nominada per l’avugadia u per la curatella d’ina partida.

² Il partenadi registrà ha il medem status sco la lètg.

³ Ils mezs fragliuns han il medem status sco ils fragliuns.

¹ Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001).

Art. 166 Dretg limità da refusar la cooperaziun

¹ Ina terza persuna po refusar la cooperaziun:

a.: sch’i sa tracta da constatar fatgs ch’exponissan ella sezza u in da ses proxims en il senn da l’artitgel 165 ad ina persecuziun penala u a la responsabladad civila;
b.: sch’ella sa faschess chastiabla pervia da la violaziun d’in secret tenor l’artitgel 321 CP¹; exceptads èn ils revisurs; cun excepziun dals advocats e dals spirituals ston terzas persunas dentant cooperar, sch’ellas èn suttamessas ad in’obligaziun d’annunzia u sch’ellas èn vegnidas liberadas da l’obligaziun da tegnair secret, nun ch’ellas fetschian valair vardaivlamain che l’interess da tegnair secret predomineschia l’interess da chattar la vardad.
c.: sch’i sa tracta da constatar fatgs ch’èn vegnids confidads ad ella sco funcziunaria en il senn da l’artitgel 110 alinea 3² CP u sco commembra d’ina autoritad en sia funcziun uffiziala ubain fatgs ch’ella è vegnida a savair exequind ses uffizi; ella sto dar pled e fatg, sch’ella è suttamessa ad in’obligaziun d’annunzia u sch’ella è vegnida autorisada da sia autoritad superiura da dar pled e fatg;
d.³: sch’ella stuess dar pled e fatg sco mediatura publica, sco cussegliadra da lètg u da famiglia u sco mediatura extragiudiziala davart fatgs ch’ella è vegnida a savair en il rom da l’activitad respectiva;
e.: sch’i sa tracta da constatar l’identitad da l’autur u il cuntegn e las funtaunas da sias infurmaziuns, en cas ch’ella s’occupa en moda professiunala u sco persuna auxiliara cun la publicaziun d’infurmaziuns en la part redacziunala d’in medium che cumpara periodicamain.

³ Resalvadas restan las disposiziuns spezialas dal dretg d’assicuranza sociala davart la communicaziun da datas.

¹ SR 311.0
² Rectifitgà da la cumissiun da redacziun da l’AF (art. 58 al. 1 LParl; SR 171.10).
³ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Art. 167 Refusa nungiustifitgada

¹ Sche la terza persuna refusescha nungiustifitgadamain la cooperaziun, po la dretgira:

a.: ordinar ina multa disciplinara fin a 1000 francs;
b.: pronunziar la smanatscha da chasti tenor l’artitgel 292 CP¹;
c.: ordinar la realisaziun per forza;
d.: adossar ils custs da process ch’èn resultads tras la refusa.

² La negligientscha da la terza persuna ha las medemas consequenzas sco sch’ella refusass nungiustifitgadamain la cooperaziun.

³ Cunter l’ordinaziun giudiziala po la terza persuna far recurs.

¹ SR 311.0

3. chapitel Cumprovas

1. secziun Cumprovas admissiblas

Art. 168

¹ Sco cumprovas admissiblas valan:

a.: la perditga;
b.: documents;
c.: l’inspecziun;
d.: expertisas;
e.: infurmaziuns en scrit;
f.: l’interrogaziun da las partidas e la deposiziun da cumprova.

² Resalvadas restan las disposiziuns davart ils interess dals uffants en chaussas dal dretg da famiglia.

2. secziun Dar perditga

Art. 169 Object

Tgi che n’è betg ina partida dal process, po dar perditga davart fatgs percepids directamain.

Art. 170 Citaziun

¹ Las perditgas vegnan citadas da la dretgira.

² La dretgira po permetter a las partidas da sa preschentar cun perditgas betg citadas.

³ Las perditgas pon vegnir interrogadas al lieu da lur dimora. Las partidas ston vegnir infurmadas a temp en chaussa.

Art. 171 Furma da l’interrogaziun

¹ Avant l’interrogaziun vegn la perditga admonida da dir la vardad; sch’ella ha cumplenì il 14. onn da vegliadetgna, vegn ella plinavant infurmada davart las consequenzas penalas d’ina faussa perditga (art. 307 CP¹).

² La dretgira interroghescha mintga perditga individualmain ed en absenza da las autras perditgas; resalvada resta la confruntaziun.

³ La perditga sto s’exprimer libramain; la dretgira la po permetter da duvrar notizias en scrit.

⁴ La dretgira excluda perditgas da l’ulteriura tractativa, uschè ditg ch’ellas n’èn betg relaschadas dal banc da perditga.

¹ SR 311.0

Art. 172 Cuntegn da l’interrogaziun

La dretgira interroghescha las perditgas davart:

a.: lur persunalias;
b.: lur relaziuns persunalas cun las partidas dal process sco er autras circumstanzas che pon esser impurtantas per la credibladad da lur deposiziun;
c.: las observaziuns ch’ellas han fatg en connex cun la chaussa.

Art. 173 Dumondas cumplementaras

Las partidas dal process pon pretender che la dretgira tschentia dumondas cumplementaras u pon tschentar sezzas talas dumondas cun la permissiun da la dretgira.

Art. 174 Confruntaziun

Las perditgas pon vegnir confruntadas cun autras perditgas e cun las partidas dal process.

Art. 175 Perditga tras in expert

Ad ina perditga cun enconuschientschas spezialas po la dretgira er tschentar dumondas davart ses giudicament dals fatgs.

Art. 176 Protocol

¹ Il cuntegn essenzial da las deposiziuns vegn protocollà, prelegì a la perditga u laschà leger da la perditga ed alura suttascrit da la perditga. Sch’ina partida pretenda quai, vegnan er protocolladas dumondas cumplementaras da las partidas ch’èn vegnidas refusadas.¹

² Supplementarmain pon las deposiziuns vegnir registradas sin bindel magnetic, sin video u cun auters meds tecnics adattads.

³ Sche las deposiziuns vegnan registradas durant ina tractativa cun meds auxiliars tecnics tenor l’alinea 2, po la dretgira u il commember interrogant da la dretgira desister da preleger il protocol a la persuna interrogada u da laschar leger la persuna interrogada il protocol e da laschar suttascriver quel. Las registraziuns vegnan agiuntadas a las actas e conservadas ensemen cun il protocol.²

¹ Versiun tenor la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719).
² Integrà tras la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719).

3. secziun Documents

Art. 177 Noziun

Sco documents valan per exempel scrittiras, dissegns, plans, fotografias, films, registraziuns sonoras, datotecas electronicas ed ulteriur material adattà per cumprovar fatgs giuridicamain relevants.

Art. 178 Autenticitad

Ina partida che sa referescha ad in document sto cumprovar l’autenticitad da quest document, sche l’autenticitad vegn contestada da l’autra partida; la contestaziun sto vegnir motivada suffizientamain.

Art. 179 Forza da cumprova da registers e da documents publics

Ils registers ed ils documents publics cumprovan cumplainamain ils fatgs ch’els attestan, uschè ditg che l’incorrectadad da lur cuntegn n’è betg cumprovada.

Art. 180 Inoltraziun

¹ Il document po vegnir inoltrà sco copia. La dretgira u ina partida po pretender ch’i vegnia inoltrà l’original u ina copia legalisada uffizialmain, sch’igl existan dubis motivads davart l’autenticitad.

² En cas da documents voluminus sto vegnir inditgada la part relevanta per la registraziun da las cumprovas.

4. secziun Inspecziun

Art. 181 Realisaziun

¹ Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira far ina inspecziun per constatar directamain ils fatgs u per survegnir ina meglra survista da la chaussa.

² La dretgira po envidar perditgas ed experts a l’inspecziun.

³ L’object da l’inspecziun sto vegnir purtà davant dretgira, sche quai è pussaivel senza dischavantatgs.

Art. 182 Protocol

L’inspecziun sto vegnir protocollada. Eventualmain vegn il protocol cumplettà cun plans, cun dissegns, cun fotografias u cun auters meds tecnics.

5. secziun Expertisa

Art. 183 Princips

¹ Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira incumbensar in u plirs experts da far in’expertisa. L’emprim taidla ella las partidas dal process.

² Per ils experts valan ils medems motivs da recusaziun sco per las persunas giudizialas.

³ La dretgira sto infurmar las partidas dal process davart sia atgna savida spezialisada, per che quellas possian prender posiziun en chaussa.

Art. 184 Dretgs ed obligaziuns da l’expert

¹ L’expert è obligà da dir la vardad e sto furnir sia expertisa entaifer il termin fixà.

² La dretgira renda attent l’expert a la chastiabladad d’ina faussa expertisa tenor l’artitgel 307 CP¹ e da la violaziun dal secret d’uffizi tenor l’artitgel 320 CP sco er a las consequenzas da la negligientscha e d’in adempliment manglus da l’incumbensa.

³ L’expert ha il dretg da vegnir indemnisà. Cunter la decisiun giudiziala davart l’indemnisaziun pon ins far recurs.

¹ SR 311.0

Art. 185 Incumbensa

¹ La dretgira instruescha l’expert ed al tschenta – en scrit u a bucca en la tractativa – las dumondas ch’el ha da sclerir.

² A las partidas dal process dat la dretgira la chaschun da s’exprimer davart las dumondas e da proponer midadas u cumplettaziuns.

³ La dretgira metta a disposiziun a l’expert las actas necessarias e fixescha in termin per furnir l’expertisa.

Art. 186 Scleriments da l’expert

¹ Cun il consentiment da la dretgira po l’expert fa agens scleriments. Quels ston vegnir preschentads en l’expertisa.

² Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira anc far ina giada ils scleriments tenor las reglas da la procedura da cumprova.

Art. 187 Furniziun da l’expertisa

¹ La dretgira po ordinar che l’expertisa vegnia furnida a bucca u en scrit. Ultra da quai po ella ordinar che l’expert explitgeschia en la tractativa sia expertisa redigida en scrit.

² In’expertisa a bucca sto vegnir protocollada analogamain a l’artitgel 176.

³ Sche plirs experts èn vegnids incumbensads, furnescha mintgin dad els in’expertisa, nun che la dretgira disponia insatge auter.

⁴ La dretgira dat la chaschun a las partidas da laschar explitgar l’expertisa u da tschentar dumondas cumplementaras.

Art. 188 Negligientscha e mancanzas

¹ Sche l’expert na furnescha betg l’expertisa entaifer il termin fixà, po la dretgira revocar l’incumbensa ed incumbensar in auter expert.

² Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira cumplettar u laschar explitgar in’expertisa incumpletta, nunclera u motivada nunsuffizientamain ubain consultar in auter expert.

Art. 189 Expertisa da cumpromiss

¹ Las partidas pon fixar da procurar in’expertisa da cumpromiss davart fatgs dispitaivels.

² Per la furma da la cunvegna vala l’artitgel 17 alinea 2.

³ La dretgira è liada tras ils fatgs che vegnan constatads en l’expertisa da cumpromiss, sche:

a.: las partidas pon disponer libramain davart la relaziun giuridica;
b.: i n’eran avant maun nagins motivs da recusaziun cunter la persuna incumbensada;
c.: l’expertisa da cumpromiss è vegnida redigida senza favurisar ina partida e n’è evidentamain betg faussa.

6. secziun Infurmaziun en scrit

Art. 190

¹ La dretgira po dumandar infurmaziuns en scrit dals uffizis.

² Ella po dumandar infurmaziuns en scrit da persunas privatas, sch’i na para betg dad esser necessari d’interrogar perditgas.

7. secziun Interrogaziun da las partidas e deposiziun da cumprova

Art. 191 Interrogaziun da las partidas

¹ La dretgira po interrogar ina u tuttas duas partidas davart ils fatgs giuridicamain relevants.

² Avant l’interrogaziun vegnan las partidas admonidas da dir la vardad e rendidas attentas ch’ellas pon vegnir chastiadas cun ina multa disciplinara fin a 2000 francs ed en cas da repetiziun fin a 5000 francs, sch’ellas din aposta manzegnas.

Art. 192 Deposiziun da cumprova

¹ Smanatschond sancziuns penalas po la dretgira obligar d’uffizi ina u tuttas duas partidas da dar pled e fatg.

² Avant che dar pled e fatg vegnan las partidas admonidas da dir la vardad e rendidas attentas a las consequenzas penalas d’ina faussa deposiziun (art. 306 CP¹).

¹ SR 311.0

Art. 193 Protocol

Per protocollar l’interrogaziun da las partidas e la deposiziun da cumprova vala l’artitgel 176 confurm al senn.

11. titel Assistenza giudiziala tranter dretgiras svizras

Art. 194 Princip

¹ Las dretgiras èn obligadas da prestar assistenza giudiziala ina a l’autra.

² Ellas communitgeschan directamain ina cun l’autra¹.

¹ L’autoritad giudiziala svizra cumpetenta tut tenor il lieu per dumondas d’assistenza giudiziala pon ins eruir sin la pagina d’internet www.elorge.admin.ch.

Art. 195 Acts processuals exequids directamain en in auter chantun

Mintga dretgira po exequir directamain e sezza ils acts processuals necessaris er en in auter chantun; en spezial po ella tegnair sesidas e registrar cumprovas.

Art. 196 Assistenza giudiziala

¹ La dretgira po dumandar assistenza giudiziala. La dumonda d’assistenza giudiziala po vegnir redigida en la lingua uffiziala dal chantun petent u dal chantun dumandà.

² La dretgira dumandada infurmescha la dretgira petenta e las partidas davart il lieu e davart las uras da l’act processual.

³ La dretgira dumandada po pretender ina indemnisaziun per sias expensas.

2. part Disposiziuns spezialas

1. titel Emprova da mediaziun

1. chapitel Champ d’applicaziun ed autoritad da mediaziun

Art. 197 Princip

La procedura da decisiun vegn precedida d’ina emprova da mediaziun davant in’autoritad da mediaziun.

Art. 198 Excepziuns

La procedura da mediaziun scroda:

a.

en la procedura summarica;

a^bis.¹

en cas da plants pervia da violenza, smanatschas u persecuziuns tenor l’artitgel 28b CCS² u concernent la surveglianza electronica tenor l’artitgel 28c CCS;

b.

en cas da plants davart il stadi civil d’ina persuna;

b^bis.³

en cas da plants davart il mantegniment da l’uffant e davart ulteriuras dumondas concernent ils uffants, sch’in genitur ha appellà a l’autoritad per la protecziun d’uffants avant il plant (art. 298b e 298d CCS⁴);

c.

en la procedura da divorzi;

d.⁵

en la procedura concernent la schliaziun e concernent la decleranza da nunvalaivladad dal partenadi registrà;

e.

en cas da plants concernent la LSC⁶:

1.: plant sin abgiudicaziun dal debit (art. 83 al. 2 LSC),
2.: plant da constataziun (art. 85a LSC),
3.: plant d’opposiziun (art. 106 fin 109 LSC),
4.: plant da participaziun (art. 111 LSC),
5.: plant sin revendicaziun da terzas persunas e sin revendicaziun da la massa (art. 242 LSC),
6.: plant da collocaziun (art. 148 e 250 LSC),
7.: plant sin constataziun d’ina nova facultad (art. 265a LSC),
8.: plant sin restituziun d’objects da retenziun (art. 284 LEF);

f.

en cas da dispitas, per las qualas è cumpetenta – tenor ils artitgels 5 e 6 da questa lescha – in’unica instanza chantunala;

g.

en cas da l’intervenziun principala, dal cuntraplant e dal plant sin denunzia da la dispita;

h.

sche la dretgira ha fixà in termin per in plant.

¹ Integrà tras la cifra I 2 da la LF dals 14 da dec. 2018 davart la meglieraziun da la protecziun da victimas da violenza, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2273; BBl 2017 7307).
² SR 210
³ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).
⁴ SR 210
⁵ Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2015 (represchentanza professiunala en la procedura d’execuziun sfurzada), en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2016 3643; BBl 2014 8669).
⁶ SR 281.1

Art. 199 Renunzia a la procedura da mediaziun

¹ En cas da dispitas dal dretg patrimonial cun ina valur en dispita d’almain 100 000 francs pon las partidas renunziar cuminaivlamain da far la procedura da mediaziun.

² La partida che porta plant po renunziar da sia vart a la procedura da mediaziun:

a.: sche la partida accusada ha sia sedia u ses domicil a l’exteriur;
b.: sch’il lieu da dimora da la partida accusada n’è betg enconuschent;
c.: en dispitas tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995¹.

¹ SR 151.1

Art. 200 Autoritads da mediaziun pariteticas

¹ En cas da dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da localitads d’abitar e da fatschenta sa cumpona l’autoritad da mediaziun d’in parsura e d’ina represchentanza paritetica.

² En cas da dispitas tenor la Lescha d’egualitad dals 24 mars 1995¹ consista l’autoritad da mediaziun d’in parsura e d’ina represchentanza paritetica da la vart dal patrun e da la vart da la persuna emploiada sco er dal sectur public e dal sectur privat; las schlattainas ston esser represchentadas en moda paritetica.

¹ SR 151.1

Art. 201 Incumbensas da l’autoritad da mediaziun

¹ L’autoritad da mediaziun emprova da conciliar las partidas en ina tractativa senza formalitads. Sche quai serva a terminar la dispita, pon vegnir integradas en in accord er dumondas dispitaivlas tranter las partidas cuntraversas che n’han da far nagut cun la procedura.

² En las fatschentas tenor l’artitgel 200 è l’autoritad da mediaziun er il post da cussegliaziun per dumondas da dretg.

2. chapitel Procedura da mediaziun

Art. 202 Iniziaziun

¹ La procedura vegn iniziada da la dumonda da mediaziun. Quella po vegnir inoltrada en las furmas tenor l’artitgel 130 u dada a protocol a bucca a l’autoritad da mediaziun.

² En la dumonda da mediaziun ston vegnir designads la cuntrapartida, la pretensiun giuridica e l’object da dispita.

³ L’autoritad da mediaziun trametta immediatamain la dumonda da mediaziun a la cuntrapartida e citescha il medem mument las partidas a la mediaziun.

⁴ En las fatschentas tenor l’artitgel 200 po ella disponer, uschenavant ch’ina proposta da sentenzia tenor l’artitgel 210 u ina decisiun tenor l’artitgel 212 vegn en dumonda, ch’i vegnia procedì excepziunalmain per correspundenza.

Art. 203 Tractativa

¹ La tractativa sto vegnir fatga entaifer 2 mais suenter che la dumonda è entrada u lura suenter che la correspundenza è terminada.

² L’autoritad da mediaziun prenda invista d’eventuals documents e po far ina inspecziun. Uschenavant ch’ina proposta da sentenzia tenor l’artitgel 210 u ina decisiun tenor l’artitgel 212 vegn en dumonda, po ella er examinar las ulteriuras cumprovas, sche quai na retardescha betg essenzialmain la procedura.

³ La tractativa n’è betg publica. En las fatschentas tenor l’artitgel 200 po l’autoritad da mediaziun admetter la publicitad per part u dal tuttafatg, sch’igl exista in interess public.

⁴ Cun il consentiment da las partidas po l’autoritad da mediaziun far ulteriuras tractativas. La procedura sto vegnir terminada il pli tard suenter 12 mais.

Art. 204 Preschientscha persunala

¹ Las partidas ston esser preschentas persunalmain a la tractativa da mediaziun.

² Ellas pon sa laschar accumpagnar d’ina assistenza giuridica u d’ina persuna da confidenza.

³ Betg esser preschent persunalmain, respectivamain sa laschar represchentar dastga, tgi che:

a.: ha ses domicil en in auter chantun u a l’exteriur;
b.: è impedì pervia da malsogna, pervia da vegliadetgna u pervia d’auters motivs impurtants;
c.: deleghescha – en dispitas tenor l’artitgel 243 – sco patrun respectivamain sco assicurader ina persuna emploiada u sco locatur l’administraziun d’immobiglias cun ina autorisaziun en scrit da far in accord.

⁴ La cuntrapartida sto vegnir orientada ordavant davart la represchentanza.

Art. 205 Confidenzialitad da la procedura

¹ Deposiziuns da las partidas na dastgan ni vegnir protocolladas ni vegnir duvradas pli tard en la procedura da decisiun.

² Resalvada resta l’utilisaziun da las deposiziuns en cas che l’autoritad da mediaziun propona ina sentenzia u prenda ina decisiun.

Art. 206 Negligientscha

¹ En cas d’ina negligientscha da la partida accusanta vala la dumonda da mediaziun sco retratga; la procedura vegn stritgada pervia da mancanza d’object.

² En cas d’ina negligientscha da la partida accusada proceda l’autoritad da mediaziun sco sch’i n’avess dà nagina cunvegna (art. 209 fin 212).

³ En cas d’ina negligientscha da tuttas duas partidas vegn la procedura stritgada pervia da mancanza d’object.

Art. 207 Custs da la procedura da mediaziun

¹ Ils custs da la procedura da mediaziun vegnan adossads a la partida accusanta:

a.: sch’ella retira la dumonda da mediaziun;
b.: sche la procedura vegn stritgada pervia da negligientscha;
c.: sche la permissiun da purtar plant vegn concedida.

² Sch’il plant vegn inoltrà, vegnan ils custs adossads a la chaussa principala.

3. chapitel Cunvegna e permissiun da purtar plant

Art. 208 Consens da las partidas

¹ Sch’i dat in consens, fa l’autoritad da mediaziun in protocol da l’accord, da l’acceptanza dal plant u da la retratga senza resalvas e lascha suttascriver quel da las partidas. Mintga partida survegn in exemplar dal protocol.

² In accord, l’acceptanza dal plant u ina retratga senza resalvas correspundan ad ina decisiun legalmain valaivla.

Art. 209 Permissiun da purtar plant

¹ Sch’i na dat betg in consens, constatescha l’autoritad da mediaziun quai en il protocol e conceda la permissiun da purtar plant:

a.: en cas d’ina contestaziun d’augments dal tschains da locaziun e dal tschains da fittanza: al locatur u a l’affittader;
b.: en ils ulteriurs cas: a la partida accusanta.

² La permissiun da purtar plant cuntegna:

a.: ils nums e las adressas da las partidas e d’eventualas represchentanzas:
b.: la pretensiun giuridica da la partida accusanta cun l’object da dispita e cun in eventual cuntraplant;
c.: la data da l’iniziaziun da la procedura da mediaziun;
d.: la disposiziun davart ils custs da la procedura da mediaziun;
e.: la data da la permissiun da purtar plant;
f.: la suttascripziun da l’autoritad da mediaziun.

³ Sche la permissiun da purtar plant è vegnida averta, permetta ella durant 3 mais d’inoltrar il plant a la dretgira.

⁴ En cas da dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da localitads d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula importa il termin da purtar plant 30 dis. Resalvads restan ulteriurs termins legals spezials e giuridics per purtar plant.

4. chapitel Proposta da sentenzia e decisiun

Art. 210 Proposta da sentenzia

¹ L’autoritad da mediaziun po proponer ina sentenzia a las partidas en:

a.: dispitas tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995¹.
b.: dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula, uschenavant ch’i èn pertutgads il deposit da tschains da locaziun e da fittanza, la protecziun cunter tschains da locaziun e da fittanza abusivs, la protecziun cunter la disditga u la prolungaziun da la relaziun da locaziun e da fittanza;
c.: las ulteriuras dispitas dal dretg patrimonial fin ad ina valur en dispita da 5000 francs.

² La proposta da sentenzia po cuntegnair ina curta motivaziun; dal rest vala l’artitgel 238 confurm al senn.

¹ SR 151.1

Art. 211 Effects

¹ La proposta da sentenzia vala sco acceptada ed ha l’effect d’ina decisiun legalmain valaivla, sche nagina partida na la refusescha entaifer 20 dis dapi la communicaziun en scrit. La refusa na sto betg vegnir motivada.

² Suenter che la refusa è entrada, consegna l’autoritad da mediaziun la permissiun da purtar plant:

a.: en las fatschentas tenor l’artitgel 210 alinea 1 litera b: a la partida refusanta;
b.: en ils ulteriurs cas: a la partida accusanta.

³ Sch’il plant en las fatschentas tenor l’artitgel 210 alinea 1 litera b na vegn betg inoltrà a temp, vala la proposta da sentenzia sco renconuschida ed ella ha l’effect d’ina decisiun legalmain valaivla.

⁴ En la proposta da sentenzia ston las partidas vegnir rendidas attentas als effects tenor ils alineas 1 fin 3.

Art. 212 Decisiun

¹ Dispitas dal dretg patrimonial fin ad ina valur en dispita da 2000 francs po decider l’autoritad da mediaziun, sche la partida accusanta fa ina proposta correspundenta.

² La procedura vegn fatga a bucca.

2. titel Mediaziun extragiudiziala

Art. 213 Mediaziun extragiudiziala empè d’ina procedura da mediaziun

¹ Sin proposta da tut las partidas vegn fatga ina mediaziun extragiudiziala empè d’ina procedura da mediaziun.

² La proposta sto vegnir fatga en la dumonda da mediaziun u a la tractativa da mediaziun.

³ Sch’ina partida communitgescha a l’autoritad da mediaziun che la mediaziun extragiudiziala haja fatg naufragi, vegn emessa la permissiun da purtar plant.

Art. 214 Mediaziun extragiudiziala en la procedura da decisiun

¹ La dretgira po adina recumandar a las partidas da far ina mediaziun extragiudiziala.

² Las partidas pon adina proponer cuminaivlamain a la dretgira da conceder ad ellas ina mediaziun extragiudiziala.

³ La procedura giudiziala resta sistida fin ch’ina partida revochescha la proposta u fin ch’i vegn communitgà che la mediaziun extragiudiziala saja terminada.

Art. 215 Organisaziun e realisaziun da la mediaziun extragiudiziala

L’organisaziun e la realisaziun da la mediaziun extragiudiziala è chaussa da las partidas.

Art. 216 Relaziun envers la procedura giudiziala

¹ La mediaziun extragiudiziala è independenta da l’autoritad da mediaziun e da la dretgira ed è confidenziala.

² Las deposiziuns da las partidas na dastgan betg vegnir duvradas en la procedura giudiziala.

Art. 217 Approvaziun d’in accord

Las partidas pon pretender cuminaivlamain che l’accord cuntanschì en la mediaziun extragiudiziala, vegnia approvà. L’accord approvà correspunda ad ina decisiun legalmain valaivla.

Art. 218 Custs da la mediaziun extragiudiziala

¹ Las partidas portan ils custs da la mediaziun extragiudiziala.

² En fatschentas dal dretg dals uffants han las partidas il dretg sin ina mediaziun extragiudiziala gratuita, sche:¹

a.: ils meds finanzials necessaris las mancan;
b.: la dretgira recumonda da far ina mediaziun extragiudiziala.

³ Il dretg chantunal po prevair ulteriuras reducziuns dals custs.

¹ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

3. titel Procedura ordinaria

1. chapitel Champ d’applicaziun

Art. 219

Las disposiziuns da quest titel valan per la procedura ordinaria sco er – confurm al senn – per tut las autras proceduras, nun che questa lescha disponia insatge auter.

2. chapitel Correspundenza e preparaziun da la tractativa principala

Art. 220 Cumenzament

La procedura ordinaria cumenza cun inoltrar il plant.

Art. 221 Plant

¹ Il plant cuntegna:

a.: la denominaziun da las partidas dal process e d’eventualas represchentanzas;
b.: la pretensiun giuridica;
c.: l’indicaziun da la valur en dispita;
d.: las pretensiuns davart il fatg;
e.: la denominaziun da las cumprovas tar ils fatgs pretendids;
f.: la data e la suttascripziun.

² Cun il plant ston vegnir inoltradas las suandantas agiuntas:

a.: in plainpudair en cas d’ina represchentanza;
b.: eventualmain la permissiun da purtar plant u la decleranza ch’i vegnia renunzià a la procedura da mediaziun;
c.: ils documents disponibels che duain servir sco cumprovas;
d.: ina glista da las cumprovas.

³ Il plant po cuntegnair ina motivaziun giuridica.

Art. 222 Resposta al plant

¹ La dretgira trametta il plant a la partida accusada e fixescha il medem mument in termin per respunder en scrit il plant.

² Per respunder il plant vala l’artitgel 221 confurm al senn. La partida accusada sto explitgar tgeninas da las pretensiuns davart il fatg da la partida accusanta che vegnan renconuschidas u refusadas.

³ La dretgira po ordinar a la partida accusada da restrenscher la resposta al plant a singulas dumondas u a singulas pretensiuns giuridicas (art. 125).

⁴ Ella trametta la resposta al plant a la partida accusanta.

Art. 223 Resposta al plant negligida

¹ Sche la partida accusada negligescha da dar la resposta al plant, la conceda la dretgira ina curta prolungaziun dal termin.

² Sche quest termin scada senza ch’el saja vegnì duvrà, prenda la dretgira ina decisiun finala, premess che la fatschenta saja madira per la sentenzia. Cas cuntrari citescha ella las partidas a la tractativa principala.

Art. 224 Cuntraplant

¹ En la resposta al plant po la partida accusada purtar cuntraplant, sche la pretensiun che vegn fatga valair sto vegnir giuditgada tenor il medem tip da procedura sco il plant principal.

² Sche la valur en dispita dal cuntraplant surpassa la cumpetenza materiala da la dretgira, sto quella transferir tuts dus plants a la dretgira che ha ina cumpetenza materiala pli auta.

³ Sch’i vegn fatg in cuntraplant, fixescha la dretgira in termin per la partida accusanta per dar resposta en scrit. I n’è betg admess da far in cuntraplant cunter in cuntraplant.

Art. 225 Segunda correspundenza

Sche las relaziuns pretendan quai, po la dretgira ordinar ina segunda correspundenza.

Art. 226 Audienzas d’instrucziun

¹ La dretgira po da tut temp far audienzas d’instrucziun.

² Las audienzas d’instrucziun servan a discutar libramain l’object da dispita, a cumplettar ils fatgs, ad empruvar da chattar in accord ed a preparar la tractativa principala.

³ La dretgira po examinar cumprovas.

Art. 227 Midada dal plant

¹ Igl è admissibel da midar in plant, sche la pretensiun midada u nova sto vegnir giuditgada tenor il medem tip da procedura e:

a.: sch’ella stat en in connex material cun la pretensiun vertenta;
b.: sche la cuntrapartida va d’accord cun quai.

² Sche la valur en dispita dal plant midà surpassa la cumpetenza materiala da la dretgira, sto quella transferir il process a la dretgira che ha ina cumpetenza materiala pli auta.

³ Igl è adina pussaivel da limitar il plant; la dretgira appellada resta cumpetenta.

3. chapitel Tractativa principala

Art. 228 Emprims pleds da las partidas

¹ Suenter l’avertura da la tractativa principala fan las partidas lur propostas e las motiveschan.

² La dretgira dat la pussaivladad da far ina replica e da far ina duplica.

Art. 229 Novs fatgs e novas cumprovas

¹ En la tractativa principala vegnan resguardads novs fatgs e novas cumprovas mo pli, sch’els vegnan preschentads senza retard e:

a.¹: sch’els èn resultads pir suenter che la correspundenza è stada terminada u suenter l’ultima audienza d’instrucziun (novums autentics); u
b.: sch’els èn stads avant maun gia avant che la correspundenza è stada terminada u avant l’ultima audienza d’instrucziun, ma n’han betg pudì vegnir preschentads pli baud malgrà la premura che po vegnir pretendida (novums nunautentics).

² Sch’i n’ha gì lieu ni ina segunda correspundenza ni in’audienza d’instrucziun, pon vegnir preschentads illimitadamain novs fatgs e novs meds da cumprova al cumenzament da la tractativa principala.

³ Sche la dretgira sto sclerir d’uffizi ils fatgs, resguarda ella novs fatgs e novs meds da cumprova fin a la tractativa da la sentenzia.

¹ Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2015 (represchentanza professiunala en la procedura d’execuziun sfurzada), en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2016 3643; BBl 2014 8669).

Art. 230 Midada dal plant

¹ En la tractativa principala èsi admess da midar il plant mo, sche:

a.: las premissas tenor l’artitgel 227 alinea 1 èn dadas;
b.¹: la midada dal plant sa basa sin novs fatgs u sin novas cumprovas.

² L’artitgel 227 alineas 2 e 3 è applitgabel.

Art. 231 Examinaziun da las cumprovas

Suenter ils pleds da las partidas examinescha la dretgira las cumprovas.

Art. 232 Pleds finals

¹ Suenter che l’examinaziun da las cumprovas è terminada pon las partidas prender posiziun davart il resultat da las cumprovas e davart la chaussa. La partida accusanta pleda sco emprima. La dretgira dat la pussaivladad a las partidas da far in segund pled.

² Las partidas pon renunziar cuminaivlamain als pleds finals orals e pretender d’inoltrar en scrit ils pleds da las partidas. La dretgira fixescha in termin per quai.

Art. 233 Renunzia a la tractativa principala

Las partidas pon renunziar cuminaivlamain a la tractativa principala.

Art. 234 Negligientscha a la tractativa principala

¹ En cas d’ina negligientscha d’ina partida, resguarda la dretgira las inoltraziuns ch’èn vegnidas fatgas a norma da questa lescha. Dal rest po ella basar sia decisiun – cun resalva da l’artitgel 153 – sin las actas sco er sin ils motivs e sin ils arguments da la partida preschenta.

² En cas d’ina negligientscha da tuttas duas partidas vegn la procedura annullada pervia da mancanza d’object. Ils custs da dretgira vegnan adossads a las partidas mintgamai per la mesadad.

4. chapitel Protocol

Art. 235

¹ La dretgira fa in protocol da mintga tractativa. Quel cuntegna en spezial:

a.: il lieu ed il temp da la tractativa;
b.: la cumposiziun da la dretgira;
c.: la preschientscha da las partidas e da lur represchentanzas;
d.: las pretensiuns giuridicas, las propostas e las decleranzas da process da las partidas;
e.: las disposiziuns da la dretgira;
f.: la suttascripziun da la persuna che fa il protocol.

² Las explicaziuns che concernan ils fatgs ston vegnir protocolladas tenor lur cuntegn essenzial, nun ch’ellas sajan gia cuntegnidas en ils documents da las partidas. Supplementarmain pon ellas vegnir registradas sin bindel magnetic, sin video u cun auters meds tecnics adattads.

³ Davart las dumondas per curreger il protocol decida la dretgira.

5. chapitel Decisiun

Art. 236 Decisiun finala

¹ Sche la procedura è madira per la sentenzia, vegn ella terminada tras ina decisiun u tras ina decisiun da betg entrar en chaussa.

² La dretgira giuditgescha sin basa d’ina decisiun da maioritad.

³ Sin proposta da la partida gudagnanta decretescha ella mesiras d’execuziun.

Art. 237 Decisiun intermediara

¹ La dretgira po prender ina decisiun intermediara, sch’i po vegnir cuntanschida uschia immediatamain ina decisiun finala pervia d’in giudicament divergent tras l’instanza superiura e sch’i po vegnir realisà uschia in respargn considerabel da temp u da custs.

² La decisiun intermediara sto vegnir contestada en moda independenta; ina contestaziun posteriura ensemen cun la decisiun finala è exclusa.

Art. 238 Cuntegn

La decisiun cuntegna:

a.: la denominaziun e la cumposiziun da la dretgira;
b.: il lieu e la data da la decisiun;
c.: la denominaziun da las partidas e da lur represchentanza;
d.: il dispositiv da la sentenzia;
e.: las indicaziuns da las persunas e da las autoritads, a las qualas la decisiun sto vegnir communitgada;
f.: ina indicaziun dals meds legals, nun che las partidas hajan renunzià als meds legals;
g.: eventualmain ils motivs, sin ils quals la decisiun sa basa;
h.: la suttascripziun da la dretgira.

Art. 239 Communicaziun e motivaziun

¹ La dretgira po communitgar sia decisiun senza ina motivaziun en scrit:

a.: en la tractativa principala cun surdar il dispositiv en scrit a las partidas cun ina curta motivaziun a bucca;
b.: cun consegnar il dispositiv a las partidas.

² Ina motivaziun en scrit sto vegnir furnida posteriuramain, sch’ina partida pretenda quai entaifer 10 dis suenter la communicaziun da la decisiun. Sch’i na vegn betg pretendì ina motivaziun, vala quai sco renunzia da contestar la decisiun tras appellaziun u tras recurs.

³ Resalvadas restan las disposiziuns da la Lescha federala dals 17 da zercladur 2005¹ davart il Tribunal federal concernent la communicaziun da decisiuns, cunter las qualas i po vegnir recurrì tar il Tribunal federal.

¹ SR 173.110

Art. 240 Communicaziun e publicaziun da la sentenzia

Sche la lescha prevesa quai u sche quai serva a l’execuziun, vegn la decisiun communitgada ad autoritads u a terzas persunas pertutgadas ubain publitgada.

6. chapitel Terminaziun da la procedura senza decisiun

Art. 241 Accord, acceptanza dal plant, retratga dal plant

¹ Sch’i vegn dà a protocol davant dretgira in accord, in’acceptanza dal plant u ina retratga dal plant, ston las partidas suttascriver il protocol.

² In accord, in’acceptanza dal plant u ina retratga dal plant correspundan ad ina decisiun legalmain valaivla.

³ La dretgira annullescha la procedura.

Art. 242 Ina procedura che ha pers ses object per auters motivs

Sche la procedura vegn terminada per auters motivs senza ina decisiun, vegn ella annullada.

4. titel Procedura simplifitgada

Art. 243 Champ d’applicaziun

¹ La procedura simplifitgada vala per dispitas dal dretg patrimonial fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs.

² Ella vala senza resguardar la valur en dispita en cas da dispitas:¹

a.: tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995²;
b.³: pervia da violenza, smanatschas u persecuziuns tenor l’artitgel 28b CCS⁴ u concernent la surveglianza electronica tenor l’artitgel 28c CCS;
c.: che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula, uschenavant ch’i èn pertutgads il deposit da tschains da locaziun e da fittanza, la protecziun cunter tschains da locaziun e da fittanza abusivs, la protecziun cunter la disditga u la prolungaziun da la relaziun da locaziun u da fittanza;
d.: per far valair il dretg d’infurmaziun tenor la Lescha federala dals 19 da zercladur 1992⁵ davart la protecziun da datas;
e.: tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 1993⁶;
f.: che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsaunas sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 1994⁷ davart l’assicuranza da malsauns.

³ Ella na vegn betg applitgada per dispitas davant l’unica instanza chantunala tenor ils artitgels 5 ed 8 e davant la dretgira commerziala tenor l’artitgel 6.

¹ Versiun tenor la cifra I 2 da la LF dals 14 da dec. 2018 davart la meglieraziun da la protecziun da victimas da violenza, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2273; BBl 2017 7307).
² SR 151.1
³ Versiun tenor la cifra I 2 da la LF dals 14 da dec. 2018 davart la meglieraziun da la protecziun da victimas da violenza, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2273; BBl 2017 7307).
⁴ SR 210
⁵ SR 235.1
⁶ SR 822.14
⁷ SR 832.10

Art. 244 Plant simplifitgà

¹ Il plant po vegnir inoltrà en las furmas tenor l’artitgel 130 u dà a protocol a bucca a la dretgira. El cuntegna:

a.: la denominaziun da las partidas;
b.: la pretensiun giuridica;
c.: la denominaziun da l’object da dispita;
d.: sche necessari l’indicaziun da la valur en dispita;
e.: la data e la suttascripziun.

² Ina motivaziun dal plant n’è betg necessaria.

³ Sco agiuntas ston vegnir inoltrads:

a.: in plainpudair en cas d’ina represchentanza;
b.: la permissiun da purtar plant u la decleranza ch’i vegnia renunzià a la procedura da mediaziun;
c.: ils documents disponibels che duain servir sco meds da cumprova.

Art. 245 Citaziun a la tractativa e prender posiziun

¹ Sch’il plant na cuntegna betg ina motivaziun, al trametta la dretgira a la partida accusada e citescha il medem mument las partidas a la tractativa.

² Sch’il plant cuntegna ina motivaziun, fixescha la dretgira l’emprim in termin per la partida accusada per ch’ella possia prender posiziun en scrit.

Art. 246 Disposiziuns processualas

¹ La dretgira prenda las disposiziuns ch’èn necessarias per che la chaussa en dispita possia vegnir liquidada sche pussaivel a l’emprim termin.

² Sche las relaziuns pretendan quai, po la dretgira ordinar ina correspundenza e far audienzas d’instrucziun.

Art. 247 Constataziun dals fatgs

¹ Cun dumondas correspundentas cuntanscha la dretgira che las partidas cumpletteschian indicaziuns nunsuffizientas concernent ils fatgs e designeschian las cumprovas.

² La dretgira constatescha d’uffizi ils fatgs:

a.

en las fatschentas tenor l’artitgel 243 alinea 2;

b.

fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs:

1.: en las ulteriuras dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula,
2.: en las ulteriuras dispitas dal dretg da lavur.

5. titel Procedura summarica

1. chapitel Champ d’applicaziun

Art. 248 Princip

La procedura summarica è applitgabla:

a.: en ils cas ch’èn fixads da la lescha;
b.: per la protecziun giuridica en cas evidents;
c.: per il scumond giudizial;
d.: per las mesiras preventivas;
e.: per las fatschentas da la giurisdicziun voluntara.

Art. 249 Cudesch civil svizzer

La procedura summarica vala en spezial per las suandantas fatschentas:

a.¹

dretg da persunas:

1.: la fixaziun d’in termin per approvar fatschentas giuridicas d’ina persuna minorenna u d’ina persuna che stat sut curatella cumplessiva (art. 19a CCS²),
2.: il dretg da far ina replica (art. 28l CCS),
3.: la decleranza da spariziun (art. 35 fin 38 CCS),
4.: la correctura d’ina inscripziun en il register da stadi civil (art. 42 CCS);

b.³

...

c.

dretg d’ierta:

1.: prender en consegna in testament a bucca (art. 507 CCS),
2.: la garanzia en cas da l’ertar d’ina persuna sparida (art. 546 CCS),
3.: il spustament da la partiziun d’ierta e la segirezza dals dretgs dals cunertavels envers ertavels insolvents (art. 604 al. 2 e 3 CCS);

d.

dretgs reals:

1.: las mesiras per mantegnair la valur e l’utilitad da la chaussa en cas da cumproprietad (art. 647 al. 2 cifra 1 CCS),
2.: l’inscripziun da dretgs reals vi da bains immobigliars en cas d’in acquist tras giudida extraordinari (art. 662 CCS),
3.: l’aboliziun dal dretg da far protesta cunter las disposiziuns davart in plaun (art. 712c al. 3 CCS),
4.: la nominaziun e la revocaziun da l’administratur en cas d’ina proprietad en condomini (art. 712q e 712r CCS),
5.: l’inscripziun provisorica da dretgs da pegn legals (art. 712i, 779d, 779k ed 837 fin 839 CCS),
6.: la fixaziun d’in termin per la garanzia en cas da la giudida ed en cas da la retratga dal possess (art. 760 e 762 CCS),
7.: l’ordinaziun da la liquidaziun dals debits da la facultad da giudida (art. 766 CCS),
8.: las mesiras a favur dal creditur da pegn per garantir il pegn immobigliar (art. 808 al. 1 e 2 sco er art. 809 fin 811 CCS),
9.⁴: l’ordinaziun davart la represchentanza en cas d’ina brev ipotecara (art. 850 al. 3 CCS),
10.⁵: l’annullaziun d’ina brev ipotecara (art. 856 e 865 CCS),
11.: la prenotaziun da restricziuns dal dretg da disponer ed inscripziuns provisoricas en il register funsil en cas da dispita (art. 960 al. 1 cifra 1, 961 al. 1 cifra 1 e 966 al. 2 CCS).

¹ Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001).
² SR 210
³ Abolì tras l’agiunta 2 cifra 3, cun effect dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001).
⁴ Versiun tenor la cifra II 3 da la LF dals 11 da dec. 2009 (brev ipotecara registrada ed ulteriuras midadas en ils dretgs reals), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 4637; BBl 2007 5283).
⁵ Versiun tenor la cifra II 3 da la LF dals 11 da dec. 2009 (brev ipotecara registrada ed ulteriuras midadas en ils dretgs reals), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 4637; BBl 2007 5283).

Art. 250 Dretg d’obligaziuns

La procedura summarica vala en spezial per las suandantas fatschentas:

a.

part generala:

1.: il deposit tar la dretgira d’in plainpudair extinguì (art. 36 al. 1 DO¹),
2.: la fixaziun d’in termin adequat per la garanzia (art. 83 al. 2 DO),
3.: il deposit e la vendita da la chaussa debitada en cas d’in retard dal creditur (art. 92 al. 2 e 93 al. 2 DO),
4.: l’autorisaziun da far la prestaziun (art. 98 DO),
5.: la fixaziun d’in termin per ademplir il contract (art. 107 al. 1² DO),
6.: il deposit d’ina summa dispitaivla (art. 168 al. 1 DO);

b.

singulas relaziuns contractualas:

1.: la designaziun d’in expert per la controlla posteriura dal resultat da la fatschenta u dal rendaquint da provisiun (art. 322a al. 2 e 322c al. 2 DO),
2.: la fixaziun d’in termin per prestar ina garanzia, sch’il salari è periclità (art. 337a DO),
3.: la fixaziun d’in termin en cas d’ina execuziun da la lavur cuntraria al contract (art. 366 al. 2 DO),
4.: la designaziun d’in expert per examinar l’ovra (art. 367 DO),
5.: la fixaziun d’in termin per ina nova ediziun d’ina ovra litterara u artistica (art. 383 al. 3 DO),
6.: la restituziun da la chaussa depositada a chaschun d’in sequester (art. 480 DO),
7.: il giudicament da la garanzia dal pegn immobigliar en cas d’ina garanzia solidarica (art. 496 al. 2 DO),
8.: la suspensiun da la scussiun cunter il garant en cas da prestaziuns da garanzias realas (art. 501 al. 2 DO),
9.: la segirezza dal debitur principal e la liberaziun da la garanzia (art. 506 DO);

c.

dretg da societads:

1.: la retratga provisorica da l’autorisaziun da represchentanza (art. 565 al. 2, 603 e 767 al. 1 DO),
2.: la designaziun da la represchentanza cuminaivla (art. 690 al. 1, 764 al. 2, 792 cifra 1 ed 847 al. 4 DO),
3.: la nominaziun, la revocaziun ed il remplazzament da liquidaturs (art. 583 al. 2, 619, 740, 741, 770, 826 al. 2 e 913 DO),
4.: la vendita per in pretsch da cumpra global ed il gener da l’alienaziun da bains immobigliars (art. 585 al. 3 e 619 DO),
5.: la designaziun da l’expert per controllar il quint da gudogn e da perdita sco er la bilantscha da la societad commanditara (art. 600 al. 3 DO),
6.³: la fixaziun d’in termin en cas d’in dumber nunsuffizient da commembers u en cas ch’ils organs necessaris mancan (art. 731b, 819, 908 e 941a DO),
7.⁴: l’ordinaziun da dar infurmaziuns als acziunaris ed als crediturs d’ina societad anonima, als commembers d’ina societad cun responsabladad limitada ed als associads (art. 697 al. 4, 802 al. 4, 857 al. 3 e 958e DO),
8.: la controlla speziala tar la societad anonima (art. 697a fin 697g DO),
9.: la convocaziun da la radunanza generala d’ina societad anonima u d’ina associaziun, la tractandaziun d’in object da la tractativa e la convocaziun da la radunanza dals associads d’ina societad cun responsabladad limitada (art. 699 al. 4, 805 al. 5 cifra 2 ed 881 al. 3 DO),
10.: la designaziun d’ina represchentanza da la societad u da l’associaziun, sche conclus da la radunanza generala vegnan contestads da l’administraziun (art. 706a al. 2, 808c ed 891 al. 1 DO),
11.: la nominaziun e la revocaziun dal post da revisiun (art. 731b DO),
12.: il deposit d’imports pretendids en cas d’ina liquidaziun (art. 744, 770, 826 al. 2 e 913 DO),
13.⁵: la revocaziun da l’administraziun e dal post da revisiun da l’associaziun (art. 890 al. 2 DO);

d.

dretg da vaglias:

1.: l’annullaziun da vaglias (art. 981 DO),
2.: il scumond da pajar ina cambiala ed il deposit da la summa da la cambiala (art. 1072 DO),
3.: l’extincziun dal plainpudair che la radunanza dals crediturs ha dà ad in represchentant en cas d’obligaziuns d’emprest (art. 1162 al. 4 DO),
4.: la convocaziun d’ina radunanza dals crediturs che vegn pretendida dals crediturs d’emprest (art. 1165 al. 3 e 4 DO).

¹ SR 220
² Rectifitgà da la cumissiun da redacziun da l’AF (art. 58 al. 1 LParl; SR 171.10).
³ Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2015 (represchentanza professiunala en la procedura d’execuziun sfurzada), en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2016 3643; BBl 2014 8669).
⁴ Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2015 (represchentanza professiunala en la procedura d’execuziun sfurzada), en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2016 3643; BBl 2014 8669).
⁵ Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2015 (represchentanza professiunala en la procedura d’execuziun sfurzada), en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2016 3643; BBl 2014 8669).

Art. 251 Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889 davart la scussiun ed il concurs

La procedura summarica vala en spezial per las suandantas fatschentas:

a.: las decisiuns che vegnan prendidas da la dretgira da l’avertura da dretg, da la dretgira da concurs, da la dretgira d’arrest e da la dretgira da moratori;
b.: la permissiun da l’opposiziun posteriura (art. 77 al. 3 LSC¹) e da l’opposiziun en la scussiun da cambialas (art. 181 LSC);
c.: l’aboliziun u la sistida da la scussiun (art. 85 LSC);
d.: la decisiun che nova facultad è avant maun (art. 265a al. 1 fin 3 LSC);
e.: l’ordinaziun da la separaziun dals bains (art. 68b LSC).

¹ SR 281.1

2. chapitel Procedura e decisiun

Art. 252 Dumonda

¹ La procedura vegn iniziada d’ina dumonda.

² La dumonda sto vegnir fatga en las furmas tenor l’artitgel 130; en cas simpels u en cas urgents po ella vegnir dada a protocol a bucca davant dretgira.

Art. 253 Posiziun

Sche la dumonda na para betg dad esser evidentamain inadmissibla u evidentamain nunmotivada, dat la dretgira a la cuntrapartida la pussaivladad da prender posiziun a bucca u en scrit.

Art. 254 Cumprovas

¹ Las cumprovas ston vegnir fatgas tras documents.

² Autras cumprovas èn mo admissiblas:

a.: sch’ellas na retardeschan betg considerablamain la procedura;
b.: sche l’intent da la procedura pretenda quai;
c.: sche la dretgira sto constatar d’uffizi ils fatgs.

Art. 255 Princip d’inquisiziun

La dretgira constatescha d’uffizi ils fatgs:

a.: sch’ella ha da decider sco dretgira da concurs u sco dretgira da moratori;
b.: en cas d’ordinaziuns da la giurisdicziun voluntara.

Art. 256 Decisiun

¹ La dretgira po renunziar ad ina tractativa e decider sin basa da las actas, nun che questa lescha disponia insatge auter.

² Sch’i sa mussa posteriuramain ch’ina ordinaziun da la giurisdicziun voluntara n’è betg stada correcta, po ella vegnir abolida u midada d’uffizi u sin proposta, nun che questa lescha u la segirezza giuridica s’opponian a quai.

3. chapitel Protecziun giuridica en cas clers

Art. 257

¹ La dretgira conceda ina protecziun giuridica en la procedura summarica, sche:

a.: ils fatgs èn incontestads u cumprovabels immediatamain;
b.: la situaziun giuridica è clera.

² Questa protecziun giuridica è exclusa, sche la fatschenta suttastat a la maxima uffiziala.

³ Sche questa protecziun giuridica na po betg vegnir concedida, n’entra la dretgira betg en la dumonda.

4. chapitel Scumond giudizial

Art. 258 Princip

¹ Tgi che ha in dretg real vi d’in bain immobigliar po pretender davant dretgira ch’ella scumondia mintga disturbi dal possess e ch’ina cuntravenziun vegnia chastiada, sin denunzia, cun ina multa da fin 2000 francs. Quest scumond po esser fixà per in temp limità u per in temp illimità.

² Il petent sto cumprovar ses dretg real cun documents e sto far valair vardaivlamain ch’in disturbi exista u smanatscha.

Art. 259 Publicaziun

Il scumond sto vegnir communitgà publicamain e sto vegnir plazzà sin il bain immobigliar en in lieu bain visibel.

Art. 260 Protesta

¹ Tgi che na vul betg renconuscher il scumond sto far protesta tar la dretgira entaifer 30 dis dapi sia publicaziun e dapi ses plazzament sin il bain immobigliar. La protesta na sto betg vegnir motivada.

² La protesta fa ch’il scumond na vala betg per la persuna che ha fatg la protesta. Per far valair il scumond stoi vegnir purtà plant davant dretgira.

5. chapitel Mesiras preventivas e document da protecziun

1. secziun Mesiras preventivas

Art. 261 Princip

¹ La dretgira prenda las mesiras preventivas necessarias, sche la partida petenta fa valair vardaivlamain, che:

a.: in dretg ch’ella ha è violà u ch’igl è da temair ina violaziun;
b.: da questa violaziun la smanatscha in dischavantatg ch’è difficil da puspè vegnir fatg bun.

² Sche la cuntrapartida dat ina garanzia adequata, po la dretgira desister da prender mesiras preventivas.

Art. 262 Cuntegn

Ina mesira preventiva po esser mintga ordinaziun giudiziala ch’è adattada da gidar ad evitar il dischavantatg smanatschant, en spezial:

a.: in scumond;
b.: in’ordinaziun per eliminar in stadi illegal;
c.: ina instrucziun ad in uffizi da registraziun u ad ina terza persuna;
d.: ina prestaziun materiala;
e.: il pajament d’in import da daners en ils cas fixads da la lescha.

Art. 263 Mesiras avant la litispendenza

Sch’il plant en la chaussa principala n’è betg anc pendent, fixescha la dretgira in termin per la partida petenta per inoltrar il plant, smanatschond che la mesira ordinada scrodia senz’auter, sch’il termin scadia senza ch’el saja vegnì duvrà.

Art. 264 Garanzia ed indemnisaziun dal donn

¹ Sch’igl è da temair ch’i dettia in donn per la cuntrapartida, po la dretgira decider che mesiras preventivas vegnian ordinadas, sche la partida petenta presta ina garanzia.

² La partida petenta stat buna per il donn che resulta d’ina mesira preventiva nungiustifitgada. Ma sch’ella cumprova ch’ella ha fatg sia dumonda en buna fai, po la dretgira reducir l’obligaziun d’indemnisaziun u la liberar dal tuttafatg da tala.

³ Ina garanzia prestada sto vegnir dada libra, cur ch’igl è cler ch’i na vegn inoltrà nagin plant sin indemnisaziun dal donn; en cas d’intschertezza fixescha la dretgira in termin per purtar plant.

Art. 265 Mesiras superprovisoricas

¹ Sch’igl è spezialmain urgent, oravant tut en cas d’in privel d’impediment, po la dretgira ordinar la mesira preventiva immediatamain e senza tadlar la cuntrapartida.

² Ordinond la mesira preventiva citescha la dretgira las partidas ad ina audienza che sto avair lieu immediatamain u fixescha in termin per la cuntrapartida per ch’ella possia prender posiziun en scrit. Suenter avair tadlà la cuntrapartida decida la dretgira immediatamain davart la dumonda.

³ La dretgira po obligar d’uffizi la partida petenta da prestar ordavant ina garanzia.

Art. 266 Mesiras cunter las medias

Cunter las medias che cumparan periodicamain dastga la dretgira ordinar ina mesira preventiva mo:

a.: sche la violaziun da dretg che smanatscha la partida petenta po chaschunar in dischavantatg spezialmain grev per ella;
b.: sch’i n’è evidentamain betg avant maun in motiv che giustifitgass la violaziun; e
c.: sche la mesira na para betg dad esser sproporziunada.

Art. 267 Execuziun

La dretgira che ordinescha la mesira preventiva prenda er las mesiras d’execuziun necessarias.

Art. 268 Midada ed aboliziun

¹ Sche las circumstanzas èn sa midadas u sche las mesiras preventivas sa mussan posteriuramain dad esser nungiustifitgadas, pon ellas vegnir midadas u abolidas.

² Cun l’entrada en vigur da la decisiun en la chaussa principala scrodan las mesiras tras lescha. La dretgira po ordinar che las mesiras valian vinavant, sche quai serva a l’execuziun u sche la lescha prevesa quai.

Art. 269 Resalva

Resalvadas restan las disposiziuns:

a.: da la LSC¹ concernent mesiras da segirezza tar l’execuziun da pretensiuns en daners;
b.: dal CCS² concernent las disposiziuns da garanzia dal dretg d’ierta;
c.: da la Lescha da patentas dals 25 da zercladur 1954³ concernent il plant sin concessiun da la licenza.

¹ SR 281.1
² SR 210
³ SR 232.14

2. secziun Document da protecziun

Art. 270

¹ Tgi che ha motiv da supponer ch’i vegnia pretendì – senza al tadlar ordavant – d’ordinar ina mesira superprovisorica, in arrest tenor ils artitgels 271 fin 281 LSC¹ u in’autra mesira cunter el, po preschentar preventivamain ses puntg da vista en in document da protecziun.²

² Il document da protecziun vegn communitgà a la cuntrapartida mo, sche quella iniziescha la procedura correspundenta.

³ Il document da protecziun na sto betg pli vegnir resguardà 6 mais suenter ch’el è vegnì inoltrà.

6. titel Proceduras spezialas dal dretg matrimonial

1. chapitel Fatschentas da la procedura summarica

Art. 271 Champ d’applicaziun

La procedura summarica po vegnir applitgada – cun resalva dals artitgels 272 e 273 – per mesiras per proteger la cuminanza conjugala, en spezial per:

a.: las mesiras tenor ils artitgels 172 fin 179 CCS¹;
b.: l’extensiun da l’autorisaziun da represchentar in conjugal per la cuminanza conjugala (art. 166 al. 2 cifra 1 CCS);
c.: l’autorisaziun d’in conjugal da disponer da l’abitaziun da la famiglia (art. 169 al. 2 CCS);
d.: l’obligaziun dals conjugals da dar infurmaziuns davart las entradas, davart la facultad e davart ils debits (art. 170 al. 2 CCS);
e.: l’ordinaziun da la separaziun dals bains ed il reprender da l’anteriur urden dals bains (art. 185, 187 al. 2, 189 e 191 CCS);
f.: l’obligaziun d’in conjugal da cooperar a far in inventari (art. 195a CCS);
g.: la determinaziun da termins da pajament e da garanzias tranter conjugals ordaifer in process davart la liquidaziun dals bains matrimonials (art. 203 al. 2, 218, 235 al. 2 e 250 al. 2 CCS);
h.: il consentiment d’in conjugal da refusar u d’acceptar ina ierta (art. 230 al. 2 CCS);
i.: l’avis als debiturs e la garanzia dal mantegniment suenter il divorzi ordaifer in process davart il mantegniment suenter il divorzi (art. 132 CCS).

¹ SR 210

Art. 272 Princip d’inquisiziun

La dretgira constatescha d’uffizi ils fatgs.

Art. 273 Procedura

¹ La dretgira realisescha ina tractativa a bucca. A quella po ella renunziar mo, sch’ils fatgs èn clers u incontestads sin basa da las inoltraziuns da las partidas.

² Las partidas ston cumparair persunalmain, nun che la dretgira las dispenseschia pervia da malsogna, pervia da vegliadetgna u per auters motivs impurtants.

³ La dretgira sa stenta da chattar in consens tranter las partidas.

2. chapitel Procedura da divorzi

1. secziun Disposiziuns generalas

Art. 274 Iniziaziun

La procedura da divorzi vegn iniziada cun inoltrar ina dumonda cuminaivla da divorzi u cun in plant da divorzi.

Art. 275 Aboliziun da la chasada cuminaivla

Suenter l’entrada da la litispendenza po mintga conjugal abolir la chasada cuminaivla per la durada da la procedura da divorzi.

Art. 276 Mesiras preventivas

¹ La dretgira prenda las mesiras preventivas necessarias. Las disposiziuns davart las mesiras per la protecziun da la cuminanza conjugala èn applitgablas tenor il senn.

² Mesiras che la dretgira per la protecziun da la lètg ha ordinà valan vinavant. Per abolir u per midar quellas è cumpetenta la dretgira da divorzi.

³ La dretgira po ordinar mesiras preventivas er, sche la lètg è schliada e sche la procedura davart las consequenzas dal divorzi dura però anc.

Art. 277 Constataziun dals fatgs

¹ Per la liquidaziun dals bains matrimonials e per il mantegniment suenter il divorzi vala il princip da tractativa.

² Sche la dretgira constatescha ch’i mancan documents ch’èn necessaris per giuditgar las consequenzas patrimonialas dal divorzi, ordinescha ella a las partidas d’inoltrar quels posteriuramain.

³ Dal rest constatescha la dretgira d’uffizi ils fatgs.

Art. 278 Preschientscha persunala

Las partidas ston esser preschentas persunalmain a las tractativas, nun che la dretgira las dispenseschia pervia da malsogna, pervia da vegliadetgna u per auters motivs impurtants.

Art. 279 Approvaziun da la cunvegna

¹ La dretgira approvescha la cunvegna davart las consequenzas dal divorzi, sch’ella è persvadida ch’ils conjugals hajan fatg ella da libra voluntad e suenter madira reflexiun e ch’ella saja clera, cumpletta e betg evidentamain inadequata; resalvadas restan las disposiziuns davart la prevenziun professiunala.

² La cunvegna va pir en vigur, cur che la dretgira l’ha approvada. Ella sto vegnir integrada en il dispositiv da la decisiun.

Art. 280 Cunvegna davart la prevenziun professiunala

¹ La dretgira approvescha ina cunvegna davart la gulivaziun da las pretensiuns da la prevenziun professiunala, sche:¹

a.²: ils conjugals èn s’accordads davart la gulivaziun sco er davart sia realisaziun;
b.³: ils conjugals preschentan ina conferma da las instituziuns da la prevenziun professiunala participadas davart la realisabladad da la regulaziun fixada e davart l’autezza dals dabuns u da las rentas; e
c.: la dretgira è sa persvadida che la cunvegna correspunda a la lescha.

² La dretgira communitgescha a las instituziuns participadas ils puncts da la sentenzia valaivla che las concernan, inclusiv las indicaziuns necessarias per assegnar l’import fixà. La decisiun è lianta per las instituziuns.

³ Sch’ils conjugals sa cunvegnan da divergiar da la partiziun mez a mez u da desister da la cumpensaziun da la prevenziun professiunala, controllescha la dretgira d’uffizi, sch’ina prevenziun adequata da vegliadetgna e d’invaliditad resta garantida.⁴

¹ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
² Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
³ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
⁴ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

Art. 281 Mancanza d’ina cunvegna davart la cumpensaziun da la prevenziun professiunala¹

¹ Sch’i na reussescha betg da far ina cunvegna, ma sch’ils dabuns e las rentas èn clers, decida la dretgira tenor las prescripziuns dal CCS² e da la Lescha dals 17 da december 1993³ davart la libra circulaziun (LFLP) davart la proporziun da la partiziun (art. 122–124e CCS en cumbinaziun cun art. 22–22f LFLP), fixescha l’import che sto vegnir assegnà e sa procura – fixond in termin – tar las instituziuns participadas da la prevenziun professiunala la conferma che la regulaziun ch’è vegnida prendida en mira è realisabla.⁴

² L’artitgel 280 alinea 2 vala tenor il senn.

³ En ils ulteriurs cas nua ch’i na reussescha betg da far ina cunvegna, assegna la dretgira, apaina che la decisiun davart la proporziun da la partiziun è entrada en vigur, d’uffizi la chaussa en dispita a la dretgira ch’è cumpetenta per quai tenor la LFLP e la communitgescha en spezial:⁵

a.: la decisiun davart la proporziun da la partiziun;
b.: la data da la maridaglia e la data dal divorzi;
c.⁶: las instituziuns da la prevenziun professiunala, nua ch’ils conjugals han previsiblamain dabuns, e l’autezza da quests dabuns;
d.⁷: las instituziuns da la prevenziun professiunala che pajan rentas als conjugals, l’autezza da questas rentas e las parts da rentas concedidas.

¹ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
² SR 210
³ SR 831.42
⁴ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
⁵ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
⁶ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).
⁷ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

Art. 282 Contribuziuns da mantegniment

¹ La cunvegna u la decisiun che fixescha contribuziuns da mantegniment sto inditgar:

a.: tge entradas e tge facultad da mintga conjugal ch’èn vegnidas resguardadas per la calculaziun;
b.: tge import che vegn attribuì al conjugal ed a mintga uffant;
c.: tge import che manca per cuvrir il mantegniment duì dal conjugal sustegnì, sch’i vegn resalvà d’augmentar posteriuramain la renta;
d.: sche ed en tge dimensiun che la renta vegn adattada a las midadas dals custs da viver.

² Sche la contribuziun da mantegniment per il conjugal vegn contestada, po l’instanza da recurs giuditgar da nov er las contribuziuns da mantegniment per ils uffants che n’èn betg vegnidas contestadas.

Art. 283 Unitad da la decisiun

¹ En la decisiun davart il divorzi decida la dretgira er davart sias consequenzas.

² Per motivs impurtants po la liquidaziun dals bains matrimonials vegnir attribuida ad ina procedura separada.

³ La gulivaziun da pretensiuns da la prevenziun professiunala po vegnir attribuida sco unitad ad ina procedura separada, sch’i èn pertutgadas pretensiuns da prevenziun a l’exteriur e sche la gulivaziun permetta d’effectuar ina decisiun en il stadi respectiv. La dretgira po suspender la procedura separada, fin che la decisiun da l’exteriur è avant maun; ella po gia fixar la proporziun da la partiziun.¹

¹ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

Art. 284 Midada da consequenzas dal divorzi decididas cun vigur legala

¹ Las premissas e la cumpetenza materiala per midar la decisiun sa drizzan tenor ils artitgels 124e alinea 2, 129 e 134 CCS¹.²

² Midadas betg dispitaivlas pon las partidas fixar en ina simpla furma scritta; resalvadas restan las disposiziuns dal CCS concernent las dumondas d’uffants (art. 134 al. 3 CCS).

³ Per proceduras davart midadas dispitaivlas valan las disposiziuns davart il plant da divorzi confurm al senn.

¹ SR 210
² Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

2. secziun Divorzi sin dumonda cuminaivla

Art. 285 Inoltraziun en cas d’ina cunvegna cumpletta

L’inoltraziun cuminaivla dals conjugals cuntegna:

a.: ils nums e las adressas dals conjugals sco er la designaziun d’eventualas represchentanzas;
b.: la dumonda cuminaivla da divorzi;
c.: la cunvegna cumpletta davart las consequenzas dal divorzi;
d.: las propostas cuminaivlas areguard ils uffants;
e.: ils mussaments necessaris;
f.: la data e las suttascripziuns.

Art. 286 Inoltraziun en cas d’ina cunvegna parziala

¹ En l’inoltraziun han ils conjugals da far la proposta che la dretgira giuditgeschia las consequenzas dal divorzi davart las qualas els n’èn betg perina.

² Mintga conjugal po far propostas motivadas davart las consequenzas dal divorzi dispitaivlas.

³ Dal rest vala l’artitgel 285 tenor il senn.

Art. 287¹Audiziun da las partidas

Sche l’inoltraziun è cumpletta, citescha la dretgira las partidas ad in’audiziun. Quella sa drizza tenor las disposiziuns dal CCS².

Art. 288 Cuntinuaziun da la procedura e decisiun

¹ Sche las premissas per in divorzi sin dumonda cuminaivla èn ademplidas, pronunzia la dretgira il divorzi ed approvescha la cunvegna.

² Sche consequenzas dal divorzi èn restadas dispitaivlas, vegn la procedura cuntinuada en moda cuntradictorica concernent questas consequenzas.¹ La dretgira po reparter las rollas da las partidas.

³ Sche las premissas per in divorzi sin dumonda cuminaivla n’èn betg ademplidas, refusescha la dretgira la dumonda cuminaivla da divorzi e fixescha il medem mument in termin per mintga conjugal per inoltrar in plant da divorzi.² Durant quest termin resta la procedura pendenta ed eventualas mesiras preventivas valan vinavant.

¹ Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2009 (temp da reflexiun en la procedura da divorzi sin dumonda cuminaivla), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 281 1861; BBl 2008 1959 1975).
² Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2009 (temp da reflexiun en la procedura da divorzi sin dumonda cuminaivla), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 281 1861; BBl 2008 1959 1975).

Art. 289 Meds legals

Il divorzi da la lètg po vegnir contestà cun appellaziun mo pervia da mancanzas da voluntad.

3. secziun Plant da divorzi

Art. 290 Inoltraziun dal plant

Il plant da divorzi po vegnir inoltrà senza ina motivaziun en scrit. El cuntegna:

a.: ils nums e las adressas dals conjugals sco er la designaziun d’eventualas represchentanzas;
b.: la pretensiun giuridica che la lètg stoppia vegnir divorziada sco er la designaziun dal motiv dal divorzi (art. 114 u 115 CCS¹);
c.: las pretensiuns giuridicas areguard las consequenzas patrimonialas dal divorzi;
d.: las pretensiuns giuridicas areguard ils uffants;
e.: ils mussaments necessaris;
f.: la data e las suttascripziuns.

¹ SR 210

Art. 291 Tractativa da cunvegna

¹ La dretgira citescha ils conjugals ad ina tractativa e sclerescha, sch’il motiv dal divorzi è avant maun.

² Sch’il motiv dal divorzi è segir, emprova la dretgira da cuntanscher tranter ils conjugals ina cunvegna davart las consequenzas dal divorzi.

³ Sch’il motiv dal divorzi n’è betg segir u sch’i na reussescha betg da cuntanscher ina cunvegna, fixescha la dretgira in termin per la partida accusanta per inoltrar posteriuramain ina motivaziun en scrit dal plant. Sch’il termin na vegn betg observà, vegn il plant stritgà pervia da mancanza d’object.

Art. 292 Midada al divorzi sin dumonda cuminaivla

¹ La procedura vegn cuntinuada tenor las prescripziuns davart il divorzi sin dumonda cuminaivla, sch’ils conjugals:

a.: n’han betg vivì en moda separada dapi almain 2 onns, cur che la litispendenza entra;
b.: van d’accord cun il divorzi.

² Sch’il motiv che vegn fatg valair per il divorzi è segir, na datti nagina midada al divorzi sin dumonda cuminaivla.

Art. 293 Midada dal plant

Il plant da divorzi po vegnir midà en in plant da separaziun fin al mument che la tractativa da la sentenzia cumenza.

4. secziun Plant sin nunvalaivladad da la lètg e plant da separaziun

Art. 294

¹ La procedura en cas da plants sin nunvalaivladad da la lètg e da plants da separaziun sa drizza tenor il senn segund las prescripziuns davart il plant da divorzi.

² In plant da separaziun po vegnir midà en in plant da divorzi fin al mument che la tractativa da la sentenzia cumenza.

7. titel Interess dals uffants en fatschentas dal dretg da famiglia

1. chapitel Disposiziuns generalas

Art. 295 Princip

Per plants independents vala la procedura simplifitgada.

Art. 296 Princip d’inquisiziun e maxima uffiziala

¹ La dretgira eruescha d’uffizi ils fatgs.

² Per sclerir la derivanza han las partidas e terzas persunas da cooperar tar examinaziuns ch’èn necessarias e senza privel per la sanadad. Las disposiziuns davart ils dretgs da refusa da las partidas e da terzas persunas n’èn betg applitgablas.

³ La dretgira decida independentamain davart las dumondas da las partidas.

Art. 297 Audiziun dals geniturs e mediaziun extragiudiziala

¹ Avant che prender mesiras concernent in uffant, taidla la dretgira persunalmain ils geniturs.

² La dretgira po intimar ils geniturs d’empruvar da far ina mediaziun extragiudiziala.

Art. 298 Audiziun da l’uffant

¹ L’uffant vegn tadlà persunalmain en moda adattada da la dretgira u d’ina terza persuna incumbensada, nun che sia vegliadetgna u auters motivs impurtants pledian cunter quai.

² En il protocol da l’audiziun vegnan menziunads mo ils resultats ch’èn essenzials per la decisiun. Ils geniturs ed il procuratur vegnan infurmads davart quests resultats.

³ L’uffant ch’è abel da giuditgar po contestar cun recurs la refusa da l’audiziun.

Art. 299 Ordinaziun d’ina represchentanza da l’uffant

¹ La dretgira ordinescha sche necessari la represchentanza da l’uffant e designescha sco procuratur ina persuna che ha experientscha en dumondas dal provediment e dal dretg.

² Ella examinescha, sch’ella duai ordinar la represchentanza, en spezial sche:

a.¹

ils geniturs fan differentas propostas areguard:

1.: l’attribuziun da la tgira genituriala,
2.: l’attribuziun da la surveglianza,
3.: dumondas impurtantas da la relaziun persunala cun l’uffant,
4.: la repartiziun da l’assistenza,
5.: la contribuziun da mantegniment;

b.²

l’autoritad da protecziun d’uffants u in genitur dumonda ina represchentanza;

c.

ella fa valair sa basond sin l’audiziun dals geniturs u da l’uffant ubain per auters motivs:³

1.⁴: dubis considerabels, sche las dumondas cuminaivlas dals geniturs areguard las dumondas tenor la litera a èn adequatas, u
2.: ponderaziuns da decretar mesiras per la protecziun da l’uffant.

³ Sche l’uffant ch’è abel da giuditgar fa la dumonda d’ina represchentanza, sto quella vegnir ordinada. L’uffant po contestar cun recurs, sche la represchentanza na vegn betg ordinada.

¹ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).
² Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001).
³ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).
⁴ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Art. 300¹Cumpetenzas da la represchentanza

La represchentanza da l’uffant po far dumondas e far diever da meds legals, uschenavant ch’i sa tracta da las suandantas fatschentas:

a.: l’attribuziun da la tgira genituriala;
b.: l’attribuziun da la surveglianza;
c.: dumondas impurtantas da la relaziun persunala cun l’uffant;
d.: la repartiziun da l’assistenza;
e.: la contribuziun da mantegniment;
f.: las mesiras da protecziun da l’uffant.

¹ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Art. 301 Communicaziun da la decisiun

Ina decisiun vegn communitgada:

a.

als geniturs;

b.

a l’uffant che ha cumplenì il 14. onn da vegliadetgna;

c.¹

eventualmain al procuratur, uschenavant ch’i sa tracta d’ina da las suandantas dumondas:

1.: l’attribuziun da la tgira genituriala.
2.: l’attribuziun da la surveglianza,
3.: dumondas impurtantas da la relaziun persunala cun l’uffant,
4.: la repartiziun da l’assistenza,
5.: la contribuziun da mantegniment,
6.: las mesiras da protecziun da l’uffant.

¹ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Art. 301a¹Contribuziuns da mantegniment

Sch’i vegnan fixadas contribuziuns da mantegniment en il contract da mantegniment u en la decisiun, stoi vegnir inditgà:

a.: tge entradas e tge facultad da mintga genitur che vegnan resguardadas per la calculaziun;
b.: tge import ch’è destinà a mintga uffant;
c.: tge import che manca per cuvrir il mantegniment duì da mintga uffant;
d.: sche ed en tge dimensiun che las contribuziuns da mantegniment vegnan adattadas a las midadas dals custs da viver.

¹ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

2. chapitel Procedura summarica: Champ d’applicaziun³

Art. 302 ...¹

¹ La procedura summarica è en spezial applitgabla per:

a.: decisiuns tenor la Convenziun da Den Haag dals 25 d’october 1980² davart ils aspects civils dal rapiment internaziunal d’uffants e tenor la Convenziun europeica dals 20 da matg 1980³ davart la renconuschientscha e l’execuziun da decisiuns areguard il dretg da tgira dals uffants e davart il restabiliment dal dretg da tgira;
b.: il pajament d’ina contribuziun speziala en cas da basegns spezials imprevis da l’uffant (art. 286 al. 3 CCS⁴);
c.: l’avis als debiturs e la garanzia dal mantegniment dals uffants suenter il divorzi ordaifer in process davart l’obligaziun da mantegniment suenter il divorzi dals geniturs (art. 291 e 292 CCS).

² Resalvadas èn las disposiziuns da la Lescha federala dals 21 da december 2007⁵ davart il rapiment internaziunal d’uffants e davart las Convenziuns da Den Haag concernent la protecziun d’uffants e da persunas creschidas.

¹ Abolì tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), cun effect dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).
² SR 0.211.230.02
³ SR 0.211.230.01
⁴ SR 210
⁵ SR 211.222.32

3. chapitel Plant sin mantegniment e plant da paternitad⁴

Art. 303 Mesiras preventivas

¹ Sche la relaziun da figlialanza è clera, po l’accusà vegnir obligà da depositar u da pajar provisoricamain contribuziuns adequatas al mantegniment da l’uffant.

² Sch’il plant sin mantegniment è vegnì inoltrà ensemen cun il plant da paternitad, sto l’accusà sin dumonda da la partida accusanta:

a.: depositar ils custs da la pagliola e contribuziuns adequatas al mantegniment da la mamma e da l’uffant, sche la paternitad è vegnida fatga valair vardaivlamain;
b.: pajar contribuziuns adequatas al mantegniment da l’uffant, sche la paternitad po vegnir presumada e sche questa presumziun resta valaivla er suenter ch’ils meds da cumprova èn vegnids preschentads immediatamain.

Art. 304 Cumpetenza

¹ La dretgira ch’è cumpetenta per giuditgar il plant decida davart il deposit, davart il pajament provisoric, davart il sbursament da contribuziuns depositadas e davart la restituziun da pajaments provisorics.

² En cas d’in plant sin mantegniment decida la dretgira er davart la tgira genituriala e davart las ulteriuras dumondas concernent ils uffants.¹

¹ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

8. titel Proceduras en cas d’in partenadi registrà

1. chapitel Fatschentas da la procedura summarica

Art. 305 Champ d’applicaziun

La procedura summarica è en spezial applitgabla per:¹

a.: la fixaziun da contribuziuns en daners per il mantegniment ed ordinaziun a la debitura u al debitur (art. 13 al. 2 e 3 da la Lescha da partenadi dals 18 da zercladur 2004², LPart);
b.: l’autorisaziun d’ina partenaria u d’in partenari da disponer da l’abitaziun cuminaivla (art. 14 al. 2 LPart);
c.: l’extensiun e la retratga da l’autorisaziun da represchentanza d’ina partenaria u d’in partenari per la cuminanza (art. 15 al. 2 lit. a e 4 LPart);
d.: l’obligaziun da la partenaria u dal partenari da dar infurmaziuns davart las entradas, davart la facultad e davart ils debits (art. 16 al. 2 LPart);
e.: la fixaziun, l’adattaziun u l’aboliziun da las contribuziuns en daners e la regulaziun da l’utilisaziun da l’abitaziun e da la rauba da chasa (art. 17 al. 2 e 4 LPart);
f.: l’obligaziun d’ina partenaria u d’in partenari da cooperar tar l’inventarisaziun (art. 20 al. 1 LPart);
g.: la restricziun da l’autorisaziun d’ina partenaria u d’in partenari da disponer da tschertas valurs da facultad (art. 22 al. 1 LPart);
h.: la concessiun da termins per pajar ils debits tranter las partenarias ed ils partenaris (art. 23 al. 1 LPart).

Art. 306 Procedura

Per la procedura valan ils artitgels 272 e 273 tenor il senn.

2. chapitel Schliaziun e nunvalaivladad dal partenadi registrà

Art. 307

Per la procedura per schliar e per declerar sco nunvalaivel il partenadi registrà valan las disposiziuns davart la procedura da divorzi tenor il senn.

3. chapitel⁵ Dumondas d’uffants en proceduras concernent il partenadi registrà

Art. 307a

Sch’ina persuna ha adoptà l’uffant minoren da ses partenari registrà, valan ils artitgels 295–302 tenor il senn.

9. titel Meds legals

1. chapitel Appellaziun

1. secziun Decisiuns contestablas e motivs d’appellaziun

Art. 308 Decisiuns contestablas

¹ Cun appellaziun pon vegnir contestads:

a.: decisiuns finalas e decisiuns intermediaras d’emprima instanza;
b.: decisiuns d’emprima instanza davart mesiras preventivas.

² En fatschentas dal dretg patrimonial è l’appellaziun mo admissibla, sche la valur en dispita da las pretensiuns giuridicas mantegnidas sco ultimas importa almain 10 000 francs.

Art. 309 Excepziuns

L’appellaziun è inadmissibla:

a.

cunter decisiuns da la dretgira d’execuziun;

b.

en las suandantas fatschentas da la LSC¹:

1.: aboliziun dal moratori (art. 57d LSC),
2.: permissiun d’ina opposiziun posteriura (art. 77 LSC),
3.: avertura da dretg (art. 80 fin 84 LSC),
4.: aboliziun u sistida da la scussiun (art. 85 LSC),
5.: permissiun da l’opposiziun en la scussiun da cambialas (art. 185 LSC),
6.²: arrest (art. 272 e 278 LSC),
7.³: decisiuns che tutgan tenor LSC en la cumpetenza da la dretgira da concurs u da la dretgira da moratori.

¹ SR 281.1
² Versiun tenor l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777).
³ Integrà tras l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777).

Art. 310 Motivs d’appellaziun

Cun appellaziun pon ins far valair:

a.: in’applicaziun fallada dal dretg;
b.: constataziun fallada dals fatgs.

2. secziun Appellaziun, resposta a l’appellaziun ed appellaziun adesiva

Art. 311 Inoltraziun da l’appellaziun

¹ L’appellaziun sto vegnir inoltrada en scrit e cun ina motivaziun a l’instanza da recurs entaifer 30 dis suenter la consegna da la decisiun motivada respectivamain suenter la consegna posteriura da la motivaziun da la decisiun (art. 239).

² La decisiun contestada sto vegnir agiuntada.

Art. 312 Resposta a l’appellaziun

¹ L’instanza da recurs trametta l’appellaziun a la cuntrapartida per ch’ella possia prender posiziun en scrit, nun che l’appellaziun saja evidentamain inadmissibla u evidentamain nunmotivada.

² Il termin per dar resposta a l’appellaziun importa 30 dis.

Art. 313 Appellaziun adesiva

¹ En sia resposta a l’appellaziun po la cuntrapartida far in’appellaziun adesiva.

² L’appellaziun adesiva scroda, sche:

a.: l’instanza da recurs n’entra betg en l’appellaziun;
b.: l’appellaziun vegn refusada sco evidentamain nunmotivada;
c.: l’appellaziun vegn retratga avant ch’il tractament da la sentenzia ha cumenzà.

Art. 314 Procedura summarica

¹ Cunter ina decisiun ch’è vegnida decretada en la procedura summarica importa il termin per inoltrar l’appellaziun e per la resposta a l’appellaziun mintgamai 10 dis.

² L’appellaziun adesiva n’è betg admissibla.

3. secziun Effects e proceduras da l’appellaziun

Art. 315 Effect suspensiv

¹ L’appellaziun blochescha la vigur legala e l’executabilitad da la decisiun contestada en la dimensiun da las dumondas.

² L’instanza da recurs po permetter l’execuziun anticipada. En cas da basegn ordinescha ella che mesiras da segirezza vegnian prendidas u ch’ina garanzia vegnia prestada.

³ Sche l’appellaziun sa drizza cunter ina decisiun da concepziun, na po l’effect suspensiv betg vegnir retratg.

⁴ Nagin effect suspensiv n’ha l’appellaziun cunter decisiuns davart:

a.: il dretg da far ina replica;
b.: mesiras preventivas.

⁵ L’execuziun da mesiras preventivas po vegnir suspendida excepziunalmain, sche la partida pertutgada vegn smanatschada d’in dischavantatg quasi irreparabel.

Art. 316 Proceduras davant l’instanza da recurs

¹ L’instanza da recurs po realisar ina tractativa u decider sin basa da las actas.

² Ella po ordinar ina segunda correspundenza.

³ Ella po examinar cumprovas.

Art. 317 Novs fatgs, novs meds da cumprova e midada dal plant

¹ Novs fatgs e novs meds da cumprova vegnan resguardads mo pli, sch’els:

a.: vegnan preschentads senza retard;
b.: n’han betg gia pudì vegnir preschentads davant l’emprima instanza malgrà la premura pretendibla.

² Igl è mo pli admess da midar il plant, sche:

a.: las premissas tenor l’artitgel 227 alinea 1 èn dadas;
b.¹: la midada dal plant sa basa sin novs fatgs u sin novas cumprovas.

Art. 318 Decisiun

¹ L’instanza da recurs po:

a.

confermar la decisiun contestada;

b.

decider da nov;

c.

refusar la chaussa per mauns da l’emprima instanza, sche:

1.: ina part essenziala dal plant n’è betg vegnida giuditgada, u sche
2.: ils fatgs ston vegnir cumplettads en parts essenzialas.

² L’instanza da recurs communitgescha sia decisiun cun ina motivaziun en scrit.

³ Sche l’instanza da recurs prenda ina nova decisiun, decida ella er davart ils custs da la procedura d’emprima instanza.

2. chapitel Recurs

Art. 319 Object contestà

Cun recurs pon vegnir contestads:

a.

decisiuns finalas d’emprima instanza, decisiuns intermediaras e decisiuns davart mesiras preventivas cunter las qualas i na po betg vegnir fatga in’appellaziun;

b.

autras decisiuns d’emprima instanza e disposiziuns processualas:

1.: en ils cas ch’èn fixads da la lescha,
2.: sch’i smanatscha pervia dad ellas in dischavantatg quasi irreparabel;

c.

en ils cas d’ina retardada da dretg.

Art. 320 Motivs da recurs

Cun il recurs pon vegnir fatgas valair:

a.: in’applicaziun fallada dal dretg;
b.: ina constataziun evidentamain fallada dals fatgs.

Art. 321 Inoltraziun dal recurs

¹ Il recurs sto vegnir inoltrà en scrit e cun ina motivaziun a l’instanza da recurs entaifer 30 dis suenter la consegna da la decisiun motivada ubain suenter la consegna posteriura da la motivaziun da la decisiun (art. 239).

² Sch’i vegn recurrì cunter ina decisiun ch’è vegnida decretada en la procedura summarica u cunter ina disposiziun processuala, importa il termin da recurs 10 dis, nun che questa lescha disponia insatge auter.

³ La decisiun contestada u la disposiziun processuala contestada sto vegnir agiuntada, uschenavant che la partida la ha en mauns.

⁴ Cunter la retardada dal dretg pon ins far recurs da tut temp.

Art. 322 Resposta al recurs

¹ L’instanza da recurs trametta il recurs a la cuntrapartida per ch’ella possia prender posiziun en scrit, nun ch’il recurs saja evidentamain inadmissibel u evidentamain nunmotivà.

² Per la resposta al recurs vala il medem termin sco per il recurs.

Art. 323 Recurs successiv

In recurs successiv è exclus.

Art. 324 Posiziun da l’instanza precedenta

L’instanza da recurs po supplitgar l’instanza precedenta da prender posiziun.

Art. 325 Effect suspensiv

¹ Il recurs na blochescha betg la vigur legala e l’executabilitad da la decisiun contestada.

² L’instanza da recurs po suspender l’execuziun. En cas da basegn ordinescha ella che mesiras da segirezza vegnian prendidas u ch’ina garanzia vegnia prestada.

Art. 326 Novas dumondas, novs fatgs e novs meds da cumprova

¹ Novas dumondas, novas pretensiuns davart ils fatgs e novs meds da cumprova èn exclus.

² Disposiziuns spezialas da la lescha restan resalvadas.

Art. 327 Procedura e decisiun

¹ L’instanza da recurs dumonda las actas da l’instanza precedenta.

² Ella po decider sin basa da las actas.

³ Uschenavant ch’ella approvescha il recurs:

a.: abolescha ella la decisiun u la disposiziun processuala e returna la chaussa a l’instanza precedenta;
b.: decida ella da nov, sche la chaussa è madira per la sentenzia.

⁴ Sch’il recurs pervia da retardada dal dretg vegn approvà, po l’instanza da recurs fixar a l’instanza precedenta in termin per tractar la chaussa.

⁵ L’instanza da recurs communitgescha sia decisiun cun ina motivaziun en scrit.

Art. 327a¹Decleranza d’executabilitad tenor la Cunvegna da Lugano

¹ Sch’il recurs sa drizza cunter ina decisiun da la dretgira d’execuziun tenor ils artitgels 38 fin 52 da la Cunvegna dals 30 d’october 2007² davart la cumpetenza giudiziala e la renconuschientscha e l’execuziun da decisiuns en chaussas civilas e commerzialas (Cunvegna da Lugano), examinescha l’instanza da recurs ils motivs da refusa ch’èn previs en la Cunvegna da Lugano cun tutta cogniziun.

² Il recurs ha in effect suspensiv. Mesiras da segirezza, en spezial l’arrest tenor l’artitgel 271 alinea 1 cifra 6 LSC³ èn resalvadas.

³ Il termin dal recurs cunter la decleranza d’executabilitad sa drizza tenor l’artitgel 43 alinea 5 da la Cunvegna da Lugano.

¹ Integrà tras l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777).
² SR 0.275.12
³ SR 281.1

3. chapitel Revisiun

Art. 328 Motivs da revisiun

¹ Ina partida po pretender ina revisiun da la decisiun legalmain valaivla davant la dretgira che ha decidì sco ultima instanza en chaussa, sche:

a.: ella scuvra posteriuramain fatgs relevants u chatta meds da cumprova decisivs ch’ella n’ha betg pudì preschentar en la procedura precedenta; exclus èn fatgs e meds da cumprova ch’èn resultads pir suenter la decisiun;
b.: ina procedura penala ha mussà che la decisiun era vegnida influenzada tras in crim u tras in delict a disfavur da la partida respectiva; ina condemnaziun tras la dretgira penala n’è betg necessaria; sche la procedura penala na po betg vegnir realisada, po la cumprova vegnir procurada en autra moda;
c.: i vegn fatg valair che la renconuschientscha dal plant, la retratga dal plant u l’accord giudizial n’hajan betg effect.

² La revisiun pervia d’ina violaziun da la Convenziun europeica dals dretgs umans dals 4 da november 1950¹ (CEDU) po vegnir pretendida, sche:

a.: la Curt europeica dals dretgs umans ha constatà en ina sentenzia definitiva che la CEDU u ch’ils protocols latiers èn vegnids violads;
b.: ina indemnisaziun n’è betg adattada per egualisar las consequenzas da la violaziun; e
c.: la revisiun è necessaria per eliminar la violaziun.

¹ SR 0.101

Art. 329 Dumonda da revisiun e termins da revisiun

¹ La dumonda da revisiun sto vegnir inoltrada en scrit e cun motivaziun entaifer 90 dapi ch’il motiv da revisiun è vegnì scuvrì.

² Suenter la scadenza da 10 onns dapi che la decisiun è entrada en vigur na po la revisiun betg pli vegnir pretendida, danor en il cas da l’artitgel 328 alinea 1 litera b.

Art. 330 Posiziun da la cuntrapartida

La dretgira trametta la dumonda da revisiun a la cuntrapartida per prender posiziun, nun che la dumonda saja evidentamain inadmissibla u evidentamain nunmotivada.

Art. 331 Effect suspensiv

¹ La dumonda da revisiun na blochescha betg la vigur legala e l’executabilitad da la decisiun.

² La dretgira po suspender l’execuziun. En cas da basegn ordinescha ella che mesiras da segirezza vegnian prendidas u ch’ina garanzia vegnia prestada.

Art. 332 Decisiun davart la dumonda da revisiun

Cunter la decisiun davart la dumonda da revisiun pon ins far recurs.

Art. 333 Nova decisiun en chaussa

¹ Sche la dretgira approvescha la dumonda da revisiun, abolescha ella sia decisiun precedenta e decida da nov.

² En la nova decisiun decida ella er davart ils custs da la procedura precedenta.

³ Ella communitgescha sia decisiun cun ina motivaziun en scrit.

4. chapitel Explicaziun e rectificaziun

Art. 334

¹ Sch’il dispositiv n’è betg cler, sch’el è incoerent u incumplet u sch’el stat en cuntradicziun cun la motivaziun, explitgescha u rectifitgescha la dretgira sia decisiun sin dumonda d’ina partida u d’uffizi. En la dumonda ston vegnir inditgadas las parts crititgadas e las midadas giavischadas.

² Ils artitgels 330 e 331 valan tenor il senn. En cas da la rectificaziun da sbagls redacziunals e da sbagls calculatorics po la dretgira renunziar da dumandar las partidas da prender posiziun.

³ Cunter ina decisiun davart la dumonda d’explicaziun e da rectificaziun pon ins far recurs.

⁴ La decisiun explitgada u rectifitgada vegn communitgada a las partidas.

10. titel Execuziun

1. chapitel Execuziun da decisiuns

Art. 335 Champ d’applicaziun

¹ Las decisiuns vegnan exequidas tenor las disposiziuns da quest chapitel.

² Sche la decisiun ordinescha in pajament en daners u la prestaziun d’ina garanzia, vegn ella exequida tenor las disposiziuns da la LSC¹.

³ La renconuschientscha, la decleranza d’executabilitad e l’execuziun da decisiuns estras sa drizzan tenor quest chapitel, nun ch’in contract internaziunal u la LDIP² fixeschia insatge auter.

¹ SR 281.1
² SR 291

Art. 336 Executabilitad

¹ Ina decisiun è exequibla, sch’ella:

a.: è legalmain valaivla e la dretgira n’ha betg suspendì l’execuziun (art. 325 al. 2 e 331 al. 2); u
b.: n’è anc betg legalmain valaivla, l’execuziun anticipada è dentant vegnida permessa.

² Sin giavisch attesta la dretgira che ha prendì la decisiun, la quala sto vegnir exequida, che tala saja exequibla.

Art. 337 Execuziun directa

¹ Sche la dretgira sentenzianta ha gia ordinà mesiras d’execuziun concretas (art. 236 al. 3), po la decisiun vegnir exequida directamain.

² La partida che ha pers po dumandar la dretgira d’execuziun da sistir l’execuziun, l’artitgel 341 vala tenor il senn.

Art. 338 Dumonda d’execuziun

¹ Sche la decisiun na po betg vegnir exequida directamain, sto vegnir inoltrada ina dumonda d’execuziun a la dretgira d’execuziun.

² La partida petenta sto preschentar las premissas da l’executabilitad ed agiuntar ils documents necessaris.

Art. 339 Cumpetenza e procedura

¹ Stringentamain cumpetenta per ordinar mesiras d’execuziun e per sistir l’execuziun è la dretgira:

a.: al domicil u a la sedia da la partida che ha pers;
b.: al lieu, nua che las mesiras ston vegnir prendidas; u
c.: al lieu, nua che la decisiun, che sto vegnir exequida, è vegnida prendida.

² La dretgira decida en la procedura summarica.

Art. 340¹Mesiras da segirezza

La dretgira d’execuziun po ordinar mesiras da segirezza, en cas da basegn senza tadlar ordavant la cuntrapartida.

¹ Versiun tenor l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777).

Art. 341 Examinaziun da l’executabilitad e posiziun da la partida che ha pers

¹ La dretgira d’execuziun examinescha d’uffizi l’executabilitad.

² Ella fixescha in curt termin per la partida che ha pers per prender posiziun.

³ Materialmain po la partida che ha pers remartgar ch’i sajan entrads fatgs dapi la communicaziun da la decisiun, che s’opponan a l’execuziun, sco en spezial l’amortisaziun, la prorogaziun, la surannaziun u la scadenza da la prestaziun debitada. L’amortisaziun e la prorogaziun ston vegnir cumprovadas tras documents.

Art. 342 Execuziun d’ina prestaziun cundiziunada u d’ina prestaziun che dependa d’ina cuntraprestaziun

La decisiun davart ina prestaziun cundiziunada u davart ina prestaziun che dependa d’ina cuntraprestaziun po vegnir exequida pir, cur che la dretgira d’execuziun ha constatà che la premissa è entrada u che la cuntraprestaziun è vegnida purschida, prestada u garantida en moda suffizienta.

Art. 343 Obligaziun da far, da tralaschar u da tolerar insatge

¹ Sche la decisiun pretenda in’obligaziun da far, da tralaschar u da tolerar insatge, po la dretgira d’execuziun ordinar:

a.: ina smanatscha da chasti tenor l’artitgel 292 CP¹;
b.: ina multa disciplinara fin a 5000 francs;
c.: ina multa disciplinara fin a 1000 francs per mintga di che l’obligaziun n’è betg vegnida ademplida;
d.: ina mesira repressiva sco la confiscaziun d’ina chaussa movibla u sco la rumida d’in bain immobigliar; u
e.: in’execuziun d’uffizi.

² La partida che ha pers e terzas persunas ston dar las infurmaziuns necessarias e tolerar las perquisiziuns necessarias.

³ La persuna che sto far l’execuziun po pretender l’agid da las autoritads cumpetentas.

¹ SR 311.0

Art. 344 Deposiziun d’ina decleranza da voluntad

¹ Sche la decisiun pretenda ch’ina decleranza da voluntad vegnia fatga, vegn la decleranza remplazzada tras la decisiun executabla.

² Sche la decleranza pertutga in register public sco il register funsil ed il register da commerzi, dat la dretgira sentenzianta las instrucziuns necessarias a la persuna che maina il register.

Art. 345 Indemnisaziun dal donn e transfurmaziun en daners

¹ La partida che ha gudagnà po pretender:

a.: ina indemnisaziun dal donn, sche la partida che ha pers n’ademplescha betg las ordinaziuns giudizialas;
b.: la transfurmaziun da la prestaziun debitada en ina prestaziun en daners.

² La dretgira d’execuziun fixescha l’import correspundent.

Art. 346 Meds legals da terzas persunas

Terzas persunas, da las qualas ils dretgs èn pertutgads d’ina decisiun d’execuziun, pon recurrer cunter questa decisiun.

2. chapitel Execuziun da documents publics

Art. 347 Executabilitad

Documents publics davart prestaziuns da tut gener pon vegnir exequids sco decisiuns, sche:

a.

la partida obligada ha declerà expressivamain en il document ch’ella renconuschia l’execuziun directa;

b.

il motiv giuridic da la prestaziun debitada è numnà en il document;

c.

la prestaziun debitada:

1.: è definida suffizientamain en il document,
2.: è renconuschida en il document da la partida obligada, e
3.: sto vegnir prestada.

Art. 348 Excepziuns

Betg directamain exequibels èn documents davart prestaziuns:

a.: tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995¹;
b.: che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula;
c.: tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 1993²;
d.: che resultan tras la relaziun da lavur e tenor la Lescha davart l’intermediaziun da lavur dals 6 d’october 1989³;
e.: che resultan tras contracts cun consuments (art. 32).

¹ SR 151.1
² SR 822.14
³ SR 823.11

Art. 349 Document davart ina prestaziun en daners

Il document exequibel davart ina prestaziun en daners vala sco titel definitiv per iniziar la procedura da dretg tenor ils artitgels 80 ed 81 LSC¹.

¹ SR 281.1

Art. 350 Document davart in’autra prestaziun

¹ Sch’in document davart in’autra prestaziun sto vegnir exequì, consegna il funcziunari da documentaziun – sin dumonda da la partida autorisada – ina copia legalisada dal document a la partida obligada e fixescha in termin da 20 dis per ch’ella possia ademplir la prestaziun. La partida autorisada survegn ina copia da la consegna.

² Sch’il termin d’adempliment è scadì senza ch’el saja vegnì duvrà, po la partida autorisada far ina dumonda d’execuziun a la dretgira d’execuziun.

Art. 351 Procedura davant la dretgira d’execuziun

¹ La partida obligada po far valair objecziuns cunter l’obligaziun d’ademplir la prestaziun mo, sch’ella po cumprovar immediatamain questas objecziuns.

² Sch’ella sto depositar ina decleranza da voluntad, vegn la decleranza remplazzada tras la decisiun da la dretgira d’execuziun. La dretgira dat las ordinaziuns necessarias tenor l’artitgel 344 alinea 2.

Art. 352 Giudicament giudizial

Il giudicament giudizial da la prestaziun debitada resta resalvà en mintga cas. En spezial po la partida obligada purtar da tut temp plant sin constataziun ch’il dretg n’exista betg u betg pli ubain ch’el n’è betg u betg pli prorogà.

3. part Giurisdicziun da cumpromiss

1. titel Disposiziuns generalas

Art. 353 Champ d’applicaziun

¹ Las disposiziuns da questa part valan per proceduras davant dretgiras da cumpromiss cun sedia en Svizra, sche las disposiziuns dal 12. chapitel da la LDIP¹ n’èn betg applitgablas.

² Las partidas pon excluder la valaivladad da questa part tras ina decleranza expressiva en la cunvegna da cumpromiss u en ina cunvegna posteriura e fixar l’applicaziun da las disposiziuns dal 12. chapitel da la LDIP sco lianta. La decleranza sto avair la furma tenor l’artitgel 358.

¹ SR 291

Art. 354 Object d’ina procedura da cumpromiss

L’object d’ina procedura da cumpromiss po esser mintga pretensiun, da la quala las partidas pon disponer libramain.

Art. 355 Sedia da la dretgira da cumpromiss

¹ La sedia da la dretgira da cumpromiss vegn fixada da las partidas u da l’organ ch’ellas han incumbensà. Sche la sedia na vegn betg fixada, designescha la dretgira da cumpromiss sezza sia sedia.

² Sche ni las partidas ni l’organ ch’ellas han incumbensà ni la dretgira da cumpromiss na designeschan la sedia, è la sedia al lieu da la dretgira statala che fiss cumpetenta per giuditgar la chaussa en cas ch’ina cunvegna da cumpromiss mancass.

³ Sche pliras dretgiras statalas èn cumpetentas, ha la dretgira da cumpromiss sia sedia al lieu da quella dretgira statala che vegn appellada sco emprima applitgond l’artitgel 356.

⁴ Sche las partidas n’han betg fixà insatge auter, po la dretgira da cumpromiss far sesidas, examinar las cumprovas e deliberar er en mintga auter lieu.

Art. 356 Dretgiras statalas cumpetentas

¹ Il chantun, en il qual la sedia da la dretgira da cumpromiss sa chatta, designescha ina dretgira superiura ch’è cumpetenta per:

a.: recurs e dumondas da revisiun;
b.: prender en consegna la sentenzia da cumpromiss per archivar ella e per confermar sia executabilitad.

² In’autra dretgira u ina dretgira d’ina autra cumposiziun ch’è vegnida designada dal chantun da la sedia da la dretgira da cumpromiss è sco suletta instanza cumpetenta per:

a.: nominar, refusar, relaschar e remplazzar ils derschaders da cumpromiss;
b.: prolungar la perioda d’uffizi da la dretgira da cumpromiss;
c.: sustegnair la dretgira da cumpromiss en connex cun ils acts processuals.

2. titel Cunvegna da cumpromiss

Art. 357 Cunvegna da cumpromiss

¹ La cunvegna da cumpromiss po sa referir tant a dispitas existentas sco er a dispitas futuras che resultan d’ina tscherta relaziun giuridica.

² La valaivladad da la cunvegna da cumpromiss na po betg vegnir contestada cun il motiv ch’il contract principal saja nunvalaivel.

Art. 358 Furma

La cunvegna da cumpromiss sto vegnir fatga en scrit u en in’autra furma che permetta da la cumprovar a maun d’in text.

Art. 359 Contestaziun da la cumpetenza da la dretgira da cumpromiss

¹ Sche la valaivladad da la cunvegna da cumpromiss, ses cuntegn, sia impurtanza u la constituziun correcta da la dretgira da cumpromiss vegnan contestads davant la dretgira da cumpromiss, decida quella en chaussa cun ina decisiun intermediara u en la decisiun davart la chaussa principala.

² L’objecziun da l’incumpetenza da la dretgira da cumpromiss sto vegnir fatga avant ch’entrar en la chaussa principala.

3. titel Constituziun da la dretgira da cumpromiss

Art. 360 Dumber da commembers

¹ Las partidas pon fixar libramain il dumber da commembers da la dretgira da cumpromiss. Sch’ina tala cunvegna manca, è il dumber da commembers 3.

² Sche las partidas han fixà in dumber pèr, vegni presumà ch’ina persuna supplementara vegnia nominada sco president.

Art. 361 Nominaziun tras las partidas

¹ Ils commembers da la dretgira da cumpromiss vegnan nominads sco ch’igl è vegnì fixà tranter las partidas.

² Sch’ina tala cunvegna manca, nominescha mintga partida il medem dumber da commembers; quels elegian unanimamain in president.

³ Sch’in derschader da cumpromiss vegn designà tenor sia funcziun, vala quella persuna sco nominada che occupa questa funcziun il mument ch’ella accepta l’uffizi.

⁴ En las dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza d’abitaziuns pon las partidas designar mo l’autoritad da mediaziun sco dretgira da cumpromiss.

Art. 362 Nominaziun tras la dretgira statala

¹ Sche la cunvegna da cumpromiss na prevesa betg in auter organ per la nominaziun u sche quest organ na nominescha betg ils commembers entaifer in termin adequat, fa la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2 la nominaziun sin proposta d’ina partida, sche:

a.: las partidas na pon betg s’accordar davart la nominaziun dal derschader singul da cumpromiss u dal president;
b.: ina partida na nominescha betg ils commembers ch’ella sto designar entaifer 30 dis dapi ch’ella è vegnida intimada da far quai;
c.: ils derschaders da cumpromiss na s’accordan betg – entaifer 30 dis suenter lur nominaziun – davart l’elecziun d’in president.

² En cas d’ina chaussa da cumpromiss che cumpiglia pliras partidas po la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2 nominar tut ils commembers.

³ Sche la nominaziun vegn surdada ad ina dretgira statala, sto quella far la nominaziun, nun ch’ina examinaziun summarica mussia che las partidas n’han nagina cunvegna da cumpromiss.

Art. 363 Obligaziun da transparenza

¹ Ina persuna che vegn proponida sco derschadra da cumpromiss sto annunziar immediatamain, sch’i dat fatgs che pudessan svegliar dubis legitims davart sia independenza u davart sia imparzialitad.

² Questa obligaziun vala durant l’entira procedura.

Art. 364 Acceptaziun da l’uffizi

¹ Ils derschaders da cumpromiss conferman l’acceptaziun da l’uffizi.

² La dretgira da cumpromiss è constituida pir, cur che tut ils commembers han acceptà l’uffizi.

Art. 365 Secretariat

¹ La dretgira da cumpromiss po instituir in secretariat.

² Ils artitgels 363 alinea 1 ed ils artitgels 367 fin 369 valan tenor il senn.

Art. 366 Perioda d’uffizi

¹ En la cunvegna da cumpromiss u en ina cunvegna posteriura pon las partidas limitar la perioda d’uffizi da la dretgira da cumpromiss.

² La perioda d’uffizi, entaifer la quala la dretgira da cumpromiss sto pronunziar la sentenzia da cumpromiss, po vegnir prolungada en ils suandants cas:

a.: tras ina cunvegna tranter las partidas;
b.: sin proposta d’ina partida u da la dretgira da cumpromiss tras ina decisiun da la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2.

4. titel Refusa, revocaziun e remplazzament dals commembers da la dretgira da cumpromiss

Art. 367 Refusa d’in commember

¹ In commember da la dretgira da cumpromiss po vegnir refusà en ils suandants cas:

a.: el na correspunda betg a las pretensiuns fixadas da las partidas;
b.: igl è avant maun in motiv da refusa ch’è previs en l’urden da procedura che las partidas han fixà;
c.: i dat dubis legitims davart sia independenza u imparzialitad.

² Ina partida po refusar in commember ch’ella ha nominà u dal qual ella ha sustegnì la nominaziun mo per motivs ch’ella è vegnida a savair pir suenter la nominaziun. Il motiv da refusa sto vegnir communitgà immediatamain a la dretgira da cumpromiss ed a l’autra partida.

Art. 368 Refusa da la dretgira da cumpromiss

¹ Ina partida po refusar la dretgira da cumpromiss, sche l’autra partida ha exercità ina influenza predominanta sin la nominaziun dals commembers. La refusa sto vegnir communitgada immediatamain a la dretgira da cumpromiss ed a l’autra partida.

² La nova dretgira da cumpromiss vegn constituida en la procedura tenor ils artitgels 361 e 362.

³ Las partidas han il dretg da puspè nominar sco derschaders da cumpromiss commembers da la dretgira da cumpromiss ch’èn vegnids refusads.

Art. 369 Procedura da refusa

¹ Las partidas pon fixar libramain la procedura da refusa.

² Sch’ellas n’han fixà nagut auter, sto la dumonda da refusa vegnir drizzada en scrit e cun motivaziun al commember refusà e vegnir communitgada als ulteriurs commembers entaifer 30 dis suenter ch’il motiv da refusa è vegnì enconuschent.

³ Sch’il commember refusà contesta la refusa, po la partida petenta pretender entaifer 30 dis ina decisiun da l’organ designà da las partidas u, sch’in tal organ n’è betg vegnì designà, da la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2.

⁴ Sche las partidas n’han fixà nagut auter, po la dretgira da cumpromiss cuntinuar durant la procedura da refusa fin a la sentenzia da cumpromiss cun la procedura, senza excluder las persunas refusadas.

⁵ La decisiun davart la refusa po vegnir contestada mo ensemen cun in recurs cunter l’emprima sentenzia da cumpromiss.

Art. 370 Revocaziun

¹ Mintga commember da la dretgira da cumpromiss po vegnir revocà tras ina cunvegna en scrit da las partidas.

² Sch’in commember da la dretgira da cumpromiss n’è betg en cas d’ademplir sia incumbensa entaifer in termin adequat u cun il quità necessari, po el vegnir revocà sin proposta d’ina partida tras l’organ designà da las partidas u, sch’in tal organ n’è betg vegnì designà, tras la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2.

³ Per la contestaziun d’ina tala decisiun vala l’artitgel 369 alinea 5.

Art. 371 Remplazzament d’in commember da la dretgira da cumpromiss

¹ Sch’in commember da la dretgira da cumpromiss sto vegnir remplazzà, vala la medema procedura sco per sia nominaziun, nun che las partidas hajan fixà u fixeschian insatge auter.

² Sch’el na po betg vegnir remplazzà en questa moda, vegn il nov commember nominà tras la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2, nun che la cunvegna da cumpromiss excludia questa pussaivladad u che la dretgira da cumpromiss scrodia tras l’extrada d’in commember.

³ Sche las partidas na pon betg sa cunvegnir, decida la dretgira da cumpromiss ch’è sa constituida da nov tge acts processuals, als quals il commember remplazzà ha collavurà, che ston vegnir repetids.

⁴ La procedura da remplazzament na suspenda betg il termin, entaifer il qual la dretgira da cumpromiss sto pronunziar sia sentenzia da cumpromiss.

5. titel Procedura da cumpromiss

Art. 372 Litispendenza

¹ La procedura da cumpromiss è pendenta:

a.: uschespert ch’ina partida appellescha a la dretgira da cumpromiss ch’è designada en la cunvegna da cumpromiss;
b.: sche la cunvegna na designescha nagina dretgira da cumpromiss: uschespert ch’ina partida iniziescha la procedura per constituir la dretgira da cumpromiss u la procedura da mediaziun precedenta ch’è vegnida fixada da las partidas.

² Sche plants che pertutgan il medem object da dispita e las medemas partidas vegnan inoltrads ad ina dretgira statala ed ad ina dretgira da cumpromiss, suspenda la dretgira ch’è vegnida appellada sco ultima la procedura, fin che la dretgira appellada sco emprima ha decidì davart la cumpetenza.

Art. 373 Reglas generalas da procedura

¹ Las partidas pon:

a.: reglar sezzas la procedura da cumpromiss;
b.: reglar la procedura da cumpromiss tras in renviament ad in urden da procedura da cumpromiss;
c.: suttametter la procedura da cumpromiss ad in dretg da procedura da lur tscherna.

² Sche las partidas n’han betg reglà la procedura, vegn quella fixada da la dretgira da cumpromiss.

³ Il president da la dretgira da cumpromiss po decider sulet davart singulas dumondas da procedura, sche las partidas u ils auters commembers da la dretgira da cumpromiss l’han autorisà da far quai.

⁴ La dretgira da cumpromiss sto garantir il tractament egual da las partidas e lur dretg sin attenziun giuridica e realisar ina procedura cuntradictorica.

⁵ Mintga partida po sa laschar represchentar.

⁶ Cuntravenziuns cunter las reglas da la procedura ston vegnir contestadas immediatamain, uschiglio na pon ellas betg pli vegnir fatgas valair pli tard.

Art. 374 Mesiras preventivas, segirezza ed indemnisaziun dal donn

¹ La dretgira statala ubain, sche las partidas n’han fixà nagut auter, la dretgira da cumpromiss po ordinar sin dumonda d’ina partida mesiras preventivas inclusiv mesiras per segirar cumprovas.

² Sche la persuna pertutgada na sa suttametta betg voluntarmain ad ina mesira ch’è vegnida ordinada da la dretgira da cumpromiss, dat la dretgira statala ils cumonds necessaris, e quai sin dumonda da la dretgira da cumpromiss u d’ina partida; sche la proposta vegn fatga d’ina partida, sto ella dumandar il consentiment da la dretgira da cumpromiss.

³ Sch’igl è da temair ch’i resultia in donn per l’autra partida, po la dretgira da cumpromiss u la dretgira statala obligar il petent da prestar ina segirezza per ch’ella possia ordinar mesiras preventivas.

⁴ La partida petenta stat buna per il donn che resulta d’ina mesira preventiva nungiustifitgada. Ma sch’ella cumprova ch’ella ha fatg sia dumonda en buna fai, po la dretgira reducir l’obligaziun d’indemnisaziun u la liberar dal tuttafatg da tala. La partida donnegiada po far valair il dretg en la procedura da cumpromiss pendenta.

⁵ Ina garanzia prestada sto vegnir dada libra, cur ch’igl è cler ch’i na vegn inoltrà nagin plant sin indemnisaziun dal donn; en cas d’intschertezza fixescha la dretgira da cumpromiss in termin per purtar plant.

Art. 375 Examinaziun da las cumprovas e cooperaziun da la dretgira statala

¹ La dretgira da cumpromiss examinescha sezza las cumprovas.

² Sch’ina assistenza giudiziala statala è necessaria per l’examinaziun da las cumprovas u per la realisaziun d’auters acts da la dretgira da cumpromiss, po la dretgira da cumpromiss – tenor l’artitgel 356 alinea 2 – dumandar la cooperaziun da la dretgira statala ch’è cumpetenta. Cun il consentiment da la dretgira da cumpromiss po far quai er ina partida.

³ Ils commembers da la dretgira da cumpromiss pon prender part als acts processuals da la dretgira statala e far dumondas.

Art. 376 Litisconsorzi, accumulaziun da plants e participaziun da terzas persunas

¹ Ina procedura da cumpromiss po vegnir introducida da u cunter litisconsorts, sche:

a.: tut las partidas èn colliadas tranter ellas tras ina u tras pliras cunvegnas da cumpromiss concordantas;
b.: ils dretgs che vegnan fatgs valair èn identics u han in connex material.

² Las pretensiuns che han in connex material tranter las medemas partidas pon vegnir giuditgadas en la medema procedura da cumpromiss, sch’ellas èn l’object da cunvegnas da cumpromiss concordantas da questas partidas.

³ L’intervenziun d’ina terza persuna e la participaziun d’in denunzià premettan ina cunvegna da cumpromiss tranter la terza persuna e las partidas en dispita e basegnan il consentiment da la dretgira da cumpromiss.

Art. 377 Cumpensaziun e cuntraplant

¹ La dretgira da cumpromiss po giuditgar l’objecziun da cumpensaziun che vegn fatga d’ina partida, schebain che la pretensiun, per la quala vegn dumandada la cumpensaziun na pertutga betg la cunvegna da cumpromiss u schebain ch’igl exista per ella in’autra cunvegna da cumpromiss u ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta.

² In cuntraplant è admissibel, sch’el pertutga ina chaussa dispitaivla ch’è suttamessa ad ina cunvegna da cumpromiss concordanta da las partidas.

Art. 378 Pajament anticipà dals custs

¹ La dretgira da cumpromiss po pretender in pajament anticipà per ils custs da procedura presumptivs e far depender la realisaziun da la procedura da quest pajament. Sche las partidas n’han fixà nagut auter, fixescha ella l’import che mintga partida sto pajar anticipadamain.

² Sch’ina partida na presta betg il pajament anticipà che vegn pretendì dad ella, po l’autra partida ubain pajar anticipadamain tut ils custs ubain renunziar a la procedura da cumpromiss. Sch’ella renunzia a la procedura da cumpromiss, po ella iniziar ina nova procedura da cumpromiss u purtar plant davant la dretgira statala per questa chaussa.

Art. 379 Garanzia d’indemnisaziun da la partida

Sche la partida accusanta para dad esser insolventa, po la dretgira da cumpromiss disponer – sin proposta da la partida accusada – che l’indemnisaziun presumptiva da la partida insolventa sto vegnir garantida entaifer in tschert termin. Per la partida accusada vala l’artitgel 378 alinea 2 tenor il senn.

Art. 380 Giurisdicziun gratuita

La giurisdicziun gratuita è exclusa.

6. titel Sentenzia da cumpromiss

Art. 381 Dretg applitgabel

¹ La dretgira da cumpromiss decida:

a.: tenor las reglas da dretg che las partidas han tschernì; u
b.: tenor duaivladad, sch’ella è vegnida autorisada da las partidas da far quai.

² Sch’ina tala tscherna u ina tala autorisaziun manca, decida ella tenor il dretg ch’ina dretgira statala applitgass.

Art. 382 Tractativa e votaziun

¹ A tractativas ed a votaziuns ston cooperar tut ils commembers da la dretgira da cumpromiss.

² Sch’in commember refusescha da sa participar ad ina tractativa u ad ina votaziun, pon ils ulteriurs commembers tractar e decider senza el, nun che las partidas hajan fixà insatge auter.

³ La dretgira da cumpromiss pronunzia la sentenzia da cumpromiss cun la maioritad da las vuschs da ses commembers, nun che las partidas hajan fixà insatge auter.

⁴ Sch’i na resulta betg ina maioritad da las vuschs, pronunzia il president la sentenzia da cumpromiss.

Art. 383 Sentenzias da cumpromiss intermediaras e parzialas

Sche las partidas n’han betg fixà insatge auter, po la dretgira da cumpromiss limitar la procedura a singulas dumondas ed a singulas pretensiuns giuridicas.

Art. 384 Cuntegn da la sentenzia da cumpromiss

¹ La sentenzia da cumpromiss cumpiglia:

a.: la cumposiziun da la dretgira da cumpromiss;
b.: l’indicaziun da la sedia da la dretgira da cumpromiss;
c.: la designaziun da las partidas e da lur represchentanza;
d.: las pretensiuns giuridicas da las partidas u – sch’i mancan las propostas – ina circumscripziun da la dumonda dispitaivla;
e.: sche las partidas n’han betg renunzià a quai: la preschentaziun dals fatgs, ils motivs giuridics da la decisiun ed eventualmain las consideraziuns da la duaivladad;
f.: il dispositiv en chaussa sco er l’import e la repartiziun dals custs da procedura e da l’indemnisaziun da la partida;
g.: la data da la sentenzia da cumpromiss.

² La sentenzia da cumpromiss sto vegnir suttascritta; la suttascripziun dal president basta.

Art. 385 Cunvegna da las partidas

Sche las partidas liquideschan la dispita durant la procedura da cumpromiss, fixescha la dretgira da cumpromiss – sin proposta – la cunvegna, e quai en furma d’ina sentenzia da cumpromiss.

Art. 386 Consegna e deposit da la sentenzia da cumpromiss

¹ A mintga partida sto vegnir consegnà in exemplar da la sentenzia da cumpromiss.

² Mintga partida po deponer, sin agens custs, in exemplar da la sentenzia da cumpromiss tar la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 1.

³ Sin proposta d’ina partida emetta questa dretgira ina decleranza d’executabilitad.

Art. 387 Effects da la sentenzia da cumpromiss

Tras la communicaziun ha la sentenzia da cumpromiss l’effect d’ina decisiun giudiziala legalmain valaivla ed executabla.

Art. 388 Rectificaziun, explicaziun e cumplettaziun da la sentenzia da cumpromiss

¹ Mintga partida po dumandar la dretgira da cumpromiss da:

a.: rectifitgar sbagls redacziunals e calculatorics en la sentenzia da cumpromiss;
b.: explitgar tschertas parts da la sentenzia da cumpromiss;
c.: pronunziar ina sentenzia da cumpromiss cumplementara davart pretensiuns ch’èn bain vegnidas fatgas valair en la procedura da cumpromiss, ma che n’èn betg vegnidas tractadas en la sentenzia da cumpromiss.

² La proposta sto vegnir fatga entaifer 30 dis dapi ch’il sbagl è vegnì scuvrì ubain dapi che las parts che basegnan explicaziuns e cumplettaziuns èn vegnidas pertschavidas, il pli tard dentant entaifer 1 onn dapi la consegna da la sentenzia da cumpromiss.

³ La proposta na suspenda betg ils termins da recurs. Sch’ina partida vegn engrevgiada tras il resultat da questa procedura, recumenza per ella il termin da recurs en quest punct.

7. titel Meds legals

1. chapitel Recurs

Art. 389 Recurs tar il Tribunal federal

¹ La sentenzia da cumpromiss è suttamessa al recurs tar il Tribunal federal.

² Per la procedura valan las disposiziuns da la Lescha federala dals 17 da zercladur 2005¹ davart il Tribunal federal, sche quest chapitel na fixescha nagut auter.

¹ SR 173.110

Art. 390 Recurs tar la dretgira chantunala

¹ Tras ina decleranza explicita en la cunvegna da cumpromiss u en ina cunvegna posteriura pon las partidas fixar ch’ins po far recurs cunter la sentenzia da cumpromiss tar la dretgira chantunala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 1.

² Per la procedura valan ils artitgels 319 fin 327, sche quest chapitel na fixescha nagut auter. La dretgira chantunala decida definitivamain.

Art. 391 Subsidiaritad

Il recurs è admissibel pir suenter ch’ils meds legals da cumpromiss previs en la cunvegna da cumpromiss èn consumads.

Art. 392 Sentenzias da cumpromiss contestablas

Contestablas èn:

a.: mintga sentenzia da cumpromiss parziala u finala;
b.: ina sentenzia da cumpromiss intermediara per ils motivs menziunads en l’artitgel 393 literas a e b.

Art. 393 Motivs da recurs

Ina sentenzia da cumpromiss po vegnir contestada mo, sche:

a.: il derschader singul da cumpromiss è vegnì nominà en moda irregulara u sche la dretgira da cumpromiss è vegnida cumponida en moda irregulara;
b.: la dretgira da cumpromiss è sa declerada nungiustifitgadamain per cumpetenta u per incumpetenta;
c.: la dretgira da cumpromiss ha decidì davart puncts dispitaivels che n’èn betg vegnids suttamess ad ella, u sch’ella n’ha betg giuditgà tschertas pretensiuns giuridicas;
d.: il princip dal tractament egual da las partidas u il princip da l’attenziun giuridica èn vegnids violads;
e.: il resultat è arbitrar, perquai ch’el sa basa sin constataziuns dals fatgs che cuntrafan evidentamain a las actas u perquai ch’el sa basa sin ina violaziun evidenta dal dretg u da la duaivladad;
f.: las indemnisaziuns e las expensas che la dretgira da cumpromiss ha fixà per ses commembers èn evidentamain excessivas.

Art. 394 Refusaziun per rectifitgar u per cumplettar la sentenzia da cumpromiss

Suenter avair tadlà las partidas po l’instanza da recurs refusar la sentenzia da cumpromiss per mauns da la dretgira da cumpromiss e fixar in termin per rectifitgar e per cumplettar la sentenzia da cumpromiss.

Art. 395 Decisiun

¹ Sch’ina sentenzia da cumpromiss na vegn betg refusada a la dretgira da cumpromiss u na vegn betg rectifitgada u cumplettada da tala a temp, decida l’instanza da recurs davart il recurs ed abolescha la sentenzia da cumpromiss, il mument ch’ella approvescha il recurs.

² Sche la sentenzia da cumpromiss vegn abolida, decida la dretgira da cumpromiss da nov a norma da las consideraziuns en la decisiun da refusaziun.

³ L’aboliziun po vegnir restrenschida a singulas parts da la sentenzia da cumpromiss, sche las autras parts na dependan betg da quellas.

⁴ Sche la sentenzia da cumpromiss vegn contestada, perquai che las indemnisaziuns e las expensas dals derschaders da cumpromiss èn evidentamain excessivas, po l’instanza recurs decider sezza davart questas summas.

2. chapitel Revisiun

Art. 396 Motivs da revisiun

¹ Ina partida po pretender la revisiun da la sentenzia da cumpromiss tar la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 1, sche:

a.: ella vegn a savair posteriuramain fatgs relevants u chatta meds da cumprova decisivs ch’ella n’ha betg pudì preschentar en la procedura precedenta; exclus èn fatgs e meds da cumprova ch’èn resultads pir suenter la sentenzia da cumpromiss;
b.: ina procedura penala ha mussà che la sentenzia da cumpromiss era vegnida influenzada tras in crim u tras in delict a disfavur da la partida respectiva; ina condemnaziun tras la dretgira penala n’è betg necessaria; sch’ina procedura penala n’è betg pussaivla, po la cumprova vegnir procurada sin in’autra via;
c.: i vegn fatg valair che la renconuschientscha dal plant, la retratga dal plant u l’accord tras la dretgira da cumpromiss n’hajan nagin effect.

² La revisiun pervia d’ina violaziun da la CEDU¹ po vegnir pretendida, sche:

a.: la curt europeica dals dretgs umans ha constatà en ina sentenzia definitiva che la CEDU u ch’ils protocols latiers èn vegnids violads;
b.: ina indemnisaziun n’è betg adattada per cumpensar las consequenzas da la violaziun;
c.: la revisiun è necessaria per eliminar la violaziun.

¹ SR 0.101

Art. 397 Termins

¹ La dumonda da revisiun sto vegnir inoltrada entaifer 90 dis dapi ch’il motiv da revisiun è vegnì scuvrì.

² Suenter la scadenza da 10 onns dapi che la sentenzia da cumpromiss è entrada en vigur na po la revisiun betg pli vegnir pretendida, danor en il cas da l’artitgel 396 alinea 1 litera b.

Art. 398 Procedura

Per la procedura valan ils artitgels 330 e 331.

Art. 399 Refusaziun a la dretgira da cumpromiss

¹ Sche la dretgira approvescha la dumonda da revisiun, abolescha ella la sentenzia da cumpromiss e refusescha la chaussa a la dretgira da cumpromiss per laschar giuditgar da nov.

² Sche la dretgira da cumpromiss n’è betg cumpletta, vegn applitgà l’artitgel 371.

4. part Disposiziuns finalas

1. titel Execuziun

Art. 400 Princips

¹ Il Cussegl federal decretescha las disposiziuns executivas.

² El metta a disposiziun formulars per ils documents da dretgira e per las inoltraziuns da las partidas. Ils formulars ch’èn destinads a las inoltraziuns da las partidas ston vegnir concepids uschia ch’els pon vegnir emplenids er d’ina partida che n’ha betg enconuschientschas giuridicas.

³ El po incaricar l’Uffizi federal da giustia da decretar prescripziuns administrativas e tecnicas.

Art. 401 Projects da pilot

¹ Cun l’approvaziun dal Cussegl federal pon ils chantuns realisar projects da pilot.

² Il Cussegl federal po surdar a l’uffizi federal da giustia la cumpetenza d’approvar ils projects da pilot.

2. titel Adattaziun da leschas

Art. 402 Aboliziun e midada dal dretg vertent

L’aboliziun e la midada dal dretg vertent vegnan regladas en l’agiunta 1.

Art. 403 Disposiziuns da coordinaziun

La coordinaziun da las disposiziuns d’auters decrets cun las disposiziuns da questa lescha vegn reglada en l’agiunta 2.

3. titel Disposiziuns transitoricas

1. chapitel Disposiziuns transitoricas dals 19 da december 2008⁶

Art. 404 Applitgabladad dal dretg vertent

¹ Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da questa lescha vala il dretg da procedura vertent, fin che la procedura davant l’instanza pertutgada è terminada.

² La cumpetenza locala sa drizza tenor il dretg nov. Ina cumpetenza existenta tenor il dretg vegl vegn mantegnida.

Art. 405 Meds legals

¹ Per ils meds legals vala il dretg ch’è en vigur il mument da la communicaziun da la decisiun.

² Per la revisiun da decisiuns ch’èn vegnidas communitgadas tenor il dretg vertent, vala il dretg nov.

Art. 406 Cunvegna davart la dretgira cumpetenta

La valaivladad d’ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta vegn definida tenor quel dretg che valeva il mument ch’ella è vegnida fixada.

Art. 407 Giurisdicziun da cumpromiss

¹ La valaivladad da cunvegnas da cumpromiss ch’èn vegnidas fixadas avant l’entrada en vigur da questa lescha vegn giuditgada tenor il dretg il pli favuraivel.

² Per proceduras da cumpromiss ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da questa lescha vala il dretg vertent. Las partidas pon dentant fixar ch’il dretg nov vegnia applitgà.

³ Per ils meds legals vala il dretg ch’è en vigur il mument da la communicaziun da la sentenzia da cumpromiss.

⁴ Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da questa lescha davant las dretgiras statalas ch’èn cumpetentas tenor l’artitgel 356 vala il dretg vertent.

2. chapitel⁷ Disposiziun transitorica da la midada dals 28 da settember 2012

Art. 407a

En proceduras ch’èn pendentas il mument che la midada dals 28 da settember 2012 da questa lescha entra en vigur, vegnan ils acts processuals reglads tenor il dretg nov a partir dal mument da l’entrada en vigur.

3. chapitel⁸ Disposiziun transitorica da la midada dals 20 da mars 2015

Art. 407b

¹ Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da la midada dals 20 da mars 2015 vala il dretg nov.

² Novas pretensiuns giuridicas che vegnan iniziadas tras la midada dal dretg applitgabel èn admissiblas; las parts d’ina decisiun che na vegnan betg contestadas restan liantas, uschenavant ch’ellas n’èn betg colliadas materialmain en moda uschè stretga cun pretensiuns giuridicas che ston anc vegnir giuditgadas, ch’i sto vegnir fatg raschunaivlamain in giudicament cumplessiv.

4. chapitel⁹ Disposiziun transitorica da la midada dals 19 da zercladur 2015

Art. 407c

¹ En proceduras da divorzi ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da la midada dals 19 da zercladur 2015 vala il dretg nov.

² Novas pretensiuns giuridicas che vegnan iniziadas tras la midada dal dretg applitgabel èn admissiblas; las parts da la sentenzia che na vegnan betg contestadas restan liantas, uschenavant ch’ellas n’èn betg colliadas materialmain en moda uschè stretga cun pretensiuns giuridicas che ston anc vegnir giuditgadas, ch’i sto vegnir fatg raschunaivlamain in giudicament cumplessiv.

5. chapitel¹⁰ Disposiziun transitorica da la midada dals 14 da december 2018

Art. 407d

Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da la midada dals 14 da december 2018 vala il dretg nov.

4. titel Referendum ed entrada en vigur

Art. 408

¹ Questa lescha è suttamessa al referendum facultativ.

² Il Cussegl federal fixescha l’entrada en vigur.

Data da l’entrada en vigur: 1. da schaner 2011¹¹

Agiunta 1

(art. 402)

Aboliziun e midada dal dretg vertent

I. Aboliziun dal dretg vertent

La Lescha federala dals 24 da mars 2000¹ davart la cumpetenza en chaussas civilas vegn abolida.

II. Midada dal dretg vertent

Las leschas federalas qua sutvart vegnan midadas sco suonda:

...²

¹ [AS 2000 2355, 2004 2617 agiunta cifra 3, 2005 5685 agiunta cifra 14, 2006 5379 agiunta cifra II 2]
² Las midadas pon vegnir consultadas en la AS 2010 1739.

Agiunta 2

(art. 403)

Disposiziuns da coordinaziun

1. Coordinaziun dal cudesch da procedura civila svizzer cun la nova Lescha federala davart la responsabladad civila per l’energia nucleara

Independentamain dal fatg, sche la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008¹ davart la responsabladad civila per l’energia nucleara (nova LRCN) u sch’il Cudesch da procedura civila svizzer dals 19 da december 2008 (CPC) entra en vigur sco emprim, vegn midà il CPC – tras la lescha che entra en vigur pli tard u en cas che las duas leschas entran en vigur a medem temp – sco suonda:

Art. 5 al. 1 lit. e

¹ Il dretg chantunal designescha la dretgira ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per:

e.: dispitas tenor la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008² davart la responsabladad civila per l’energia nucleara;

Art. 38a Donns nuclears

¹ Per plants che resultan tras accidents nuclears è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel chantun, nua che l’accident ha gì lieu.

² Sche quest chantun na po betg vegnir definì cun tschertezza, è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel chantun, nua che l’implant nuclear dal possessur responsabel è situà.

³ Sch’igl existan pliras dretgiras cumpetentas tenor questas reglas, è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel chantun che ha il liom il pli stretg cun l’accident e ch’è pertutgà il pli fitg da las consequenzas da l’accident.

2. Coordinaziun da la cifra 19 da l’agiunta 1 cun la nova LRCN

Independentamain dal fatg, sche la nova LRCN³ u sch’il CPC entra en vigur sco emprim, vegn midada la cifra 19 da l’agiunta 1 dal CPC – tras la lescha che entra en vigur pli tard u en cas che las duas leschas entran en vigur a medem temp – e la nova LRCN vegn midada tenor la cifra 20 da l’agiunta 1 dal CPC.

3. Coordinaziun cun la midada dals 19 da december 2008 dal CCS (protecziun da creschids, dretg da persunas e dretg dals uffants)

Independentamain dal fatg, sche la midada dals 19 da december 2008⁴ dal CCS (protecziun da creschids, dretg da persunas e dretg dals uffants) u sch’il Cudesch da procedura civila svizzer (CPC) entra en vigur sco emprim, vegn midà il CPC – tras la lescha che entra en vigur pli tard u en cas che las duas leschas entran en vigur a medem temp – sco suonda:

...⁵

Cuntegn

Object Art. 1

Relaziuns internaziunalas Art. 2

Organisaziun da las dretgiras e da las autoritads da mediaziun Art. 3

Princips Art. 4

Suletta instanza chantunala Art. 5

Dretgira commerziala Art. 6

Dretgira per dispitas che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala Art. 7

Plant direct davant la dretgira superiura Art. 8

Cumpetenza stringenta Art. 9

Domicil e sedia Art. 10

Lieu da dimora Art. 11

Fatschenta e filiala Art. 12

Mesiras preventivas Art. 13

Cuntraplant Art. 14

Litisconsorzi ed accumulaziun da plants Art. 15

Plant sin denunzia da la dispita Art. 16

Cunvegna davart la dretgira cumpetenta Art. 17

Acceptaziun taciturna Art. 18

Giurisdicziun voluntara Art. 19

Protecziun da la persunalitad e protecziun da datas Art. 20

Decleranza da mort e da spariziun Art. 21

Rectificaziun dal register da stadi civil Art. 22

Inoltraziuns e plants dal dretg matrimonial Art. 23

Inoltraziuns e plants concernent il partenadi registrà Art. 24

Constataziun e contestaziun da la relaziun da figlialanza Art. 25

Plants sin mantegniment e sin sustegn Art. 26

Pretensiuns da mammas betg maridadas Art. 27

Art. 28

Bains immobigliars Art. 29

Chaussas moviblas Art. 30

Princip Art. 31

Contracts cun consuments Art. 32

Locaziun e fittanza da chaussas immoviblas Art. 33

Dretg da lavur Art. 34

Renunzia a las dretgiras cumpetentas tenor la lescha Art. 35

Princip Art. 36

Indemnisaziun dal donn en cas da mesiras preventivas nungiustifitgadas Art. 37

Accidents da vehichels a motor e da velos Art. 38

Plant d’adesiun Art. 39

Dretg da societads Art. 40

Abolì Art. 41

Fusiuns, partiziuns, transfurmaziuns e transferiments da facultad Art. 42

Annullaziun da vaglias e da polissas d’assicuranza; scumond da pajament Art. 43

Obligaziuns d’emprest Art. 44

Investiziuns collectivas Art. 45

Art. 46

Motivs da recusaziun Art. 47

Obligaziun d’annunzia Art. 48

Dumonda da recusaziun Art. 49

Decisiun Art. 50

Consequenzas da la violaziun da las prescripziuns da recusaziun Art. 51

Agir en buna fai Art. 52

Attenziun giuridica Art. 53

Publicitad da la procedura Art. 54

Princip da tractativa e d’inquisiziun Art. 55

Interrogaziun tras la dretgira Art. 56

Dretg applitgà d’uffizi Art. 57

Princip da disposiziun e maxima uffiziala Art. 58

Princip Art. 59

Examinaziun da las premissas per in process Art. 60

Cunvegna da cumpromiss Art. 61

Cumenzament da la litispendenza Art. 62

Litispendenza en cas che la cumpetenza manca ed en cas ch’il tip da procedura è fauss Art. 63

Effects da la litispendenza Art. 64

Consequenzas da la retratga dal plant Art. 65

Capacitad d’esser partida Art. 66

Capacitad da processar Art. 67

Represchentanza contractuala Art. 68

Incapacitad d’ina partida Art. 69

Litisconsorzi necessari Art. 70

Litisconsorzi simpel Art. 71

Represchentanza cuminaivla Art. 72

Art. 73

Princip Art. 74

Dumonda Art. 75

Dretgs da l’intervenient Art. 76

Effects da l’intervenziun Art. 77

Princips Art. 78

Posiziun dal convocà Art. 79

Effects da la delegaziun da la dispita Art. 80

Princips Art. 81

Procedura Art. 82

Art. 83

Plant sin condemnaziun ad ina prestaziun Art. 84

Plant sin ina pretensiun betg quantifitgada Art. 85

Plant parzial Art. 86

Plant constitutiv Art. 87

Plant da constataziun Art. 88

Plant collectiv Art. 89

Accumulaziun da plants Art. 90

Princip Art. 91

Utilisaziuns e prestaziuns periodicas Art. 92

Litisconsorzi simpel ed accumulaziun da plants Art. 93

Cuntraplant Art. 94

Noziuns Art. 95

Tariffas Art. 96

Infurmaziun davart ils custs da process Art. 97

Pajament anticipà dals custs Art. 98

Garanzia per l’indemnisaziun da la partida Art. 99

Gener ed autezza da la garanzia Art. 100

Prestaziun dal pajament anticipà e da la garanzia Art. 101

Pajament anticipà per la registraziun da las cumprovas Art. 102

Meds legals Art. 103

Decisiun davart ils custs da process Art. 104

Fixaziun e repartiziun dals custs da process Art. 105

Princips da repartiziun Art. 106

Repartiziun tenor agen giudicat Art. 107

Custs da process nunnecessaris Art. 108

Repartiziun en cas d’accord Art. 109

Meds legals Art. 110

Liquidaziun dals custs da process Art. 111

Prorogaziun, relasch, scadenza e tschains dals custs da dretgira Art. 112

Procedura da mediaziun Art. 113

Procedura da decisiun Art. 114

Obligaziun da surpigliar ils custs Art. 115

Liberaziun dals custs tenor il dretg chantunal Art. 116

Dretg Art. 117

Dimensiun Art. 118

Dumonda e procedura Art. 119

Retratga da la giurisdicziun gratuita Art. 120

Meds legals Art. 121

Liquidaziun dals custs da process Art. 122

Restituziun Art. 123

Princips Art. 124

Simplificaziun dal process Art. 125

Sistida da la procedura Art. 126

Surdada en cas da proceduras connexas Art. 127

Disciplina en la procedura e process da levsenn Art. 128

Art. 129

Furma Art. 130

Dumber Art. 131

Inoltraziuns manglusas, querulantas e giuridicamain abusivas Art. 132

Cuntegn Art. 133

Termin Art. 134

Spustament dal termin d’audiziun Art. 135

Documents da consegnar Art. 136

En cas da represchentanza Art. 137

Furma Art. 138

Consegna electronica Art. 139

Domicil da consegna Art. 140

Publicaziun uffiziala Art. 141

Cumenzament e calculaziun Art. 142

Observaziun Art. 143

Prolungaziun Art. 144

Interrupziun da las periodas da scadenza Art. 145

Effects da l’interrupziun Art. 146

Negligientscha e consequenzas Art. 147

Restituziun Art. 148

Procedura da restituziun Art. 149

Object da la cumprova Art. 150

Fatgs enconuschents Art. 151

Dretg d’inoltrar cumprovas Art. 152

Cumprovas registradas d’uffizi Art. 153

Decrets areguard las cumprovas Art. 154

Examinaziun da las cumprovas Art. 155

Protecziun d’interess degns da vegnir protegids Art. 156

Liber giudicat a basa da las cumprovas Art. 157

Cumprovas preventivas Art. 158

Organs d’ina persuna giuridica Art. 159

Obligaziun da cooperar Art. 160

Infurmaziun Art. 161

Cooperaziun refusada giustifitgadamain Art. 162

Dretg da refusa Art. 163

Refusa nungiustifitgada Art. 164

Dretg cumplessiv da refusar la cooperaziun Art. 165

Dretg limità da refusar la cooperaziun Art. 166

Refusa nungiustifitgada Art. 167

Art. 168

Object Art. 169

Citaziun Art. 170

Furma da l’interrogaziun Art. 171

Cuntegn da l’interrogaziun Art. 172

Dumondas cumplementaras Art. 173

Confruntaziun Art. 174

Perditga tras in expert Art. 175

Protocol Art. 176

Noziun Art. 177

Autenticitad Art. 178

Forza da cumprova da registers e da documents publics Art. 179

Inoltraziun Art. 180

Realisaziun Art. 181

Protocol Art. 182

Princips Art. 183

Dretgs ed obligaziuns da l’expert Art. 184

Incumbensa Art. 185

Scleriments da l’expert Art. 186

Furniziun da l’expertisa Art. 187

Negligientscha e mancanzas Art. 188

Expertisa da cumpromiss Art. 189

Art. 190

Interrogaziun da las partidas Art. 191

Deposiziun da cumprova Art. 192

Protocol Art. 193

Princip Art. 194

Acts processuals exequids directamain en in auter chantun Art. 195

Assistenza giudiziala Art. 196

Princip Art. 197

Excepziuns Art. 198

Renunzia a la procedura da mediaziun Art. 199

Autoritads da mediaziun pariteticas Art. 200

Incumbensas da l’autoritad da mediaziun Art. 201

Iniziaziun Art. 202

Tractativa Art. 203

Preschientscha persunala Art. 204

Confidenzialitad da la procedura Art. 205

Negligientscha Art. 206

Custs da la procedura da mediaziun Art. 207

Consens da las partidas Art. 208

Permissiun da purtar plant Art. 209

Proposta da sentenzia Art. 210

Effects Art. 211

Decisiun Art. 212

Mediaziun extragiudiziala empè d’ina procedura da mediaziun Art. 213

Mediaziun extragiudiziala en la procedura da decisiun Art. 214

Organisaziun e realisaziun da la mediaziun extragiudiziala Art. 215

Relaziun envers la procedura giudiziala Art. 216

Approvaziun d’in accord Art. 217

Custs da la mediaziun extragiudiziala Art. 218

Art. 219

Cumenzament Art. 220

Plant Art. 221

Resposta al plant Art. 222

Resposta al plant negligida Art. 223

Cuntraplant Art. 224

Segunda correspundenza Art. 225

Audienzas d’instrucziun Art. 226

Midada dal plant Art. 227

Emprims pleds da las partidas Art. 228

Novs fatgs e novas cumprovas Art. 229

Midada dal plant Art. 230

Examinaziun da las cumprovas Art. 231

Pleds finals Art. 232

Renunzia a la tractativa principala Art. 233

Negligientscha a la tractativa principala Art. 234

Art. 235

Decisiun finala Art. 236

Decisiun intermediara Art. 237

Cuntegn Art. 238

Communicaziun e motivaziun Art. 239

Communicaziun e publicaziun da la sentenzia Art. 240

Accord, acceptanza dal plant, retratga dal plant Art. 241

Ina procedura che ha pers ses object per auters motivs Art. 242

Champ d’applicaziun Art. 243

Plant simplifitgà Art. 244

Citaziun a la tractativa e prender posiziun Art. 245

Disposiziuns processualas Art. 246

Constataziun dals fatgs Art. 247

Princip Art. 248

Cudesch civil svizzer Art. 249

Dretg d’obligaziuns Art. 250

Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889 davart la scussiun ed il concurs Art. 251

Dumonda Art. 252

Posiziun Art. 253

Cumprovas Art. 254

Princip d’inquisiziun Art. 255

Decisiun Art. 256

Art. 257

Princip Art. 258

Publicaziun Art. 259

Protesta Art. 260

Princip Art. 261

Cuntegn Art. 262

Mesiras avant la litispendenza Art. 263

Garanzia ed indemnisaziun dal donn Art. 264

Mesiras superprovisoricas Art. 265

Mesiras cunter las medias Art. 266

Execuziun Art. 267

Midada ed aboliziun Art. 268

Resalva Art. 269

Art. 270

Champ d’applicaziun Art. 271

Princip d’inquisiziun Art. 272

Procedura Art. 273

Iniziaziun Art. 274

Aboliziun da la chasada cuminaivla Art. 275

Mesiras preventivas Art. 276

Constataziun dals fatgs Art. 277

Preschientscha persunala Art. 278

Approvaziun da la cunvegna Art. 279

Cunvegna davart la prevenziun professiunala Art. 280

Mancanza d’ina cunvegna davart la cumpensaziun da la prevenziun professiunala Art. 281

Contribuziuns da mantegniment Art. 282

Unitad da la decisiun Art. 283

Midada da consequenzas dal divorzi decididas cun vigur legala Art. 284

Inoltraziun en cas d’ina cunvegna cumpletta Art. 285

Inoltraziun en cas d’ina cunvegna parziala Art. 286

Audiziun da las partidas Art. 287

Cuntinuaziun da la procedura e decisiun Art. 288

Meds legals Art. 289

Inoltraziun dal plant Art. 290

Tractativa da cunvegna Art. 291

Midada al divorzi sin dumonda cuminaivla Art. 292

Midada dal plant Art. 293

Art. 294

Princip Art. 295

Princip d’inquisiziun e maxima uffiziala Art. 296

Audiziun dals geniturs e mediaziun extragiudiziala Art. 297

Audiziun da l’uffant Art. 298

Ordinaziun d’ina represchentanza da l’uffant Art. 299

Cumpetenzas da la represchentanza Art. 300

Communicaziun da la decisiun Art. 301

Contribuziuns da mantegniment Art. 301a

Art. 302

Mesiras preventivas Art. 303

Cumpetenza Art. 304

Champ d’applicaziun Art. 305

Procedura Art. 306

Art. 307

Art. 307a

Decisiuns contestablas Art. 308

Excepziuns Art. 309

Motivs d’appellaziun Art. 310

Inoltraziun da l’appellaziun Art. 311

Resposta a l’appellaziun Art. 312

Appellaziun adesiva Art. 313

Procedura summarica Art. 314

Effect suspensiv Art. 315

Proceduras davant l’instanza da recurs Art. 316

Novs fatgs, novs meds da cumprova e midada dal plant Art. 317

Decisiun Art. 318

Object contestà Art. 319

Motivs da recurs Art. 320

Inoltraziun dal recurs Art. 321

Resposta al recurs Art. 322

Recurs successiv Art. 323

Posiziun da l’instanza precedenta Art. 324

Effect suspensiv Art. 325

Novas dumondas, novs fatgs e novs meds da cumprova Art. 326

Procedura e decisiun Art. 327

Decleranza d’executabilitad tenor la Cunvegna da Lugano Art. 327a

Motivs da revisiun Art. 328

Dumonda da revisiun e termins da revisiun Art. 329

Posiziun da la cuntrapartida Art. 330

Effect suspensiv Art. 331

Decisiun davart la dumonda da revisiun Art. 332

Nova decisiun en chaussa Art. 333

Art. 334

Champ d’applicaziun Art. 335

Executabilitad Art. 336

Execuziun directa Art. 337

Dumonda d’execuziun Art. 338

Cumpetenza e procedura Art. 339

Mesiras da segirezza Art. 340

Examinaziun da l’executabilitad e posiziun da la partida che ha pers Art. 341

Execuziun d’ina prestaziun cundiziunada u d’ina prestaziun che dependa d’ina cuntraprestaziun Art. 342

Obligaziun da far, da tralaschar u da tolerar insatge Art. 343

Deposiziun d’ina decleranza da voluntad Art. 344

Indemnisaziun dal donn e transfurmaziun en daners Art. 345

Meds legals da terzas persunas Art. 346

Executabilitad Art. 347

Excepziuns Art. 348

Document davart ina prestaziun en daners Art. 349

Document davart in’autra prestaziun Art. 350

Procedura davant la dretgira d’execuziun Art. 351

Giudicament giudizial Art. 352

Champ d’applicaziun Art. 353

Object d’ina procedura da cumpromiss Art. 354

Sedia da la dretgira da cumpromiss Art. 355

Dretgiras statalas cumpetentas Art. 356

Cunvegna da cumpromiss Art. 357

Furma Art. 358

Contestaziun da la cumpetenza da la dretgira da cumpromiss Art. 359

Dumber da commembers Art. 360

Nominaziun tras las partidas Art. 361

Nominaziun tras la dretgira statala Art. 362

Obligaziun da transparenza Art. 363

Acceptaziun da l’uffizi Art. 364

Secretariat Art. 365

Perioda d’uffizi Art. 366

Refusa d’in commember Art. 367

Refusa da la dretgira da cumpromiss Art. 368

Procedura da refusa Art. 369

Revocaziun Art. 370

Remplazzament d’in commember da la dretgira da cumpromiss Art. 371

Litispendenza Art. 372

Reglas generalas da procedura Art. 373

Mesiras preventivas, segirezza ed indemnisaziun dal donn Art. 374

Examinaziun da las cumprovas e cooperaziun da la dretgira statala Art. 375

Litisconsorzi, accumulaziun da plants e participaziun da terzas persunas Art. 376

Cumpensaziun e cuntraplant Art. 377

Pajament anticipà dals custs Art. 378

Garanzia d’indemnisaziun da la partida Art. 379

Giurisdicziun gratuita Art. 380

Dretg applitgabel Art. 381

Tractativa e votaziun Art. 382

Sentenzias da cumpromiss intermediaras e parzialas Art. 383

Cuntegn da la sentenzia da cumpromiss Art. 384

Cunvegna da las partidas Art. 385

Consegna e deposit da la sentenzia da cumpromiss Art. 386

Effects da la sentenzia da cumpromiss Art. 387

Rectificaziun, explicaziun e cumplettaziun da la sentenzia da cumpromiss Art. 388

Recurs tar il Tribunal federal Art. 389

Recurs tar la dretgira chantunala Art. 390

Subsidiaritad Art. 391

Sentenzias da cumpromiss contestablas Art. 392

Motivs da recurs Art. 393

Refusaziun per rectifitgar u per cumplettar la sentenzia da cumpromiss Art. 394

Decisiun Art. 395

Motivs da revisiun Art. 396

Termins Art. 397

Procedura Art. 398

Refusaziun a la dretgira da cumpromiss Art. 399

Princips Art. 400

Projects da pilot Art. 401

Aboliziun e midada dal dretg vertent Art. 402

Disposiziuns da coordinaziun Art. 403

Applitgabladad dal dretg vertent Art. 404

Meds legals Art. 405

Cunvegna davart la dretgira cumpetenta Art. 406

Giurisdicziun da cumpromiss Art. 407

Art. 407a

Art. 407b

Art. 407c

Art. 407d

Art. 408

¹ SR 732.44; BBl 2008 5341
² SR 732.44; BBl 2008 5341
³ SR 732.44; BBl 2008 5341
⁴ SR 210
⁵ Las midadas pon vegnir consultadas en la AS 2010 1739..

AS 2010 1739

¹ SR 101² BBl 2006 7221³ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).⁴ Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).⁵ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 17 da zer. 2016 (adopziun), en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 3699; BBl 2015 877).⁶ Integrà tras la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719).⁷ Integrà tras la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719).⁸ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).⁹ Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).¹⁰ Integrà tras la cifra I 2 da la LF dals 14 da dec. 2018 davart la meglieraziun da la protecziun da victimas da violenza, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2273; BBl 2017 7307).¹¹ COCF dals 31 da mars 2010.

Tar il cumenzament da la pagina

Infurmaziuns supplementaras

Quest text è en vigur.

Decisiun	19 december 2008
En vigur	1 schaner 2011

Utensils

Cumparegliaziun linguistica

Tut las versiuns

	01.01.2022
	01.01.2021	PDF
	01.07.2020
	01.01.2020
	01.01.2018
	01.01.2017
	01.01.2016
	01.07.2014
	01.05.2013
	01.01.2013
	01.01.2012
	01.01.2011

Revisiuns

01.01.2011
Cudesch da procedura civila svizzer dals 19 da december 2008 (Cudesch da procedura civila, CPC)

Per propostas e per communicaziuns: Center da las publicaziuns uffizialas
Tar il cumenzament da la paginaDavosa actualisaziun: 12.01.2021